Nguyên nhân chủ yếu là do người bệnh không tuân thủ phác đồ điều trị, tự ý ngừng thuốc, dùng đơn thuốc cũ hoặc trì hoãn tái khám. Những sai sót tưởng như nhỏ này lại có thể dẫn tới biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.
Một trong những ca bệnh điển hình là bà N.T.B.T. (56 tuổi, Hà Nội) mắc đái tháo đường type 2 suốt 15 năm nhưng không đi khám định kỳ. Sau khi hết thuốc, bà ngừng điều trị hoàn toàn trong 10 ngày. Hậu quả là bệnh nhân nhập viện trong tình trạng lơ mơ, rối loạn điện giải, đường huyết tăng cao, được chẩn đoán tăng áp lực thẩm thấu máu. Sau điều trị tích cực, bệnh nhân mới qua được cơn nguy kịch.
Tình huống nghiêm trọng hơn xảy ra với anh T.Q.A. (34 tuổi, Hà Nội) mắc đái tháo đường type 1, từng nhiều lần bị hôn mê toan ceton do bỏ insulin. Trước nhập viện, anh uống rượu và quên tiêm thuốc buổi tối. Sáng hôm sau, người nhà phát hiện bệnh nhân la hét, kích thích, lơ mơ. Tại bệnh viện, kết quả ghi nhận đường huyết 27,7 mmol/L, suy thận cấp, tăng kali máu. Đây là tình trạng nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Một nữ bệnh nhân 54 tuổi khác, có tiền sử đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội. Xét nghiệm cho thấy triglycerid tăng hơn 30 lần giới hạn bình thường. Người bệnh được xác định viêm tụy cấp – biến chứng từng mắc năm 2023 và có liên quan đến việc uống thuốc không đều trong thời gian gần đây.
Theo các bác sĩ điều trị tại Bệnh viện nội tiết Trung ương, những biến chứng như hôn mê toan ceton, tăng áp lực thẩm thấu, viêm tụy cấp... đều tiến triển nhanh và có thể gây suy đa tạng nếu không phát hiện sớm. Điểm chung trong các ca bệnh là việc ngắt quãng điều trị, bỏ thuốc khi cảm thấy “khỏe hơn” hoặc tự ý điều chỉnh phác đồ không theo hướng dẫn chuyên môn.
Người mắc bệnh mạn tính cần uống thuốc đều đặn, đúng giờ, tái khám đúng hẹn và duy trì lối sống lành mạnh. Việc chủ quan trong điều trị chỉ vì cảm giác tạm thời có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc. Do đó, đừng đợi đến lúc nhập viện cấp cứu mới nhận ra giá trị của việc tuân thủ điều trị.
Dương Toàn