Ngành Đường sắt chịu nhiều thiệt hại nặng nề về hạ tầng do ảnh hưởng của các cơn bão trong năm 2025. (Ảnh: VNR cung cấp)
Trong năm 2025, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) phải đương đầu với một loạt khó khăn, thách thức ảnh hưởng trực tiếp đến công tác đảm bảo an toàn chạy tàu, hoạt động kinh doanh vận tải đường sắt.
Bão lũ gây thiệt hại nặng nề, đe dọa an toàn chạy tàu
Năm 2025, bão lũ làm ảnh hưởng nặng nề đối với kết cấu hạ tầng đường sắt, đe dọa an toàn chạy tàu và gây thiệt hại nặng đến hoạt động khai thác, kinh doanh vận tải đường sắt.
Cụ thể, ngành Đường sắt chịu ảnh hưởng của 5 cơn bão. Đặc biệt là cơn bão số 13 và hoàn lưu bão đã xảy ra nhiều sự cố trên tuyến đường sắt Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua các tỉnh Gia Lai, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Lâm Đồng,… làm gián đoạn chạy tàu trong thời gian dài, ảnh hưởng trực tiếp đến vận tải đường sắt, an toàn tính mạng của hành khách, tài sản của Nhà nước.
Do ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ và mưa lớn, chỉ trong tháng 11/2025, VNR phải ngừng chạy 82 chuyến tàu khách, rút ngắn hành trình 11 chuyến tàu khách Thống Nhất (chỉ chạy khu đoạn Hà Nội-Đà Nẵng, không chạy khu đoạn Sài Gòn-Đà Nẵng), ngừng chạy 86 đoàn tàu hàng. Thiệt hại ước tính đối với công tác vận tải là 55,4 tỷ đồng.
“Hiện nay, các đoạn đường sắt bị ảnh hưởng bão lũ vẫn chưa hoàn toàn được sửa chữa để khôi phục lại hoạt động chạy tàu. Việc phải tiếp tục phải hạn chế tốc độ 5-15km/h qua các điểm bị ảnh hưởng của bão lũ tiếp tục gây ảnh hưởng đến hoạt động khai thác, kinh doanh vận tải đưởng sắt, làm rối loạn biểu đồ chạy tàu và làm mất tính cạnh tranh của vận tải đường sắt,” lãnh đạo VNR đánh giá.
Hạ tầng đường sắt bị thiệt hại nặng nề trong đợt mưa lũ tại khu vực Nam Trung Bộ vừa qua. (Ảnh: VNR cung cấp)
Bên cạnh đó, phía VNR cũng thừa nhận tình trạng sụt trượt, đá lăn, đá rơi... gây uy hiếp đến an toàn giao thông đường sắt.
Các tuyến đường sắt quốc gia đi qua nhiều khu vực có địa hình khó khăn, hiểm trở, đường cong nhỏ nhiều, đèo dốc lớn… Do ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu gây mưa lớn bất thường, tại các khu vực có đường đèo dốc, mái taluy cao thường xảy ra tình trạng sụt trượt taluy, đá tảng từ trên đỉnh taluy rơi, lăn vào đường sắt gây nguy hiểm đến an toàn giao thông đường sắt quốc gia, đe dọa đến tính mạng hành khách đi tàu và người lao động ngành đường sắt.
Dẫn chứng, ngày 23/2/2025, tại Km1303+370 xảy ra vụ đá phong hóa trên mái taluy rơi xuống đường sắt gây ra sự cố tàu SE2 bị hỏng thùng dầu phải tổ chức cứu viện. Ngày 4/9/2025, tại Km458+200 và Km458+230 tuyến đường sắt Hà Nội-Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều tảng đá có kích thước từ 0,2-15m³ tương đương từ 0,5-40 tấn, rơi xuống đường sắt từ độ cao hàng trăm mét, làm biến dạng 30m ray.
Sau đó 3 ngày (ngày 7/9), tại Km1441+525 từ mái taluy dương bên phải tuyến, có 2 hòn đá tảng kích thước 0,9x0,9x0,5m và 0,5x0,4x0,3m lăn rơi vào đường sắt làm hử hỏng thiết bị tàu SE6 đi qua
“Những sự cố tương tự xảy ra ngày càng phổ biến do tình trạng biến đổi khí hậu, và có nguy cơ gây thành thảm họa quốc gia nếu xảy ra trùng thời điểm có tàu khách đi qua,” lãnh đạo VNR bày tỏ lo ngại.
Gia cố vị trí ngăn đá rơi, sụt trượt
Trên cơ sở đó, VNR đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục quan tâm chỉ đạo và có ý kiến với các bộ ngành để cân đối nguồn lực triển khai các công trình, dự án sửa chữa kết cấu hạ tầng trên tuyến đường sắt quốc gia và chuẩn bị triển khai các dự án đường sắt mới.
Trong đó, VNR kiến nghị ưu tiên triển khai sớm gia cố theo lệnh khẩn cấp các vị trí xung yếu chống đá rơi, đá lăn, sụt trượt mái taluy dương, trôi nền đường sắt trên mạng lưới đường sắt Quốc gia với kinh phí dự kiến khoảng 1.997 tỷ đồng.
Ngành Đường sắt cũng đề nghị khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông do ảnh hưởng của bão lũ, đảm bảo an toàn an toàn chạy tàu và khôi phục hoạt động vận tải đường sắt với kinh phí dự kiến khoảng 447 tỷ đồng.
Công nhân, người lao động Tổng công ty Đường sắt Việt Nam nỗ lực khắc phục sự cố hạ tầng do tác động của mưa lũ. (Ảnh: VNR cung cấp)
Liên quan đến kết quả sản xuất kinh doanh năm 2025, lãnh đạo VNR cho biết doanh thu hợp nhất đạt 10.700 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2024; doanh thu Công ty mẹ đạt 3.031 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2024.
Về vận tải hàng hóa, VNR duy trì ổn định các đoàn tàu chuyên tuyến, đặc biệt là vận tải liên vận quốc tế. Sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua 2 cửa khẩu đường sắt đạt 126,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Đối với vận tải hành khách, Tổng công ty đã chủ động, tích cực triển khai nhiều giải pháp đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và sản lượng vận chuyển hành khách. Các sản phẩm mới được đưa vào khai thác trong năm đã thích ứng với thị trường, được xã hội đánh giá cao và mang lại chuyển biến tích cực về doanh thu (như các đoàn tàu Năm cửa ô, Hoa phượng đỏ, hành trình di sản Huế-Đà Nẵng, đoàn tàu du lịch 5 sao xuyên Việt S Journey). Ngày 25/5/2025, VNR đã khôi phục thành công đoàn tàu khách liên vận quốc tế Gia Lâm-Nam Ninh-Bắc Kinh (Trung Quốc) sau 5 năm tạm dừng do dịch COVID-19.
Triển khai Nghị quyết số 172/2024/QH15 và 187/2025/QH15 của Quốc hội về phê duyệt Chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam, dự án đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng và các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, VRN đã tích cực, khẩn trương triển khai các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền và của Bộ Xây dựng đồng thời kiến nghị bố trí trước một phần kinh phí đào tạo trong dự án đường sắt mới, dự án đường sắt tốc độ cao để giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng Tổng công ty đào tạo trước một số ngành nghề trong năm 2026./.
Theo thống kê của VNR, năm 2025, số vụ tai nạn giao thông đường sắt 161 vụ, giảm 23 vụ (giảm 12,5%); số người chết 60 người, giảm 11 người (giảm 15,5%); số người bị thương 89 người, giảm 18 người (giảm 16,8%).
(Vietnam+)