Năm ấy, nhà tôi không nhắc nhiều đến tết. Mọi thứ diễn ra bình thường đến mức tưởng như chẳng có gì đáng kể. Ba vẫn đi làm về muộn, áo còn vương mùi khói xe. Mẹ vẫn cặm cụi dưới bếp, nồi canh sôi lục bục quen thuộc. Tôi ngồi trong phòng, loay hoay sửa lại chiếc đèn bàn bị chập chờn. Không khí gia đình trôi chậm, đều đặn như nhịp kim đồng hồ treo tường đã cũ. Chỉ đến khi điện trong nhà vụt tắt, bóng tối phủ xuống rất nhanh, tôi mới nhận ra không khí đang dần pha loãng.
Cúp điện cuối năm không phải chuyện hiếm, nhưng khuya hôm đó tối hơn thường lệ. Ngoài trời, gió thổi lật từng tán cây, quét qua mái tôn nghe rin rít. Trong nhà, mọi âm thanh bỗng nhỏ lại. Mẹ loay hoay tìm cây đèn pin. Ba đặt vội cái cặp xuống góc nhà, hỏi khẽ: “Có sao không con”? Tôi đáp “Không sao ạ”, dù trong lòng có chút bối rối. Cả nhà tôi ngồi vào chiếc bàn gỗ giữa nhà, nơi thường chỉ dùng để ăn vội bữa cơm tối.
Ánh đèn pin yếu ớt hắt lên khuôn mặt ba mẹ. Tóc của ba đã bạc nhiều hơn tôi nghĩ. Mẹ thì gầy đi, khóe mắt có đồi mồi. Những điều ấy thường ngày tôi bỏ quên, hoặc cố tình lướt qua vì bận rộn với những việc ngoài xã hội. Trong bóng tối không còn điện thoại, không còn tivi, không còn bất cứ thứ gì chen vào, vì thế hình ảnh ba mẹ dần hiện ra trước mắt tôi càng thêm rõ.
Ba kể vài chuyện ở cơ quan. Mẹ vừa nghe vừa cười, tay quạt nhẹ cho nồi nước sôi nguội bớt. Tôi im lặng, nén chặt sự đầm ấm quanh mình. Có một cảm giác rất chậm, rất êm, như thể thời gian đang được kéo dài ra, cho phép gia đình tôi ở bên nhau lâu hơn một chút.
Rồi mẹ chợt nhớ ra nồi bánh tét đã nấu từ chiều, còn đặt trên bếp than. Không có điện, mẹ lấy bánh ra cắt cho cả nhà ăn. Mùi nếp nóng lan ra, thơm và quen thuộc đến mức khiến lòng tôi dịu lại. Ba lấy thêm mấy cái chén, đặt ngay ngắn trên bàn, như thể đây là một bữa ăn rất quan trọng.
Chúng tôi im lặng một lúc lâu. Không ai vội. Không ai than đói hay chê nhạt. Ba chậm rãi nhai, mẹ gắp cho tôi miếng thịt mỡ nhiều hơn thường lệ. Tôi chợt nghĩ, hạnh phúc có lẽ không phải là những ngày được chuẩn bị sẵn kịch bản hoàn hảo, mà là những khoảnh khắc bất ngờ như thế này, khi mọi thứ giản đơn đến mức không cần sắp xếp.
Sau bữa ăn, ba lấy cây đàn cũ treo trên vách xuống. Đã lâu rồi tôi không thấy ba đàn. Dây đàn hơi trùng, tiếng không còn chuẩn, nhưng ba vẫn gảy từng hợp âm chậm rãi. Mẹ ngồi tựa lưng vào tường, mắt khép lại, môi khẽ mấp máy theo giai điệu quen. Tôi ngồi đối diện, nghe tiếng đàn hòa vào tiếng gió ngoài hiên, lòng bỗng thấy trào dâng niềm hạnh phúc, bình yên đến lạ.
Không ai nói về tương lai. Không ai nhắc đến kế hoạch năm mới. Không có lời chúc nào được nói ra. Nhưng trong khoảnh khắc ấy, tôi hiểu rằng điều khiến gia đình này tồn tại không phải là những lời hứa lớn lao, mà là sự hiện diện âm thầm của từng người, đúng lúc, đúng chỗ.
Điện sáng trở lại lúc gần nửa đêm. Ánh đèn bật lên đột ngột, làm mọi thứ bỗng trở nên rõ ràng. Ba treo cây đàn lên vách. Mẹ dọn dẹp lại bàn ăn. Tôi quay về phòng mình. Mỗi người trở lại với nhịp sống quen thuộc. Nhưng từ hôm đó, tôi bắt đầu nhìn gia đình mình khác đi. Hạnh phúc không còn là một khái niệm mơ hồ hay điều gì phải đạt được. Nó nằm trong những phút giây rất nhỏ, rất đời: khi ba hỏi một câu quan tâm nhưng không cần lời đáp trả; khi mẹ gắp cho con miếng ngon nhất mà không nói gì nhiều; khi cả nhà cùng ngồi trong bóng tối mà không thấy cô đơn.
Cuối năm luôn khiến người ta hay nghĩ đến tổng kết, hoặc đặt ra mục tiêu, hay mong mỏi những điều lớn lao. Nhưng với tôi, hạnh phúc gia đình rất giản dị, đôi khi chỉ cần một lần mất điện, để các thành viên cùng ngồi lại bên nhau, nhìn nhau lâu hơn, lắng nghe nhau nhiều hơn, và nhận ra rằng mình đã có đủ, từ rất lâu rồi.
Nguyên Văn