Ngưỡng chịu thuế đang được nhiều hộ kinh doanh nhỏ quan tâm. Ảnh minh họa: INT
Liên quan đến ngưỡng doanh thu mà cá nhân, hộ kinh doanh chịu nhiều ý kiến cho rằng cần được tăng lên trong thời gian tới để phù hợp với tình hình hoạt động kinh doanh của đơn vị.
Nâng mức chịu thuế
Theo quy định hiện nay, các hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu một năm từ 100 triệu đồng trở xuống được miễn các loại thuế. Từ ngày 1/1/2026, mức này sẽ tăng lên 200 triệu đồng. Nhưng ngay khi chưa áp dụng, nhiều ý kiến nhận định, mức doanh thu chịu thuế này đã bị đánh giá là lạc hậu, lỗi thời.
Bà Lê Phương Thu, chủ tiệm tạp hóa tại phường Thanh Xuân, Hà Nội cho biết: Buôn bán nhỏ, doanh thu trên dưới 1 triệu đồng/ngày, tính ra cả năm khoảng 300-400 triệu đồng. Lâu nay, bà Thu vẫn nghiêm túc đóng thuế 1,5%, cộng với lệ phí môn bài 500.000 đồng/năm, tổng cộng 6,5 triệu đồng.
“Thực ra, nghề này lấy công làm lời, kiếm đồng ra đồng vô chứ không lời lãi bao nhiêu, chỉ đủ nuôi thân. Thuế tính vậy sát quá. Phải chi được miễn thuế thì 6,5 triệu đồng đó tôi cũng đủ tiền ăn một tháng”, bà Thu nói.
Tương tự, ông Huỳnh Thúc Thắng chủ quán bún trên đường Phạm Ngọc Thạch (Kim Liên, Hà Nội) cho biết, mỗi bát bún cửa hàng bán có giá 40.000 – 55.000 đồng. Ông Thắng nhẩm tính, với mức doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm mới được miễn thuế, tức là trung bình một ngày, doanh thu trên 540.000 đồng đã phải đóng thuế.
“Hiện nay, doanh thu 1 triệu đồng/ngày, trừ các chi phí (thuê cửa hàng, mua thực phẩm, điện, nước, thuê người phụ bán…) tôi mới tạm hòa vốn, chứ chưa nói đến bán được hơn 500.000 đồng đã phải đóng thuế. Nếu bị tính thuế, tôi đành tăng giá bán. Nhưng buôn bán giai đoạn này rất khó khăn, tăng giá bán nguy cơ mất khách hàng. Nếu giữ nguyên giá, lợi nhuận đã thấp nay càng thấp hơn”, ông Thắng chia sẻ.
Về mức doanh thu chịu thuế, ông Thắng cho rằng, cần nâng lên ít nhất 500 triệu đồng/năm cho phù hợp với thực tế. Bởi dưới mức này, người kinh doanh cũng chỉ đủ “đắp đổi qua ngày”.
“Với mức doanh thu này, dù lợi nhuận có lên tới 30% thì tính ra cũng chỉ có thu nhập 150 triệu đồng/năm, tương đương 12-13 triệu đồng/tháng vừa đủ sống thôi, không nên đánh thuế”, ông Thắng nêu ý kiến.
Cùng lo lắng, chị Mai Nhung, chủ cửa hàng tạp hóa tại phố Bạch Mai (phường Bạch Mai, TP Hà Nội) cho biết, bán tạp hóa doanh thu cao nhưng lợi nhuận rất thấp. Chị Nhung dẫn ví dụ, khi bán một thùng sữa tươi giá gần 400.000 đồng nhưng lợi nhuận chỉ khoảng 15.000 đồng. Một hộp sữa bột doanh thu khoảng 600.000 đồng, lợi nhuận khoảng 20.000 đồng. Các món hàng giá trị thấp như: Mỳ tôm, bánh kẹo, lợi nhuận chưa tới 1.000 đồng/sản phẩm.
“Khách hàng mua hàng với hóa đơn khoảng 1 triệu đồng, cửa hàng chỉ có lợi nhuận vài chục nghìn đồng. Giờ kinh tế khó khăn nên khách hàng họ cũng căn ke từng đồng một, có khi bán cao hơn chỗ khác 500 – 1.000 đồng khách cũng thắc mắc, có khi lần sau không quay lại mua nữa. Hiện cùng mặt hàng sữa, bỉm, đồ sinh hoạt giá bán tại cửa hàng tôi đa số thấp hơn so với mua tại siêu thị. Giờ áp thuế VAT, giá bán tăng lên, chúng tôi rất khó cạnh tranh”, chị Nhung chia sẻ.
Các mức doanh thu tính thuế cần tăng lên để phù hợp thực tiễn. Ảnh minh họa: INT
Cần phù hợp với tình hình thực tế
Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), mức doanh thu 200 triệu đồng/năm thực chất tương đương với doanh thu bán hàng chỉ khoảng 540.000 đồng/ngày - con số rất thấp.
Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh đối với thuế thu nhập cá nhân hiện nay đang có xu hướng tăng và dự kiến sẽ được trình vào tháng 10 tới. Do đó, mức doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh cần được nghiên cứu tăng lên 400 - 500 triệu đồng/năm, nhằm giảm số lượng đối tượng phải quản lý và giảm gánh nặng hành chính.
“Với giá cả nguyên liệu, nhân công và chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, mức doanh thu 200 triệu đồng/năm là khó có thể phản ánh đúng quy mô và hiệu quả hoạt động thực tế của hộ kinh doanh. Nên nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế VAT và thuế TNCN đối với hộ, cá nhân kinh doanh lên 400 - 500 triệu đồng/năm, tương đương 1 triệu đồng/ngày, sẽ phù hợp với thực tiễn và giúp giảm áp lực hành chính và chi phí tuân thủ cho hàng triệu hộ cá thể”, bà Cúc bày tỏ.
Bên cạnh đó, về hóa đơn, chứng từ đối với hộ kinh doanh được miễn thuế, bà Cúc đề nghị cơ quan thuế cần có giải pháp cho các trường hợp này. Do không phải khai thuế, hộ kinh doanh có thể dẫn đến tình trạng thiếu hóa đơn cung cấp cho các đơn vị mua hàng.
Cùng quan điểm, bà Nguyễn Minh Xuân chuyên gia thuế cho rằng, cùng với thay đổi phương pháp tính thuế từ khoán sang kê khai, cơ quan thuế cần có giải pháp nhằm giảm chi phí tuân thủ cho hộ kinh doanh, doanh nghiệp.
Bà Xuân kiến nghị, ngưỡng doanh thu tối thiểu không phải nộp thuế cần được nâng lên 400 triệu đồng (tương đương đề xuất Dự thảo Luật Quản lý thuế), thay vì 200 triệu đồng hiện nay. Cơ quan chức năng cần có giải pháp đừng để tình trạng vừa sửa luật xong, lại phải sửa luôn.
Luật sư Nguyễn Sương – Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng cho rằng: “Không có ai kinh doanh mà có lãi với mức doanh thu 200 triệu đồng/năm. Dù chưa kể chi phí giá vốn của hoạt động kinh doanh, thì sau khi trừ chi phí lao động của chủ hộ và người thân tham gia, hộ kinh doanh chắc chắn lỗ nặng”,
Theo luật sư Nguyễn Sương, việc thu thuế với doanh thu từ 200 triệu đồng/năm rõ ràng làm tăng gánh nặng chi phí tuân thủ của cả người nộp thuế và cơ quan thuế, từ đó tăng gánh nặng chi phí xã hội.
Do đó, để dung hòa được cả hai khía cạnh sự công bằng với hộ kinh doanh và sự quản lý của Nhà nước, ngưỡng doanh thu đóng thuế nên xem xét là 1 tỷ đồng/năm, chứ không phải là 200 triệu đồng/năm.
“Nên tăng ngưỡng doanh thu tính thuế là 1 tỷ đồng/năm, tức là doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm mới thực hiện nghĩa vụ thuế. Đồng thời, thực hiện việc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền ngay khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, bất kể doanh thu bao nhiêu. Điều này giúp hài hòa lợi ích của hộ kinh doanh và sự quản lý Nhà nước, đồng thời cũng công bằng hơn với hộ kinh doanh khi thực hiện chính sách thuế”, chuyên gia pháp lý đề xuất.
Theo số liệu của Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 2,2 triệu hộ kinh doanh được quản lý thuế. Trong đó, gần 60% hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.
Bảo Hân