Dự án xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Akkuyu đang được thực hiện bởi Tập đoàn nhà nước Rosatom tại tỉnh Mersin, miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng chi phí của cơ sở trên ước tính khoảng 20 tỷ đô la Mỹ.
Một thỏa thuận liên chính phủ về việc xây dựng nhà máy đã được ký kết giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2010. Ban đầu, nhà máy dự kiến đi vào hoạt động năm 2025. Tuy nhiên ngày khởi công đã bị lùi lại.
Dự án Akkuyu ban đầu được xây dựng theo mô hình BOO (xây dựng - sở hữu - vận hành) độc đáo, theo đó Rosatom không chỉ xây dựng nhà máy mà còn là chủ sở hữu và nhà điều hành.
Điều này thể hiện sự hiện diện lâu dài của Nga trong một lĩnh vực chiến lược quan trọng của nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ - điện lực. Việc phân bổ thêm kinh phí củng cố mối quan hệ này và giảm thiểu rủi ro gián đoạn dự án trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.
Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Alparslan Bayraktar làm rõ rằng nguồn vốn này sẽ được sử dụng chủ yếu trong giai đoạn 2026 – 2027. Ông ước tính rằng khoảng 4 đến 5 tỷ đô la sẽ được phân bổ ngay từ năm 2026. Khoản tiền này chủ yếu bao gồm tài trợ bên ngoài và thanh toán cho các nhà thầu của dự án.
Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, năng lượng hạt nhân không chỉ là vấn đề bảo vệ môi trường hay đa dạng hóa nguồn phát điện, mà còn là vấn đề an ninh năng lượng. Nước này vẫn là một quốc gia nhập khẩu khí đốt và dầu mỏ lớn, trong đó phần lớn đến từ Nga.
Nga đầu tư 9 tỷ USD vào nhà máy điện hạt nhân Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhà máy điện hạt nhân Akkuyu dự kiến sẽ đáp ứng tới 10% nhu cầu điện của Thổ Nhĩ Kỳ, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giá cả toàn cầu biến động.
Việc hoãn đưa nhà máy vào vận hành từ năm 2025 sang năm 2026 phản ánh những thách thức thực sự của dự án quy mô lớn này, bao gồm chi phí xây dựng tăng cao, những hạn chế về hậu cần và áp lực từ các lệnh trừng phạt đối với chuỗi cung ứng.
Trong bối cảnh này, nguồn tài chính từ Nga đang trở thành một giải pháp giúp Ankara hoàn thành dự án mà không cần phải vay vốn thị trường với lãi suất cao.
Bộ trưởng Bayraktar cũng báo cáo về những cuộc đàm phán của Thổ Nhĩ Kỳ với một số quốc gia về các dự án hạt nhân mới. Ankara đang thảo luận với Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga và Hoa Kỳ.
Ngoài ra Ankara cũng đang đàm phán với công ty ACWA Power của Saudi Arabia về một dự án điện mặt trời công suất 5.000 megawatt. Giai đoạn đầu tiên của dự án 2.000 megawatt dự kiến sẽ được phê duyệt vào quý đầu tiên năm 2026. Tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 1,5 - 2 tỷ USD.
Tuy nhiên, dự án nhà máy điện hạt nhân Akkuyu của Nga vẫn là dự án tiên tiến nhất và có nguồn tài chính ổn định nhất.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ quan tâm đến các dự án năng lượng mặt trời và lưu trữ năng lượng phù hợp với chiến lược cân bằng của nước này. Chính quyền Ankara đang thể hiện với phương Tây thiện chí phát triển năng lượng xanh trong khi vẫn duy trì hợp tác với Nga trong lĩnh vực hạt nhân.
Theo Reuters
Sao Đỏ