Rất khó nhưng sẽ làm được
Nhiều hiến kế được chuyên gia nội vụ đề xuất tại tọa đàm về quản lý và đánh giá công chức, do Hiệp hội khoa học hành chính Việt Nam tổ chức, ngày 15/9, tại Hà Nội.
TS. Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, đánh giá đúng công chức là một vấn đề rất khó, nhưng sẽ làm được nếu thực hiện đúng nguyên tắc “khách quan, công bằng và chính xác”.
Trong điều kiện cách mạng tinh gọn bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, ứng dụng công nghệ số, TS. Trần Anh Tuấn nói, để xây dựng nền công vụ kiến tạo, phục vụ nhân dân, đánh giá công chức “phải có tư duy đột phá”.
TS. Trần Anh Tuấn. Ảnh: PV
Để xây dựng một nền công vụ kiến tạo và phục vụ nhân dân, con người vẫn là yếu tố quyết định. Nếu đánh giá, lựa chọn không đúng, không chính xác và kịp thời thì sẽ mất đi cảm hứng, suy giảm động lực làm việc của rất nhiều công chức giỏi. Hậu quả là đơn vị sẽ không hoàn thành được nhiệm vụ được giao”, TS. Trần Anh Tuấn cho hay.
Ông Trần Anh Tuấn lưu ý, phải giã từ cách làm trước đây, vốn nặng về hình thức, thành tích, cả nể, không phản ánh đúng thực chất kết quả làm việc và hoạt động công vụ của công chức cũng như từng tổ chức, đơn vị.
Từ phân tích trên, TS. Trần Anh Tuấn đề xuất thẩm quyền đánh giá nên theo hướng: Ai sử dụng, người ấy đánh giá. “Người giao việc nếu thực sự công tâm, khách quan sẽ là người đánh giá đúng và chính xác nhất”, ông Tuấn cho hay.
Còn về công cụ đánh giá, TS. Trần Anh Tuấn cho rằng, hiện có ba công cụ có thể tham khảo, gồm: Phản hồi 360 độ, OKR (Objective and Key Results) và KPI (Key Performance Indicator).
Trong đó, phản hồi 360 độ dùng để áp dụng chung cho công chức lãnh đạo, quản lý và công chức thực thi, thừa hành.
“Đây là công cụ giúp lắng nghe ý kiến phản hồi từ cấp trên, cấp dưới, đồng nghiệp, người dân về một cá nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, công vụ”, ông nói.
Còn đối với công cụ OKR, do gắn với tiến độ, kết quả mục tiêu của tổ chức nên thường được áp dụng đối với lãnh đạo, quản lý.
Đối với đội ngũ thực thi, thừa hành, nên dùng công cụ KPI để đánh giá sẽ chính xác vì KPI gắn với các nội dung cơ bản, cốt yếu của nhiệm vụ như tiến độ, khối lượng và kết quả cụ thể của từng cá nhân.
“Kinh nghiệm từ khu vực doanh nghiệp cho thấy, OKR hay KPI thường được áp dụng cho những tiêu chí, nội dung có thể định lượng được”, nguyên Thứ trưởng Nội vụ cho hay.
TS. Trần Anh Tuấn cũng lưu ý, trong vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đội ngũ cán bộ công chức cấp xã và cấp huyện hiện nay mới là sự tích hợp cơ học, chưa có sự đánh giá, phân nhóm khi đưa về đơn vị hành chính xã, phường, đặc khu mới.
Do đó, việc Chính phủ ban hành Nghị định về đánh giá, xếp loại chất lượng công chức sớm sẽ rất cần thiết, có ý nghĩa và hữu ích trong việc đánh giá, bố trí “đúng người, đúng việc” và giải quyết chính sách dôi dư.
KPI không phải “cây đũa thần”
Nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới nội dung và tiêu chí đánh giá, TS. Đoàn Văn Tình, Phó Trưởng khoa Quản trị nhân lực, Học viện Hành chính và quản trị công nhấn mạnh: KPI không phải “cây đũa thần”, hay “chìa khóa vạn năng”.
“Chúng ta không thể dùng KPI để đánh giá toàn diện, mà nên tập trung vào một số chỉ số then chốt, lượng hóa và tinh giản hóa đánh giá định tính. Cân bằng đo lường lượng và chất…”, ông Tình nêu quan điểm.
Chuyên gia cho rằng, KPI không phải “cây đũa thần”.
Vị chuyên gia này cũng đồng tình với việc đổi mới phương pháp đánh giá, xếp loại theo hướng áp dụng OKR với các vị trí lãnh đạo, quản lý; còn KPI nên áp dụng đối với các vị trí không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; đồng thời, kết hợp phản hồi 360 độ đối với các nội dung định tính.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho rằng, để thực hiện đánh giá công chức, khó nhất là xây dựng hệ thống tiêu chí, phương pháp, lựa chọn công cụ đánh giá.
Ông Trương Hải Long cũng cho rằng, công cụ KPI phù hợp với đối tượng được giao các nhiệm vụ cụ thể. Ở giai đoạn đầu, khi chúng ta đang thực hiện việc sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sẽ có một số lượng công chức dôi dư.
Để sàng lọc những người dôi dư, ở thời điểm này, tiêu chí đánh giá cần thiên về công việc giao cụ thể, khi không đáp ứng được khối lượng công việc được giao thì thực hiện sàng lọc.
“Để sàng lọc thì áp dụng KPI sẽ rất rõ, nhưng đứng ở góc độ để đánh giá mục tiêu đổi mới sáng tạo thì phải sử dụng phương pháp đánh giá OKR”, ông Trương Hải Long lý giải.
Theo ông, đối với từng công cụ đánh giá (KPI, OKR, 360 độ), cần áp dụng các công cụ phù hợp với từng vị trí việc làm và quan trọng nhất là theo dõi thường xuyên việc thực hiện chức trách được giao, gắn với việc đánh giá.
Luân Dũng