Người Việt sống thọ gần gấp đôi sau 80 năm

9 giờ trướcBài gốc

“Lần nào cũng phải chụp ảnh để ‘điểm danh’, quý lắm, ngoài 80 cả rồi! Ngày trước, chúng tôi chưa từng nghĩ hơn 60 năm sau khi tốt nghiệp lại có thể gặp lại bạn bè, nhiều người vẫn còn minh mẫn, khỏe mạnh, tự chủ kinh tế và tinh thần như thế này", ông Sơn chia sẻ trong cuộc trò chuyện với VietNamNet trong những ngày cả nước hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Tuổi thọ người Việt tăng thêm gần 37 tuổi sau 80 năm

Sinh ra trong thời điểm đất nước vừa giành độc lập, ông Sơn và những người cùng thế hệ trải qua hai cuộc kháng chiến gian khổ, rồi chứng kiến thời kỳ đổi mới, phát triển mạnh mẽ của đất nước. Ông cảm nhận rõ sự thay đổi về chất lượng sống và tuổi thọ người Việt qua từng giai đoạn lịch sử.

Năm 1944, khi ông Sơn chào đời, tuổi thọ trung bình của người Việt chỉ vào khoảng 38 tuổi. "Đói lắm! Bao đứa trẻ, bao người qua đời lúc còn 20-30 tuổi chỉ vì đói", ông nhớ lại thời kỳ khốn khó.

Ông Sơn (thứ 3 từ trái sang) và những người bạn đồng niên, đồng hương trong một lần gặp gỡ. Ảnh: NVCC

Đến những năm 1960, khi ông Sơn tốt nghiệp cấp 3, tuổi thọ trung bình người Việt chỉ khoảng 40 tuổi (bình quân chung của thế giới khoảng 48 tuổi). Dịch bệnh, đặc biệt là bại liệt, khiến nhiều trẻ em không có cơ hội sống khỏe mạnh. Thời chiến, những người trẻ tuổi ra trận, nhiều người không trở về, trong đó có những người đồng trang lứa với ông Sơn, tuổi thọ trung bình thấp là điều dễ hiểu.

Phải đến khi đất nước bước vào giai đoạn hòa bình, thống nhất, đặc biệt sau công cuộc Đổi mới (từ năm 1986), các chỉ số về sức khỏe và tuổi thọ mới có những bước nhảy vọt. Bước sang những năm đầu thế kỷ 21, tuổi thọ trung bình của người Việt đạt trên 70 tuổi.

Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê, năm 2024, tuổi thọ trung bình của người Việt tăng lên 74,7 tuổi, tăng 0,2 năm so với năm trước đó (con số này của thế giới năm 2023 là 73,4 tuổi, nghĩa là tuổi thọ của người Việt cao hơn trung bình thế giới). Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, tuổi thọ của người Việt hiện cao hơn so với nhiều quốc gia có mức thu nhập tương đương. Tại các đô thị phát triển như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, con số này còn vượt ngưỡng 76 tuổi.

Như vậy, sau 80 năm, tuổi thọ người Việt đã tăng thêm khoảng 37 năm - gần như gấp đôi.

Vì sao người Việt sống thọ hơn trước?

GS.TS Giang Thanh Long, giảng viên cao cấp Trường Kinh tế và Quản lý công, Đại học Kinh tế Quốc dân, đánh giá hành trình tăng tuổi thọ của người Việt là một kỳ tích, với 5 nhóm yếu tố then chốt.

Thứ nhất, sự ổn định chính trị, tăng trưởng kinh tế và hội nhập quốc tế đã giúp GDP bình quân đầu người tăng lên, từ đó cải thiện rõ rệt điều kiện sống, dinh dưỡng và dịch vụ y tế.

Thứ hai, hệ thống chăm sóc sức khỏe không ngừng được mở rộng. Mạng lưới trạm y tế phủ khắp nông thôn, vùng sâu vùng xa giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ y tế. Tiến bộ y học cùng các chiến dịch tiêm chủng mở rộng đã loại trừ nhiều dịch bệnh nguy hiểm.

Đặc biệt từ năm 1992, việc triển khai bảo hiểm y tế (BHYT) toàn dân là cú hích lớn, giảm gánh nặng chi phí cho người bệnh.

Tuổi thọ trung bình của người Việt tăng thêm 37 năm sau 80 năm. Ảnh: Hoàng Hà

Thứ ba, từ một đất nước nghèo đói, thiếu ăn, Việt Nam đã đảm bảo an ninh lương thực. Công cuộc Đổi mới giúp người dân tiếp cận nguồn thực phẩm đa dạng hơn như rau xanh, thịt, sữa…, cải thiện rõ rệt về mặt dinh dưỡng.

Thứ tư, môi trường sống, hạ tầng cơ sở, hệ thống cấp nước và vệ sinh môi trường ngày càng tốt hơn. Điều này giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Thứ năm, hệ thống an sinh xã hội được cải thiện theo hướng toàn diện và hội nhập. Chính sách giáo dục cũng góp phần nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe cá nhân, tạo điều kiện cho người dân chủ động phòng bệnh và sống lành mạnh.

“Như chúng tôi, sinh ra ở quê nhưng trưởng thành tại Hà Nội, TPHCM thì có thể dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao, chủ động khám định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời”, ông Sơn chia sẻ. Dù vậy, ông cũng thừa nhận thực tế đáng lo: Ở các vùng núi cao như Điện Biên, Lai Châu…, nhiều người quen của ông có tuổi thọ thấp hơn hẳn.

Theo Giáo sư Long, tuổi thọ phản ánh tổng thể chất lượng sống, mức độ phát triển y tế, giáo dục và điều kiện môi trường. Tuy chỉ số này tăng ở hầu hết các nhóm dân cư, nhưng sự khác biệt vẫn còn rõ nét do các yếu tố như thu nhập, điều kiện sống, tập quán sinh hoạt, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế...

Đặc biệt, ở vùng sâu, vùng xa, người cao tuổi thường gặp khó khăn về đi lại, tỷ lệ chi tiêu tiền túi khi khám chữa bệnh còn cao. Một số hủ tục như uống rượu nhiều, tảo hôn, hôn nhân cận huyết… cũng làm giảm chất lượng dân số và tuổi thọ, đặc biệt với nam giới.

Võ Thu

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/nguoi-viet-song-tho-gan-gap-doi-sau-80-nam-2435294.html