Các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện giai đoạn 2022-2023 là khoảng 44.000 tỷ đồng. Ảnh minh họa
Tập toàn này cho biết, trong cơ cấu giá thành điện hiện nay, giá thành của khâu phát điện chiếm tỷ trọng tới 83%. Các khâu còn lại (khâu truyền tải, phân phối - bán lẻ, quản lý ngành - phụ trợ) chiếm tỷ trọng khoảng 17% giá thành điện và có xu hướng giảm dần qua các năm do EVN và các đơn vị thành viên tiết kiệm, cắt giảm các chi phí thường xuyên, chi phí sửa chữa lớn trong bối cảnh tình hình tài chính gặp nhiều khó khăn.
Ở giai đoạn 2022-2023, giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện than, dầu, khí, tỷ giá ngoại tệ tăng cao đột biến. Trong khi đó, ảnh hưởng của thời tiết và thủy văn khiến tỷ trọng sản lượng thủy điện giảm (thủy điện là nguồn điện giá rẻ), buộc phải thay thế bằng các nguồn điện có giá cao.
Sản lượng điện mua từ các nhà máy hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ - EVN và các tổng công ty phát điện thuộc EVN (hoặc công ty cổ phần mà các EVNGENCO chiếm chi phối) năm 2022 chiếm tỷ lệ 46% và năm 2023 chiếm tỷ lệ là 42% tổng sản lượng toàn hệ thống. Còn lại EVN mua điện từ các đối tác bên ngoài EVN.
Năm 2022, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.032,26 đồng/kWh (trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.698,45 đồng/kWh, bằng 83,57% giá thành) trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.882,73 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 149,53 đồng/kWh.
Năm 2023, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.088,90 đồng/kWh (trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.744,12 đ/kWh, bằng 83,49% giá thành) trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.953,57 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 135,33 đồng/kWh.
Sau khi tính toán tổng hợp các số liệu liên quan, các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện giai đoạn 2022-2023 là khoảng 44.000 tỷ đồng. Điều này đã làm EVN chưa được bù đắp đủ chi phí đầu vào và ảnh hưởng tới việc bảo toàn và phát triển vốn đầu tư của nhà nước tại doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, trong thời gian tới EVN sẽ triển khai các dự án quy mô lớn, quan trọng, cấp bách như dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, nhà máy điện khí LNG Quảng Trạch 2&3, nhà máy thủy điện tích năng Bác Ái, các dự án nhà máy thủy điện mở rộng, điện gió ngoài khơi... Với kế hoạch đầu tư như nêu trên, nhu cầu vốn đầu tư để thực hiện dự án trong thời gian tới là rất lớn.
Căn cứ Luật Điện lực năm 2024 và Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, EVN khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân cho phép tính các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện trước đây vào phương án giá điện trong các lần tiếp theo là cần thiết và phù hợp theo các quy định.
Khánh An