Trong dự thảo sửa đổi các Nghị định liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán mới được công bố, Bộ Tài chính đã bổ sung các quy định quan trọng nhằm điều chỉnh hoạt động trên thị trường tài sản mã hóa, lĩnh vực vốn chưa từng có khung pháp lý cụ thể trước đó.
Đây là lần đầu tiên hành vi thao túng thị trường tài sản mã hóa được định nghĩa một cách chi tiết, tương tự các quy định đang áp dụng cho thị trường chứng khoán. Theo dự thảo, có 5 hành vi chính được xác định là thao túng thị trường.
Đầu tiên là sử dụng một hoặc nhiều tài khoản của mình, người khác để giao dịch liên tục nhằm tạo cung cầu giả. Thứ hai, thông đồng giao dịch mà không phát sinh chuyển nhượng quyền sở hữu thực sự hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong một nhóm.
Hành vi thao túng còn bao gồm cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh giao dịch, đưa ý kiến trực tiếp hoặc gián tiếp trên phương tiện thông tin đại chúng để tác động giá và cung cầu. Hành vi được liệt kê cuối cùng là tung tin đồn hoặc cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng nhằm tạo cung cầu giả.
Mức xử phạt đề xuất cho các hành vi trên dao động từ 1,5 đến 2 tỷ đồng đối với cá nhân. Trong trường hợp tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa vi phạm, hình phạt có thể bao gồm cả việc đình chỉ hoạt động trong thời gian từ 3 đến 5 tháng.
Bên cạnh đó, các tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản mã hóa cũng có thể bị phạt từ 300 triệu đến 2 tỷ đồng nếu vi phạm các quy định như: không xác minh danh tính nhà đầu tư, quảng cáo sai lệch bản chất dịch vụ, hoặc không tách biệt giữa tài sản của khách hàng và tài sản tự doanh.
Với các nhà đầu tư cá nhân, Bộ Tài chính cũng đề xuất mức phạt từ 100 đến 200 triệu đồng nếu họ không thực hiện việc mở tài khoản và chuyển toàn bộ tài sản mã hóa về lưu ký, giao dịch tại các tổ chức được cấp phép.
Theo định nghĩa trong dự thảo, tài sản mã hóa là tài sản số sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ kỹ thuật số có chức năng tương đương để xác thực quyền sở hữu trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ và chuyển giao.
Trước đó, vào cuối tháng 3, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết về cơ chế thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa. Trong đó, Bộ đề xuất phối hợp cùng Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước để quản lý các sàn giao dịch tài sản mã hóa trong giai đoạn thử nghiệm có kiểm soát.
Theo đại diện Bộ Tài chính, tài sản mã hóa là lĩnh vực mới nổi, phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với nhà đầu tư cũng như hệ thống tài chính. Việc thử nghiệm trong khuôn khổ kiểm soát sẽ giúp cơ quan quản lý có cơ sở xây dựng chính sách phù hợp trong tương lai.
Dữ liệu từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) cho thấy, tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, xếp trong top 7 quốc gia trên toàn cầu về số lượng nhà đầu tư. Trong năm 2024, tổng lượng tiền mã hóa được giao dịch tại Việt Nam ước đạt trên 105 tỷ USD, giảm nhẹ so với mức 120 tỷ USD của năm 2023. Hiện có khoảng 20 sàn giao dịch tiền mã hóa đang hoạt động tại Việt Nam.
TH