Nhà đầu tư 'nội' đủ sức làm Dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài

3 giờ trướcBài gốc

Lần thứ nhất, kể cả liên doanh "ngoại" vẫn không đạt

Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài có tổng mức đầu tư là 19.617 tỷ đồng, được đầu tư theo hình thức PPP (Hợp đồng BOT), trong đó, phần vốn nhà đầu tư chịu trách nhiệm thu xếp là 9.943 tỷ đồng, còn phần vốn nhà nước tham gia vào là 9.674 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 2.872 tỷ đồng; ngân sách TP.HCM 6.802 tỷ đồng).

Dự án được đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP, hợp đồng BOT), do UBND TP.HCM làm cơ quan chủ quản, Ban Quản lý dự án, đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (Ban Giao thông) làm chủ đầu tư.

Với việc xây dựng tuyến đường có tổng chiều dài khoảng 51 km theo tiêu chuẩn đường cao tốc (TCVN 5729 : 2012), vận tốc thiết kế là 120 km/h, Dự án nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải, giảm tải và đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 22; hoàn thành và đưa vào khai thác đồng bộ các tuyến đường vành đai có năng lực lớn, an toàn giao thông và tốc độ cao trên hành lang vận tải TP.HCM - Mộc Bài - Cảng Cái Mép - Thị Vải gắn với hành lang kinh tế Xuyên Á, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của vùng Đông Nam bộ nói chung; tạo động lực liên kết, thúc đẩy hợp tác và phát triển vùng Đông Nam bộ với đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Tây Nguyên và Nam Trung bộ...

Phối cảnh cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Theo tư liệu chúng tôi có được, lần thứ nhất, cơ quan chức năng TP.HCM đã đăng tải hồ sơ khảo sát sự quan tâm của nhà đầu tư đối với Dự án lên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia từ ngày 20/3/2025 và đóng thầu ngày 5/5/2025.

Tới tháng 6/2025, Ban Giao thông báo cáo với UBND TP.HCM cho biết, kết quả mở hồ sơ quan tâm (E-HSQT) cho thấy có 4 nhà đầu tư và liên danh nhà đầu tư nộp hồ sơ gồm: Công ty cổ phần Tập đoàn Cienco4 (Việt Nam); Liên danh Công ty cổ phần Tổng công ty đầu tư xây dựng 194 và Công ty cổ phần Lizen (Việt Nam); Liên danh CRBC-CTG (China Road and Bridge Corporation - Công ty cổ phần đầu tư Metro Star); China Harbour Engineering Company Limited (Trung Quốc).

Sau khi tiến hành mở thầu và yêu cầu nhà đầu tư làm rõ thêm kinh nghiệm thực hiện dự án, ngày 27/5/2025, Ban Giao thông đã hoàn tất việc đánh giá năng lực, kinh nghiệm nhà đầu tư. Kết quả cho thấy không có nhà đầu tư nào đạt yêu cầu theo tiêu chí của hồ sơ khảo sát đưa ra.

Cụ thể, Cienco 4 không đáp ứng về năng lực tài chính và kinh nghiệm. Các liên danh còn lại, bao gồm CRBC-CTG, Liên danh 194 - Lizen và China Harbour Engineering Company Limited, đều không đạt do năng lực kinh nghiệm của nhà đầu tư không đáp ứng yêu cầu.

Hình thức lựa chọn nhà đầu tư phụ thuộc vào số lượng doanh nghiệp quan tâm

Sau lần 1 nêu trên, Sở Tài chính TP.HCM đã có đề nghị sửa đổi, bổ sung nội dung đăng tải khảo sát sự quan tâm của nhà đầu tư đối với Dự án thành phần 1 - đầu tư xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (giai đoạn 1) theo phương thức đối tác công - tư (hợp đồng BOT).

Căn cứ trên đề nghị này cùng ý kiến của Ban Giao thông, cuối tháng 7 vừa qua, Chủ tịch UBND TP.HCM chấp thuận sửa đổi, bổ sung một số nội dung Thông báo số 455/TB-UBND ngày 6/11/2024 của UBND TP.HCM, về khảo sát sự quan tâm của nhà đầu tư đối với dự án.

Cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Tại thông báo khảo sát sự quan tâm mới đây, chủ đầu tư đã đưa ra các yêu cầu sơ bộ về năng lực, kinh nghiệm của nhà đầu tư gồm: Vốn chủ sở hữu tối thiểu nhà đầu tư phải thu xếp hơn 1.491 tỷ đồng. Trường hợp liên danh, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư liên danh bằng tổng vốn chủ sở hữu của các thành viên liên danh. Đồng thời, từng thành viên liên danh phải đáp ứng yêu cầu tương ứng với phần vốn góp chủ sở hữu theo thỏa thuận liên danh. Nếu bất kỳ thành viên nào trong liên danh được đánh giá là không đáp ứng, nhà đầu tư được đánh giá là không đáp ứng yêu cầu về vốn chủ sở hữu. Nhà đầu tư đứng đầu liên danh phải có tỷ lệ sở hữu vốn tối thiểu là 30%, từng thành viên liên danh có tỷ lệ sở hữu tối thiểu là 15% trong liên danh.
Về kinh nghiệm thực hiện Dự án tương tự (đối với Dự án áp dụng loại hợp đồng BOT, BTO, BOO, BTL, BLT, hợp đồng hỗn hợp), số lượng Dự án mà nhà đầu tư tham gia với vai trò là nhà đầu tư góp vốn chủ sở hữu vào Dự án hoặc là nhà thầu là 1 Dự án để đạt yêu cầu tối thiểu được xác định như sau:
Loại 1: Dự án thuộc lĩnh vực đường bộ mà nhà đầu tư tham gia với vai trò nhà đầu tư góp vốn chủ sở hữu, đã hoàn thành hoặc hoàn thành phần lớn trong vòng 10 năm trước năm có thời điểm đóng thầu và đáp ứng đầy đủ các điều kiện tổng mức đầu tư tối thiểu 5.211 tỷ đồng, nhà đầu tư góp vốn với giá trị tối thiểu là 746 tỷ đồng.
Loại 2: Dự án đầu tư theo phương thức PPP… “trong vòng 10 năm” đáp ứng đầy đủ điều kiện: có tổng mức đầu tư tối thiểu 5.211 tỷ đồng, nhà đầu tư đã góp vốn với giá trị tối thiểu là 746 tỷ đồng.
Loại 3 và Loại 4: Dự án, gói thầu, hợp đồng thuộc lĩnh vực đường bộ; Dự án, gói thầu, hợp đồng trong lĩnh vực phát triển hạ tầng mà nhà đầu tư với vai trò là nhà thầu xây lắp “trong vòng 10 năm” đáp ứng các điều kiện: Có công trình, hạng mục công trình tương tự với công trình chính, hạng mục công trình chính của dự án đang xét là công trình đường bộ cấp I trở lên, có giá trị tối thiểu là 2.577 tỷ đồng.
Đối với kinh nghiệm vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng… yêu cầu nhà đầu tư phải có tối thiểu 1 dự án đã tổ chức vận hành “trong vòng 10 năm” với cách xác định dự án:

Loại 1: Dự án thuộc lĩnh vực đường bộ có công suất tối thiểu 11.925 tỷ đồng, nhà đầu tư góp vốn 746 tỷ đồng;

Loại 2 và 3: Dự án, gói thầu hợp đồng thuộc lĩnh vực đường bộ mà nhà đầu tư là nhà thầu vận hành; Dự án, gói thầu, hợp đồng lĩnh vực đường bộ mà đối tác tham gia là nhà thầu vận hành… có quy mô công suất tối thiểu 7.155 tỷ đồng; có cùng cấp hoặc cao hơn cấp công trình đang xét.

Theo Ban Giao thông TP.HCM, Ban đang tổ chức khảo sát quan tâm của nhà đầu tư trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia theo chỉ đạo của UBND Thành phố, thời hạn tới tháng 9/2025. Từ tháng 9/2025 tới tháng 12/2025 sẽ đấu thầu chọn nhà đầu tư và ký hợp đồng vào tháng 1/2026. Dự án sẽ khởi công vào tháng 3/2026, hoàn thành đưa vào khai thác tháng 12/2027.

Về hình thức đấu thầu - vấn đề được doanh nghiệp quan tâm nhất, theo lý giải của Ban Giao thông, hình thức lựa chọn nhà đầu tư sẽ thực hiện theo quy định tại Điều 34 Nghị định số 35/2021/NĐ-CP.

Cụ thể, hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế có sơ tuyển trong trường hợp có từ 6 nhà đầu tư trở lên quan tâm, trong đó có ít nhất 1 nhà đầu tư được thành lập theo pháp luật nước ngoài đăng ký quan tâm; trong trường hợp có dưới 6 nhà đầu tư quan tâm, trong đó có ít nhất 1 nhà đầu tư được thành lập theo pháp luật nước ngoài đăng ký quan tâm

Hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước có sơ tuyển trong trường hợp có từ 6 nhà đầu tư được thành lập theo pháp luật Việt Nam trở lên đăng ký quan tâm; trong trường hợp có dưới 6 nhà đầu tư được thành lập theo pháp luật Việt Nam đăng ký quan tâm.

Hình thức đàm phán cạnh tranh được áp dụng trong trường hợp không quá 3 nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án.

Căn cứ quy định trên, Ban giao thông cho rằng, hình thức lựa chọn nhà đầu tư cho Dự án phụ thuộc vào số lượng và hình thức hoạt động của nhà đầu tư quan tâm. Vì vậy, căn cứ trên kết quả (đang thực hiện), Ban Giao thông sẽ đánh giá, tổng hợp báo cáo UBND TP.HCM xem xét, phê duyệt hình thức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định làm cơ sở triển khai các công việc tiếp theo.

Không hạng mục nào mà doanh nghiệp Việt không đáp ứng nổi

Trao đổi với báo chí về năng lực doanh nghiệp Việt Nam và các tiêu chí, quy mô của Dự án, PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam cho rằng, các nhà đầu tư trong nước đã trưởng thành nhanh chóng tạo được thương hiệu thông qua những công trình cụ thể dọc tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam như Đèo Cả, Vidifi, Sungoup, Phương Thành, Sơn Hải...

Phối cảnh cao tốc TP.HCM - Mộc Bài.

Thậm chí các nhà đầu tư trong nước thành công cả những công trình kỹ thuật phức tạp như hầm Đèo Cả (4.215 m dài thứ hai sau hầm Hải Vân), các cầu cạn, cầu vượt sông với các giải pháp kỹ thuật đặc biệt từ móng, kết cấu trụ cao, bê tông cốt thép đúc hẫng; Các tuyến cao tốc qua vùng đất yếu như Đồng bằng sông Cửu Long, hay qua vùng địa chất nhiều hang động, thách thức sát trượt như vùng núi miền Trung, miền Bắc.

"Kết quả đó là minh chứng năng lực các nhà đầu tư trong nước. Vì vậy, với Dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, tôi tin chắc không có hạng mục công trình nào thuộc dạng quá đặc biệt mà các nhà đầu tư Việt Nam không thể đáp ứng nổi. Vấn đề cần xem là đầu bài ra của người quyết định đầu tư thông qua các tiêu chí cụ thể về năng lực và kinh nghiệm", PGS.TS Trần Chủng nói.

Ngô Sơn

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/nha-dau-tu-noi--du-suc-lam-du-an-duong-cao-toc-tphcm---moc-bai-d363112.html