Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.
Niềm tin này khiến họ tìm cách gom mua trái phiếu Nga và đồng rúp - vốn là những tài sản đã bị bán tháo kể từ khi xung đột vũ trang Nga - Ukraine nổ ra, tờ báo Financial Times cho biết.
Các quỹ phòng hộ và công ty môi giới đang tìm cách giao dịch các tài sản Nga bị phương Tây “ghẻ lạnh” nhưng có khả năng tăng giá mạnh nếu ông Trump nới các biện pháp trừng phạt đối với Nga như một phần trong nỗ lực nhằm đi tới một thỏa thuận ngừng bắn giữa Nga và Ukraine. Năm nay, đồng rúp đã tăng giá khoảng 1/3 so với USD dựa trên kỳ vọng rằng cuộc chiến đã kéo dài 3 năm sắp đi đến hồi kết. Tuy nhiên, giới đầu tư nói rằng thị trường đang có cái nhìn thậm chí còn xa hơn, và đó là khả năng Nga được dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.
“Một số phát biểu của ông Trump về Nga có thể chỉ là sự bột phát, và đó là điều phải tính đến. Nhưng khả năng dỡ trừng phạt là có”, Giám đốc đầu tư Paul McNamara của công ty GAM nhận định.
KHỐI LƯỢNG GIAO DỊCH CÒN THẤP
Hiện tại, còn rất khó để các quỹ phương Tây đặt cược trực tiếp vào tài sản Nga, nhưng một số quỹ đang săn lùng trái phiếu của các công ty Nga từng bị cho là “giấy lộn” sau khi chiến tranh nổ ra nhưng hiện tại đang được định giá cao hơn nhiều trong đánh giá nội bộ của các quỹ.
“Chắc chắn đang có sự hứng thú nhất định, nhất là trong cộng đồng quỹ phòng hộ”, nhà phân tích Roger Mark của công ty đầu tư Ninety One phát biểu. Tuy nhiên, đồng rúp vẫn được giao dịch rất ít bên ngoài Nga và trái phiếu Nga hầu như nằm ngoài giới hạn của các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài do lệnh trừng phạt và các quy định nội bộ của các quỹ này.
Từ năm 2022, các biện pháp trừng phạt đã cấm giao dịch trái phiếu chính phủ Nga. Nhiều doanh nghiệp Nga bị trừng phạt cũng không thể tìm được ngân hàng hoặc tổ chức trung gian đứng ra xử lý các khoản thanh toán cho chủ nợ trái phiếu của họ. Cùng với đó, giao dịch trực tiếp bằng rúp rất khó khăn do lệnh trừng phạt áp lên các ngân hàng Nga và quy tắc nội bộ của các ngân hàng phương Tây.
Khối lượng giao dịch quốc tế của rúp Nga hiện chỉ đạt 50 triệu USD mỗi tuần, so với hàng tỷ USD trước chiến tranh xảy ra. Nhiều nhà giao dịch đang đặt cược vào đồng tenge của Kazakhstan thay cho rúp, vì mối quan hệ kinh tế gần gũi của quốc gia này với Nga, với khối lượng giao dịch đạt 100-200 triệu USD một tuần. Đồng tenge đã tăng giá khoảng 5% so với USD trong năm nay.
Một số ngân hàng và công ty môi giới đang chào nhà đầu tư đặt cược vào biến động tỷ giá rúp trong tương lai được thanh toán bằng đồng USD thay vì rúp - một cách giúp nhà đầu tư tránh được những rủi ro trực tiếp từ Nga. Cách đặt cược này có tên gọi là hợp đồng kỳ hạn không giao hàng (NDF) - một dạng hợp đồng phái sinh tiền tệ dùng để giao dịch những đồng tiền khó tìm được nguồn bên ngoài quốc gia phát hành, chẳng hạn đồng tiền của Nigeria hay Ai Cập.
“Các ngân hàng phương Tây đang tuân thủ đúng lệnh trừng phạt. NDF là cách để nhà đầu tư không cần sở hữu trực tiếp tiền Nga hay các tài sản Nga khác”, ông Luis Costa, trưởng bộ phận chiến lược thị trường mới nổi của ngân hàng Citi, nhận xét.
Các tài sản Nga đã biến mất khỏi thị trường quốc tế sau khi chiến tranh nổ ra, do lệnh trừng phạt đã cắt đứt mối liên hệ giữa các ngân hàng Nga với hệ thống tài chính toàn cầu và dòng vốn quốc tế ồ ạt tháo chạy khỏi nước này. Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đã phải tăng lãi suất mạnh tay để ứng phó với giá hàng hóa nhập khẩu tăng vọt và tình trạng thiếu lao động ghiem trọng, nhất là khi Chính phủ Nga đẩy mạnh hoạt động sản xuất phục vụ chiến tranh.
RỦI RO TIỀM ẨN
Giao dịch đồng rúp ở thời điểm này là một sự đặt cược rằng tình hình sẽ sớm thay đổi, nhất là khi những người Nga rời bỏ đất nước vì lo sợ chiến tranh trở về và mang theo những khoản tiền tiết kiệm lớn họ đã cất giữ ở Georgia, Armenia cùng nhiều nước láng giềng khác.
Tuy nhiên, giao dịch đồng rúp hiện có nhiều rủi ro tiềm ẩn, chẳng hạn Mỹ có thể thắt chặt trừng phạt đối với Nga nếu Moscow không nhất trí với các điều khoản của một thỏa thuận ngừng bắn tiềm năng. Ngay cả khi lệnh trừng phạt được nới, nhà đầu tư Nga còn tài sản kẹt trong nước có thể nhân cơ hội để rút tài sản ra nước ngoài, và nhiều người Nga đã di cư có thể sẽ không quay về quê hương - theo ông Mark.
Việc đồng rúp tăng giá gần đây đã làm gia tăng giá trị của những trái phiếu Nga còn kẹt trong danh mục của các nhà đầu tư nước ngoài sau khi chiến tranh xảy ra.
“Tại thời điểm này, không có nhiều tài sản Nga mà nhà đầu tư có thể mua, vì những nhà đầu tư có trái phiếu Nga nhìn chung đều không muốn bán. Nhưng giao dịch vẫn có. Nhiều nhà đầu tư đã hỏi về ảnh hưởng tiềm tàng của việc dỡ trừng phạt, và liệu những trái phiếu đó có được thanh toán hay không”, nhà giao dịch Igor Nartov của ngân hàng đầu tư KNG cho hay.
Lệnh trừng phạt và các hạn chế mà Nga đặt ra về thanh toán đối với các quốc gia “không thân thiện” đồng nghĩa trái phiếu chính phủ Nga phát hành bằng đồng rúp là tài sản mà các nhà đầu tư phương Tây không thể tiếp cận bây giờ. Tổng lượng trái phiếu chính phủ Nga trong tay các nhà đầu tư nước ngoài đang ngày càng giảm và các ngân hàng trong nước về cơ bản đáp ứng được nhu cầu vay tiền gần đây của Moscow.
“Việc tiếp cận trực tiếp thị trường Nga bây giờ là rất hạn chế đối với các nhà đầu tư phương Tây, do các hạn chế mà CBR đặt ra”, một nhà quản lý quỹ phương Tây nói. Vị này cho rằng nhà đầu tư muốn tiếp cận tài sản Nga “nên tìm một đối tác đáng tin cậy từ một quốc gia trung lập để có được tấm vé trở lại thị trường Nga”.
Bình Minh