Nguy cơ hóa chất độc hại gây ảnh hưởng đến não bộ, tim mạch ẩn trong mỗi hơi thuốc lá điện tử

2 giờ trướcBài gốc

Các hợp chất nguy hiểm thường gặp trong thuốc lá điện tử

Nội dung

Các hợp chất nguy hiểm thường gặp trong thuốc lá điện tử

Formaldehyde và các aldehyd khác

Tại sao hít hóa chất lại nguy hiểm?

Tác hại của vape đến hệ thần kinh và não bộ

Tác động đến não bộ

Tác động đến tim mạch

Nguy cơ cho phổi và đường hô hấp

Các ảnh hưởng khác

Tinh dầu vape thường được tạo ra từ các thành phần như propylene glycol, glycerin, nicotine và hương liệu. Khi các chất này được gia nhiệt để tạo hơi, chúng biến đổi và sinh ra nhiều hợp chất độc hại khác mà người dùng hít vào cùng với hơi. Nghiên cứu đã phát hiện ít nhất 60 hóa chất khác nhau trong dung dịch và khí aerosol từ vape, nhiều trong số đó có khả năng gây hại trực tiếp đến tế bào và mô cơ thể.

Các hợp chất gây nguy hiểm thường gặp trong vape gồm:

Các hóa chất nguy hiểm trong tinh dầu vape và nguồn phát sinh từ thiết bị.

Formaldehyde và các aldehyd khác

Formaldehyde được sinh ra khi propylene glycol và glycerin bị đốt nóng. Đây là một chất có khả năng gây ung thư và làm tổn thương tế bào phổi khi tiếp xúc lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Ngoài ra, các aldehyd khác như acetaldehyde và acrolein cũng xuất hiện, đều có thể gây tổn thương phổi và đường hô hấp.

Diacetyl và acetyl‑propionyl

Một số hương liệu trong tinh dầu vape, đặc biệt hương bơ, caramel hay kem, chứa diacetyl hoặc acetyl‑propionyl. Khi hít vào, những hợp chất này liên quan đến một bệnh phổi nghiêm trọng gọi là viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, còn được biết đến với tên gọi "popcorn lung". Bệnh lý này khiến các tiểu phế quản trong phổi bị hẹp hoặc sẹo vĩnh viễn, khó điều trị và ảnh hưởng lâu dài tới chức năng hô hấp.

Kim loại nặng và hạt siêu nhỏ

Vape còn sinh ra kim loại nặng như chì, niken, crom, cadmium và thiếc từ cuộn dây và bộ phận kim loại bên trong thiết bị khi bị gia nhiệt. Khi hít vào, các kim loại này tích tụ trong cơ thể, ảnh hưởng đến não, thận, hệ thần kinh và tim mạch theo thời gian.

Các hợp chất gây kích ứng và độc tính khác

Ngoài các hóa chất kể trên, vape còn tạo ra các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, hydrocacbon thơm đa vòng, propylene oxide và nitrosamines, mỗi loại đều có thể gây kích ứng, độc tế bào hoặc liên quan đến ung thư nếu tiếp xúc lâu dài qua đường hô hấp.

Vape gây tác hại lâu dài đối với phổi, tim và não.

Tại sao hít hóa chất lại nguy hiểm?

Khác với việc nuốt, khi hít hơi chứa các hóa chất độc hại vào phổi, các hạt này tiếp xúc trực tiếp với mô phổi và đi vào máu. Hậu quả có thể bao gồm:

Kích ứng và viêm đường hô hấp, gây ho, khó thở.
Giảm chức năng phổi và tăng nguy cơ bệnh phổi mạn tính.
Tích tụ kim loại nặng trong cơ thể.
Tăng nguy cơ ung thư do tiếp xúc với các chất gây ung thư tiềm ẩn

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng vape không phải là "hơi nước vô hại". Thực tế, nó là sự pha trộn phức tạp của hàng chục đến hàng trăm hóa chất, nhiều chất chưa được đánh giá đầy đủ về mức độ an toàn khi hít vào phổi. Việc sử dụng thường xuyên có thể tiềm ẩn những nguy cơ sức khỏe đáng kể trong tương lai.

Tác hại của vape đến hệ thần kinh và não bộ

Tác động đến não bộ

Nicotine là một trong những chất gây nghiện mạnh nhất. Khi đi vào cơ thể, nicotine tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến não bộ, đặc biệt ở những người trẻ tuổi. Ở thanh thiếu niên và người dưới 25 tuổi, não vẫn đang trong quá trình phát triển, việc tiếp xúc với nicotine có thể gây ra những thay đổi lâu dài ở các vùng kiểm soát chú ý, học tập, tâm trạng và khả năng kiểm soát xung động. Đây là lý do tại sao nhiều nghiên cứu cảnh báo về nguy cơ nghiện và các vấn đề tâm lý – hành vi khi thanh thiếu niên sử dụng vape.

Tác động đến tim mạch

Bên cạnh ảnh hưởng thần kinh, vape còn tác động đến tim mạch. Nicotine có khả năng kích thích sản xuất adrenaline, làm tăng nhịp tim và huyết áp. Theo thời gian, việc sử dụng vape có thể dẫn đến tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ. Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy mức độ tác hại của vape thấp hơn thuốc lá truyền thống, nhưng nó vẫn không thể coi là an toàn, đặc biệt khi sử dụng lâu dài.

Nguy cơ cho phổi và đường hô hấp

Một trong những lo ngại lớn nhất về vape là tác hại đến phổi. Hơi tạo ra từ thiết bị này chứa các hạt siêu nhỏ và hóa chất như aldehydes, acrolein và kim loại nặng, có thể gây kích ứng đường hô hấp. Khi hít phải, các chất này có thể gây viêm, làm tổn thương phổi, thậm chí thúc đẩy các bệnh phổi mạn tính như COPD hay viêm phế quản kéo dài. Ngoài ra, một số hợp chất dù an toàn khi ăn vẫn có thể gây hại nghiêm trọng khi hít vào, vì phổi không có khả năng xử lý tương tự như hệ tiêu hóa.

Các ảnh hưởng khác

Ngoài tim, phổi và não, vape còn gây ra những tác hại khác mà nhiều người ít để ý. Việc nuốt hoặc tiếp xúc trực tiếp với tinh dầu vape có thể dẫn đến ngộ độc nicotine, đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ. Một số trường hợp nghiêm trọng cũng từng được ghi nhận, như viêm phổi cấp do vaping hay tổn thương phổi nặng.