Trại nuôi heo tại huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: B.Nguyên
Nguyên nhân khiến giá heo hơi liên tục tăng trong nhiều tháng trở lại đây là vì nguồn cung thấp hơn cầu. Thời gian qua, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến nguồn cung heo giảm mạnh. Đến nay, hoạt động tái đàn, tăng đàn gặp khó khăn do chi phí đầu vào tăng cao, rủi ro dịch bệnh vẫn lớn.
Bất ngờ thị trường heo hơi sau Tết
Mọi năm, thị trường heo hơi thường hạ nhiệt sau Tết Nguyên đán khi qua đợt cao điểm tiêu thụ. Nhưng năm nay, giá heo hơi sau Tết vẫn tăng, giá bán tại trại từ 80-83 ngàn đồng/kg, cao hơn gần 10 ngàn đồng/kg so với cao điểm tiêu thụ của thị trường Tết Nguyên đán 2025. Giá heo hơi tăng nhưng đa số người chăn nuôi không được hưởng lợi, vì họ không có nguồn heo để bán.
Ông Nguyễn Văn Đạo, chủ trại nuôi heo tại xã Vĩnh Tân (huyện Vĩnh Cửu), cho biết từ trước Tết, dịch bệnh đã gây thiệt hại lớn cho nhiều trại chăn nuôi. Trong đó, dịch bệnh tiêu chảy cấp khiến nhiều đàn heo hậu bị thiệt hại lớn. Đây cũng là nguyên nhân khiến nguồn cung heo giống bị giảm mạnh. Hiện nay, heo giống loại từ 8-10kg/con giá 2,6 triệu đồng/con, cao gần gấp đôi so với mức giá bình thường, nhưng đặt hàng vài tháng mới có nguồn heo con để tái đàn. Heo giống loại lớn khoảng 20kg/con hầu như không còn nguồn cung. Đặc biệt, nguồn cung heo hậu bị lại càng khan hiếm.
Theo Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, khi nguồn cung giảm, giá thịt heo tăng cao, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tăng nhập khẩu thịt heo. Tuy nhiên, mong các cơ quan chức năng nên tăng cường kiểm soát chất lượng thịt nhập khẩu, không nên để xảy ra tình trạng cho nhập khẩu ồ ạt mặt hàng thịt heo. Mặt khác, thị trường tiêu thụ thịt heo hiện nay khá chậm nên khi người nuôi tái đàn thì thị trường sẽ dần ổn định trở lại.
Theo ông Đạo, nguyên nhân xuất phát từ đợt dịch bệnh tiêu chảy cấp xảy ra vài tháng trước, nhiều trại heo bị thiệt hại lớn, nhất là nhiều đàn heo hậu bị không giữ được. Việc hồi phục đàn heo hậu bị thường phải cần ít nhất 2 năm mới có những lứa heo con giống từ đàn hậu bị mới nên tình trạng nguồn cung heo giống sẽ còn thiếu hụt trong một thời gian nữa.
Cùng quan điểm, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai Nguyễn Kim Đoán nhận xét, đây là lần đầu tiên ngành chăn nuôi chứng kiến giá thịt heo tăng mạnh sau Tết. Với tình hình hiện nay, giá heo hơi có thể tiếp tục ở mức cao trong thời gian tới. Hiện giá heo hơi ở mức người chăn nuôi bán ra sẽ đạt lợi nhuận cao nhưng các trại nuôi lại không còn heo để xuất bán, vì những tháng qua, tình hình dịch bệnh trên đàn nuôi quá phức tạp như: dịch hô hấp cấp, tiêu chảy cấp, dịch tả heo châu Phi. Hiện thị trường tiêu thụ mặt hàng thịt heo khá chậm nhưng giá heo hơi vẫn tăng.
Không phải cơ hội để tái đàn
Giá heo hơi rất cao nhưng không phải người chăn nuôi nào cũng thấy đây là cơ hội vàng để tái đàn, tăng đàn. Ông Nguyễn Kim Đoán cho biết thêm, nguồn heo giống đang khan hiếm, dù người chăn nuôi có trả giá cao cũng không mua ngay được.
Thời điểm này, Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai không khuyến khích người chăn nuôi đua nhau tái đàn, tăng đàn, bởi vì giá heo giống quá cao, chi phí đầu tư lớn sẽ đội giá thành sản xuất heo hơi lên cao. Người nuôi tái đàn ồ ạt khi giá cao, đến lúc xuất bán, giá heo hơi có thể lại giảm sâu.
Ông Nguyễn Kim Đoán chỉ ra, vài năm trước đó, thị trường đã từng xảy ra hiện tượng heo hơi sốt giá lên đến hơn 100 ngàn đồng/kg. Người nuôi ồ ạt đầu tư, nguồn cung lớn hơn cầu nên vài tháng sau đó, heo hơi giảm sâu đến khoảng 40 ngàn đồng/kg. Bên cạnh đó, rủi ro dịch bệnh trên đàn heo, đặc biệt là dịch tả heo châu Phi vẫn tồn tại là nguyên nhân hiệp hội cảnh báo người nuôi nên cẩn trọng khi tái đàn, tăng đàn trong thời gian này.
Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và môi trường, giá heo tăng cao thời điểm hiện tại chưa gây ảnh hưởng lớn. Cụ thể, năm 2020, khi giá heo hơi chạm đỉnh lịch sử là 105 ngàn đồng/kg, dẫn đến chỉ số CPI của tháng 4-2020 lên đến hơn 6,7%. So với hiện nay, giá heo hơi đang dao động tầm 80 ngàn đồng/kg, CPI tháng 1-2025 chỉ tăng gần 3,7%.
Nguyên nhân nguồn cung heo giảm là do trước đó dịch tả heo châu Phi hoành hành gây thiệt hại tổng đàn. Mặt khác, thời gian vừa qua, Việt Nam tập trung chống buôn lậu, hạn chế tình trạng vận chuyển động vật trái phép qua biên giới tỉnh Tây Ninh.
Bộ Nông nghiệp và môi trường khuyến cáo, giá heo hơi tăng cao là một trong những động lực để người chăn nuôi tái cơ cấu lại ngành chăn nuôi, thay đổi công nghệ, thay đổi con giống, thay đổi quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng, nâng cao được an toàn sinh học, an toàn thực phẩm để năng suất được cải thiện tốt hơn. Dự kiến trong thời gian sắp tới, đàn heo sẽ phục hồi sau giai đoạn dịch bệnh hoành hành.
Bình Nguyên