Tâm linh - nhân văn song hành
Nhà Gia Tiên xoay quanh Mỹ Tiên (Phương Mỹ Chi thủ vai), trong một lần "bất đắc dĩ" trở về thăm nhà, cô chứng kiến hàng loạt hiện tượng tâm linh kỳ lạ. Từ đây, Mỹ Tiên phát hiện ra bí mật về cái chết của anh trai Gia Minh (Huỳnh Lập thủ vai) và bản chất các thành viên trong gia đình mình.
Từ "thương hiệu" Ai Chết Giơ Tay, Pháp Sư Mù,... Huỳnh Lập tiếp tục "trung thành" với đề tài kinh dị - tâm linh trong phim điện ảnh mới. Nhà Gia Tiên cài cắm các quan niệm quen thuộc của người Việt về vấn đề thờ cúng, linh hồn và sự siêu thoát. Nhà Gia Tiên có trường đoạn đặc tả về lễ trục vong, bên cạnh đó hình ảnh các hương linh ông bà tề tựu cùng dùng bữa với con cháu cũng từng gây "sốt" mạng xã hội.
Cùng lựa chọn một chủ đề đang thu hút sự quan tâm của khán giả lẫn các nhà làm phim, Nhà Gia Tiên lại không quá sa đà vào mục đích hù dọa, kích thích nỗi sợ. Thay vào đó, bộ phim khai thác các hiện tượng siêu nhiên dựa trên "điểm nhìn" là "tâm" - những giá trị nhân văn, tình cảm gia đình và các quan niệm dân gian về văn hóa thờ cúng.
Câu chuyện về khoảng cách thế hệ, sâu xa hơn là "sợi dây" kết nối vô hình giữa người trẻ với ông bà, cha mẹ; thậm chí là giữa những người thân ở hiện tại và quá khứ, cũng được xây dựng, lý giải một cách gần gũi.
Chia sẻ với truyền thông, Huỳnh Lập khẳng định yếu tố tâm linh là phương tiện để Nhà Gia Tiên truyền tải thông điệp về đạo đức con người. Thông qua những hiện tượng kì dị, Mỹ Tiên dần giải quyết được khúc mắc trong quá khứ và biết cách yêu thương, trân trọng gia đình mình hơn.
Đề cao văn hóa truyền thống
Yếu tố văn hóa là một trong những đề tài được bàn tán sôi nổi trong Nhà Gia Tiên. Huỳnh Lập và ê-kíp nhận được nhiều lời khen khi lồng ghép hình ảnh bánh xèo thơm ngon, hấp dẫn. Là "con nhà nòi", Huỳnh Lập tinh tế giới thiệu được từng nguyên liệu và trình bày được cặn kẽ từng công đoạn, giúp quảng bá nét tinh túy của ẩm thực miền Tây trên màn ảnh rộng.
Bên cạnh ẩm thực, mỹ thuật dân gian - tranh kiếng cũng xuất hiện trong phim của Huỳnh Lập. Các bức tranh kiếng treo trong nhà ông Từ, hàng xóm của Gia Minh - Mỹ Tiên gây ấn tượng bởi đường nét tinh xảo, màu sắc hài hòa. Ngoài ra, Nhà Gia Tiên còn có hình ảnh chợ truyền thống và các quan niệm về "cửu huyền, thất tổ" trong phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt.
Nhìn chung, phần nội dung của Nhà Gia Tiên chỉn chu. Bên cạnh hai diễn viên chính, dàn "gương mặt thân quen" như Kiều Linh, Huỳnh Đông, NSƯT Hạnh Thúy,... đều tròn vai và bộc lộ tốt chiều sâu nội tâm nhân vật. Xây dựng kịch bản theo lối tuyến tính, phim điện ảnh mới của Huỳnh Lập có kết cấu ba hồi chặt chẽ, dễ hiểu - dễ xem. Các yếu tố tâm linh, văn hóa được vận dụng phù hợp. Những phân đoạn hài hước, "tung hứng" đều thành công mang đến tiếng cười cho khán giả.
Ngôn ngữ điện ảnh chưa "tới"
Tuy đã nỗ lực lồng ghép những yếu tố tâm linh, nhân văn và văn hóa truyền thống, nhiều nhận xét cho rằng bộ phim vẫn còn nhiều hạn chế về mặt ngôn ngữ hình ảnh, bộ phim vẫn còn mắc kẹt trong lối mòn quen thuộc.
Cụ thể, một số phân đoạn của Nhà Gia Tiên vẫn mang hơi hướng web-drama với các góc máy, bố cục và chuyển cảnh theo "công thức" quen thuộc. Bộ phim vẫn còn "mượn" nhân vật và các câu thoại để truyền tải thông điệp, thay vì thể hiện qua ngôn ngữ hình ảnh. Bên cạnh đó, các hiệu ứng kỹ xảo nhằm tái hiện các hiện tượng siêu nhiên vẫn còn khá "giả trân", khiến trải nghiệm xem phim giảm đi ít nhiều.
Song, ở một khía cạnh khác, cách làm phim của Huỳnh Lập trong Nhà Gia Tiên lại tương đối hợp "khẩu vị" khán giả đại chúng. Nhất là với chủ đề tâm linh - vốn là những sự vật, sự việc rất khó để giúp chúng trở nên "hữu hình", việc lựa chọn ngôn ngữ hình ảnh tường minh, dễ hiểu và có phần "thị trường" cũng góp phần giúp bộ phim có thể tiếp cận đến nhiều đối tượng người xem.
Trước những phản hồi từ khán giả, Huỳnh Lập hoàn toàn thừa nhận bản thân còn "yếu nghề". Nam đạo diễn chia sẻ với Hoa Học Trò: "Đó là những thiếu sót của Lập trong tác phẩm lần này. Khi hoàn thành bản dựng, Lập cũng tự thấy bộ phim của mình đang thiếu khá nhiều góc máy điện ảnh, thiếu những hình ảnh duy mỹ và ẩn dụ được tâm lý nhân vật. Chính vì điều đó mà các nhân vật phải nói ra nhiều hơn, dẫn đến bộ phim bị quá nhiều câu thoại".
Tính đến trưa 21/2, phim điện ảnh Nhà Gia Tiên đã cán mốc 36,5 tỷ và nhận về nhiều phản hồi tích cực dẫu vẫn còn một số hạn chế. Bộ phim là một thử nghiệm thú vị trong việc kết hợp các yếu tố về tâm linh - kinh dị và văn hóa truyền thống, mang đến một "món ăn" vừa lạ vừa quen cho khán giả Việt sau một loạt các phim điện ảnh tâm lý/tình cảm. Với màn "chào sân" tương đối "trộm vía" của Nhà Gia Tiên, người hâm mộ có thể đặt hy vọng vào một "vũ trụ tâm linh" gần gũi với insight khán giả Việt và hoàn thiện về mặt thẩm mỹ điện ảnh trong tương lai.
Quỳnh Như - Thảo Ngân, Ảnh: Tổng hợp