Nguyên nhân mùa đông 2025 ấm hơn trung bình nhiều năm?
Mùa đông năm nay ghi nhận nhiều diễn biến bất thường ngay từ những ngày đầu mùa. Rét đầu mùa xuất hiện rất sớm, từ 23/10, trong khi trung bình nhiều năm phải sang tháng 11 miền Bắc mới bắt đầu có ngày rét. Sang tháng 11, thay vì trạng thái khô hanh đặc trưng, miền Bắc lại xuất hiện đợt nồm ẩm hiếm gặp vào đầu tháng. Cùng thời điểm này, nhiệt độ ghi nhận mức thấp nhất kể từ năm 2017.
Đến tháng 12, thời điểm chính đông thì miền Bắc lại trải qua chuỗi ngày nắng ấm kéo dài, nền nhiệt độ cao hơn so với trung bình nhiều năm. Nhiệt độ trung bình tại miền Bắc từ đầu tháng 12 đến nay phổ biến cao hơn từ 1,5 đến 2,5 độ C, cá biệt có nơi cao hơn tới gần 3 độ C.
Miền Bắc đón mùa đông năm 2025 ấm hơn so với trung bình nhiều năm.
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết ENSO đang ở ngưỡng La Ninã (pha lạnh) nhưng mức độ yếu, duy trì trong thời gian ngắn. Ông Hòa nhận định, có khả năng tháng 2-3/2026, ENSO chuyển về pha trung tính và kéo dài đến tháng 7. Do đó, nền nhiệt của mùa đông năm nay cao hơn so với trung bình nhiều năm.
Theo thống kê của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, những tháng đầu mùa đông (tháng 11, 12) nền nhiệt ở Bắc Bộ cao hơn so với trung bình nhiều năm 1-2 độ C. Thậm chí trong tháng 12 có nơi nhiệt độ cao hơn trung bình mọi năm khoảng 2,5 độ C.
Lý giải về điều này, ông Nguyễn Đức Hòa cho biết, đầu mùa đông năm nay ENSO ở thời kỳ chuyển pha giữa pha lạnh và pha nóng nên diễn biến thời tiết bất thường, không khí lạnh hoạt động yếu, ít, cường độ ngắn. Bên cạnh đó, không khí lạnh từ phía Bắc tràn xuống nước ta có xu hướng lệch ra Biển Đông nên nền nhiệt độ trong đất liền ở mức cao.
"Trong tháng 12, tính đến nay mới chỉ có 3 đợt không khí lạnh nhưng đều hoạt động ngắn, chỉ gây rét 2-3 ngày nên nền nhiệt trung bình của toàn tháng ở mức cao. Nguyên nhân chủ yếu khiến mùa đông năm nay ấm hơn mọi năm là do hoạt động yếu của không khí lạnh", ông Hòa lý giải.
Một nguyên nhân khác khiến mùa đông năm nay ấm hơn so với trung bình nhiều năm là do khu vực Biển Đông nhiệt độ mặt nước biển vẫn ở mức ấm. Đồng thời, dòng xiết trong đới gió Tây trên cao - dòng dẫn của không khí lạnh cũng hoạt động yếu hơn mức trung bình và chủ yếu ở các vĩ độ cao nên không khí lạnh không thể tràn sâu xuống nước ta trong những tháng đầu đông vừa qua.
Nhận định về diễn biến thời tiết những tháng đầu năm 2026, ông cho biết trong tháng 1-2, không khí lạnh tại Bắc Bộ vẫn hoạt động yếu và có khả năng nền nhiệt độ chỉ duy trì ở mức xấp xỉ so với nhiều năm. Tuy nhiên, người dân cần đề phòng các đợt không khí lạnh mạnh khiến nền nhiệt xuống thấp, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc, có thể gây ra hiện tượng băng giá, sương muối.
Từ tháng 2 đến cuối tháng 3/2026, miền Bắc có mưa nhỏ, mưa phùn, nồm ẩm với cường độ xấp xỉ mọi năm. Từ đầu tháng 3/2026, xuất hiện nắng nóng ở Nam Bộ và mở rộng dần ra các khu vực khác của Nam Bộ và Tây Nguyên. Từ đầu tháng 4/2026, nắng nóng có thể xuất hiện ở các tỉnh phía Tây Bắc Bộ và Trung Bộ. Tháng 5-6/2026, nắng nóng có thể lan rộng ra các tỉnh của Bắc Bộ, miền Trung.
Miền Bắc chuyển rét đậm rét hại
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện nay (31/12), một bộ phận không khí lạnh đang di chuyển xuống phía Nam. Ở Bắc Bộ có mưa vài nơi, nhiệt độ phổ biến từ 18–21 độ C.
Dự báo trong khoảng ngày 01/01/2026, không khí lạnh sẽ ảnh hưởng đến khu vực Đông Bắc Bộ, sau đó lan sang Tây Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ và một số nơi ở Nam Trung Bộ. Trên đất liền, gió chuyển hướng Đông Bắc mạnh cấp 3, vùng ven biển cấp 4–5, có nơi giật cấp 6.
Từ đêm 31/12/2025 đến ngày 01/01/2026, khu vực Đông Bắc Bộ có mưa, mưa rào rải rác, có nơi có dông. Ngày 01/01/2026, mưa tiếp diễn ở Tây Bắc Bộ, Thanh Hóa và Nghệ An. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Do ảnh hưởng của không khí lạnh, từ ngày 01/01/2026, Bắc Bộ trời chuyển rét; trong các ngày 02–03/01/2026, vùng núi và trung du Bắc Bộ có khả năng xảy ra rét đậm, có nơi rét hại. Bắc Trung Bộ từ đêm 01/01 trời chuyển rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt này tại Bắc Bộ phổ biến từ 11–14 độ C, vùng núi và trung du từ 8–11 độ C, vùng núi cao có nơi dưới 7 độ C; Bắc Trung Bộ phổ biến 13–16 độ C.
Tại Hà Nội, đêm 31/12/2025 và ngày 01/01/2026 có mưa, mưa rào; từ chiều 01/01 trời chuyển rét, nhiệt độ thấp nhất phổ biến 12–14 độ C.
Trên biển, từ chiều và tối 01/01/2026, vịnh Bắc Bộ gió Đông Bắc mạnh dần lên cấp 6, có lúc cấp 7, giật cấp 8–9; biển động mạnh, sóng cao 2,0–3,0 m. Khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm vùng biển Hoàng Sa) gió Đông Bắc mạnh cấp 7, giật cấp 8–9, sóng cao 3,0–5,0 m. Nhiều khu vực biển khác cũng có gió mạnh, sóng cao từ 2,0–5,0 m.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cảnh báo, từ gần sáng 02–03/01/2026, khu vực từ Hà Tĩnh đến TP Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa có mưa, mưa rào, cục bộ mưa vừa, mưa to và dông, kèm nguy cơ lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.
Rét đậm, rét hại có thể ảnh hưởng đến gia súc, gia cầm và quá trình sinh trưởng của cây trồng. Mưa lớn cục bộ tiềm ẩn nguy cơ ngập úng vùng trũng thấp, lũ quét trên các sông suối nhỏ, sạt lở đất ở sườn dốc; gió mạnh, sóng lớn trên biển ảnh hưởng đến hoạt động của tàu thuyền.
Lan Tường