Nguy cơ cháy nổ rình rập từ pin độ chế xe máy điện

7 giờ trướcBài gốc

Pin độ chế tràn lan, người dùng dễ dàng tiếp cận

Mới đây, một vụ cháy xe máy điện tại TP.HCM khiến dư luận đặc biệt quan tâm. Theo đó, chiều 29/7/2025, chiếc xe máy điện để ở tầng trệt một căn nhà ở phường Tân Hòa bất ngờ bốc cháy dữ dội, chắn lối thoát chính. Ngọn lửa khiến hơn 7 người gồm cả người lớn và trẻ em đã chạy lên các tầng cao rồi leo qua ban công nhà hàng xóm để thoát thân an toàn xuống đất.

Hiện trường vụ cháy xe máy điện ở TP HCM hôm 29/7được chia sẻ trên mạng xã hội. Ảnh: Facebook Nga Nguyễn Khánh

Nguyên nhân dẫn tới vụ cháy nêu trên vẫn đang được làm rõ. Tuy nhiên, trên nhiều diễn đàn mạng xã hội hiện nay có nhiều ý kiến tranh luận liên quan tới nguyên nhân dẫn tới cháy xe điện nói chung, trong đó nhiều người cảnh báo vấn đề độ chế pin tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

Thực tế vài năm trở lại đây, với nhu cầu di chuyển tăng cao và giá pin chính hãng không rẻ, nhiều người dùng xe máy điện đã tìm đến các giải pháp thay thế không chính thống. Đó là mua pin độ chế, pin tự đóng.

Chỉ cần gõ cụm từ "pin xe máy điện" lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, hay tìm kiếm trên YouTube và Facebook, hàng loạt kết quả hiện ra với đủ chủng loại, dung lượng và mức giá, từ vài vài triệu đồng cho đến vài chục triệu đồng đều có đủ.

Phóng viên trong vai người cần mua pin thay thế cho một chiếc xe máy điện đời cũ đã dễ dàng kết nối với các người bán thông qua mạng xã hội. Không cần kiểm tra xe, chỉ cần hỏi thông số kỹ thuật, người bán nhanh chóng đề xuất “gói pin 72V 22Ah, chạy khỏe hơn "zin" - pin chính hãng, bảo hành 6 tháng” với mức giá chỉ bằng một nửa so với pin hãng hoặc tương đương ắc-quy nhưng cam đoan "bền hơn".

Đoạn tư vấn mua pin giữa phóng viên VietTimes và shop bán pin trên mạng.

“Khách mua loại này nhiều lắm, đặc biệt là sinh viên, chạy cũng ổn mà rẻ hơn nhiều”, một chủ cửa hàng xe máy ở Tây Mỗ (Hà Nội) chia sẻ khi được hỏi về pin đóng thùng cho xe máy điện đang dùng hệ ắc-quy 6 bình.

Một chiếc xe máy điện lắp thùng pin độ để đi xa hơn thông số tiêu chuẩn nhà sản xuất.

Thực tế, nhiều cửa hàng sửa xe máy hiện nay kiêm luôn vai trò "đóng pin" tại chỗ, với lời quảng cáo hấp dẫn như “pin mạnh gấp đôi, chạy xa gấp ba, bảo hành tận răng”. Không ít trong số này sử dụng các cell pin tháo từ thiết bị cũ, hàn nối thủ công, bỏ vào vỏ nhựa đơn giản hoặc thùng inox đóng sẵn, thiếu kiểm định kỹ thuật. Những bộ pin như vậy được lắp vào xe mà không qua bất kỳ kiểm tra an toàn nào.

Hiểm họa cháy nổ từ những viên pin “vô danh”

Theo tìm hiểu của phóng viên VietTimes, không chỉ mua pin đã đóng sẵn dễ dàng mà người dùng cũng có thể tự mua các thỏi pin, mạch bảo vệ, bộ sạc về tự chế thông qua sàn thương mại điện tử. Các thao thác đóng pin đều dễ dàng tìm thấy trong các video hướng dẫn đăng tải trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, các chuyên gia về an toàn năng lượng cảnh báo rằng việc sử dụng pin tự đóng, đặc biệt là không qua kiểm định, là cực kỳ nguy hiểm. Tờ báo The Independent (Anh) đã từng nêu về vấn đề này như sau: Lực lượng Phòng cháy Chữa cháy London (London Fire Brigade) và các chuyên gia nhấn mạnh rằng “bộ pin mua từ online giá rẻ” nhưng rất dễ gây cháy, do không được kiểm định kỹ thuật đầy đủ.

Một đoạn quảng cáo pin độ giá rẻ của người bán trên mạng xã hội.

Một trong những rủi ro lớn nhất là người lắp pin không có đủ kiến thức kỹ thuật, trong khi việc phối ghép các cell pin đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối về điện áp, dòng xả và nhiệt độ hoạt động. Trong điều kiện sử dụng thực tế, như sạc qua đêm, chạy đường dài, hay gặp mưa ngập, pin độ chế càng dễ phát sinh sự cố do không có hệ thống bảo vệ an toàn đồng bộ hoặc có nhưng lắp không đảm bảo kỹ thuật.

Theo chuyên gia về ô tô xe máy Nguyễn Thúc Hoàng Linh (báo Hà Nội Mới), khác với pin chính hãng được tích hợp mạch bảo vệ, hệ thống quản lý nhiệt và dòng điện, pin độ thường bỏ qua các lớp bảo vệ an toàn để tối đa hóa dung lượng hoặc tạo công suất xả lớn hơn. Việc vượt quá công suất thiết kế của xe khiến hệ thống dây điện, động cơ và bo mạch điều khiển bị quá tải, dễ chập cháy hoặc thậm chí phát nổ trong khi đang vận hành.

Một cửa hàng chụp lại các sản phẩm pin đã đóng thùng để quảng cáo dịch vụ thay pin.

"Đáng lo, nhiều xe điện bị độ pin vẫn được sử dụng trong những khu vực dân cư đông đúc, nơi chỉ cần một sự cố nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Những vụ cháy nổ mới đây được đăng tải trên mạng xã hội, không ít là đến từ xe điện độ chế. Dù vậy, các chế tài xử phạt hành vi độ pin hiện nay vẫn chưa rõ ràng và chưa có quy định kiểm định định kỳ đối với xe máy điện như ô tô", anh Linh nêu quan điểm.

Theo ghi nhận trên báo chí, từ đầu năm đến nay đã xảy ra một số vụ cháy liên quan đến xe máy điện. Tuy chưa có thống kê chính thức về tỷ lệ pin độ chế trong số này, nhưng hầu hết cháy liên quan đến pin Lithium đều rất khó dập và nhiệt phát sinh rất lớn.

Dù tiết kiệm được vài triệu đồng nếu chọn pin tự đóng, nhưng cái giá phải trả cho sự chủ quan với pin xe máy điện có thể là cả một căn nhà, hoặc thậm chí là mạng sống. Trong khi chưa có quy định rõ ràng về quản lý chất lượng pin thay thế, người tiêu dùng cần thận trọng và ưu tiên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định kỹ thuật và lắp đặt đúng quy trình.

Đình Quý

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/nguy-co-chay-no-rinh-rap-tu-pin-do-che-xe-may-dien-post188128.html