Nhà máy điện hạt nhân Ukraine có ý nghĩa quan trọng trong đàm phán ngừng bắn

4 giờ trướcBài gốc

Tầm quan trọng của nhà máy điện Zaporizhzhia

Sau nhiều tháng lo lắng về khả năng xảy ra tai nạn hạt nhân tại nhà máy điện Zaporizhzhia ở Ukraine, các lò phản ứng đã dừng hoạt động vào năm 2022 và nhà máy này chủ yếu không còn là chủ đề thảo luận nữa. Cho đến cuối tuần trước.

Đó là lúc Tổng thống Donald Trump đột nhiên nói rằng ông có ý định nêu vấn đề nhà máy điện của Ukraine trong cuộc điện đàm vào thứ Ba với Tổng thống Vladimir Putin của Nga để thảo luận về các đề xuất ngừng bắn.

Với 6 lò phản ứng, nhà máy điện Zaporizhzhia từng đáp ứng 1/4 nhu cầu điện của Ukraine. Ảnh: Wikipedia

Thực tế là một trong những kết quả đáng chú ý nhất trong cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ là chi tiết các bên thống nhất về một thỏa thuận không tấn công vào cơ sở năng lượng của nhau trong vòng 30 ngày.

CNN dẫn lời các quan chức chính quyền Tổng thống Trump cho biết nhà máy Zaporizhzhia sẽ là một phần trong các cuộc đàm phán tiếp theo nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Một quan chức Ukraine hiện tại và một cựu quan chức, những người đều có hiểu biết về các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine, nói với tờ New York Times rằng nhà máy này hiện có thể được đưa ra thảo luận vì nó có liên quan Mỹ muốn tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine .

Theo đó, thỏa thuận khoáng sản quan trọng với Ukraine mà Mỹ đang theo đuổi phụ thuộc vào việc khai thác và chế biến các khoáng sản đó. Và điều đó đòi hỏi rất nhiều năng lượng, mà nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia với 6 lò phản ứng, lớn nhất châu Âu, có thể cung cấp.

Kiev và Washington đã đàm phán trong nhiều tuần về Mỹ được tiếp cận các mỏ khoáng sản quan trọng chưa khai thác của Ukraine, bao gồm những mỏ lithium và titan, vốn rất quan trọng để sản xuất các sản phẩm công nghệ hiện đại.

Nguồn tin Ukraine tiết lộ với New York Times, Kiev đã nói với Washington rằng việc chế biến khoáng sản sẽ chỉ khả thi nếu nhà máy Zaporizhzhia được trả lại quyền kiểm soát. Vấn đề này đã lại nảy sinh vào tuần trước trong một cuộc họp cấp cao giữa Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia để thảo luận về một lệnh ngừng bắn tiềm năng .

Nhà máy nói trên nằm ở khu vực Zaporizhzhia, phía nam Ukraine, nơi Nga tuyên bố đã sáp nhập mặc dù chỉ kiểm soát một phần lãnh thổ. Những lo ngại về sự an toàn của nhà máy vẫn tiếp diễn một phần vì nó gần với chiến trường.

Zaporizhzhia cần cho cả Ukraine và Mỹ?

Lập luận cho rằng cơ sở Zaporizhzhia là cần thiết để khai thác và xử lý khoáng sản đã xuất hiện gần đây khi Ukraine và Mỹ đàm phán thỏa thuận khoáng sản.

Thỏa thuận đó sẽ thiết lập một quỹ sở hữu chung thu thập doanh thu từ các dự án khai thác tài nguyên mới bao gồm dầu, khí đốt và khoáng sản. Ông Trump đã trình bày nó như một công cụ kiếm tiền, và một công cụ sẽ tạo ra tiền để trả lại cho Mỹ hàng tỷ USD mà nước này đã hỗ trợ Ukraine trong chiến tranh. Nhà máy điện hạt nhân nằm gần một số mỏ titan, sắt và đất hiếm do Ukraine kiểm soát.

Các chuyên gia năng lượng lưu ý rằng Mỹ có thể có lợi ích kinh tế khi đưa nhà máy trở lại dưới sự kiểm soát của Ukraine vì nhà máy này sử dụng nhiên liệu và công nghệ do Westinghouse, một công ty công nghệ hạt nhân của Mỹ, cung cấp.

Victoria Voytsitska, cựu nghị sĩ Ukraine và là thành viên cấp cao tại Ủy ban năng lượng Quốc hội Ukraine, cho biết nguồn cung cấp nhiên liệu cho nhà máy sẽ "là một hợp đồng lớn" đối với Westinghouse.

Trong ba năm chiến tranh vừa qua, Westinghouse đã mở rộng sự hiện diện của mình tại Ukraine, dần thay thế công nghệ từ gã khổng lồ hạt nhân Nga Rosatom được sử dụng trong các nhà máy của Ukraine.

Hiện vẫn chưa rõ ông Trump có thể đề nghị gì với Nga để nước này giao nhà máy điện hạt nhân lại cho Ukraine. Nhưng chuyên gia Prokip tin rằng, phía Nga có thể sẽ yêu cầu một sự trao đổi, chẳng hạn như dỡ bỏ lệnh trừng phạt của phương Tây đã gây tổn hại đến nền kinh tế của nước này. "Họ tất nhiên sẽ không trả lại nhà máy điện hạt nhân này miễn phí", ông Prokip nói.

Quang Anh

Nguồn Công Luận : https://congluan.vn/nha-may-dien-hat-nhan-ukraine-co-y-nghia-quan-trong-trong-dam-phan-ngung-ban-post339082.html