Nhà ở xã hội: 'Chết chìm' trong giấy tờ, có dự án 15 năm mới xong thủ tục

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 24.10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị về các giải pháp phát triển đột phá nhà ở xã hội.

Chính phủ đã có Nghị quyết về Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030. Trong đó, cả nước phấn đấu trong năm 2025 hoàn thành trên 100.000 căn nhà ở xã hội.

Lũy kế đến nay, cả nước có 696 dự án nhà ở xã hội đã và đang được triển khai với quy mô hơn 637.000 căn. Riêng trong 9 tháng của năm 2025, cả nước đã hoàn thành trên 50.000 căn, đạt 50,5%, dự kiến đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành hơn 89.000 căn, đạt 89% kế hoạch năm.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN cùng các bộ, ngành rà soát, đánh giá nhu cầu nhà ở xã hội theo ba nhóm chính: nhu cầu mua, thuê mua và thuê nhà. Đây là bước nền tảng để hoạch định chính sách hỗ trợ phù hợp với từng nhóm đối tượng.

"Có người có thu nhập thấp thường chỉ có khả năng thuê nhà, thay vì mua hoặc thuê mua, do đó cần tập trung chính sách vào phân khúc này. Các chính sách hỗ trợ lãi suất cần được thiết kế linh hoạt, phù hợp với khả năng chi trả và thời gian vay dài hạn", bà Hồng nói.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng

Bà Hồng cho rằng việc phát triển nhà ở xã hội không chỉ dừng ở chính sách mà phải triển khai hiệu quả ở khâu thực thi. Trong dự thảo nghị quyết, các giải pháp chính đã được nêu rõ, như bố trí quỹ đất, phê duyệt và công khai danh mục dự án, cải cách thủ tục hành chính…

“Những nội dung này vốn đã được Chính phủ chỉ đạo từ nhiều năm nay, nhưng điều quan trọng nhất là cách triển khai ở các cấp thực thi. Trong khi đó, thực tế cho thấy, nhiều dự án mất 10–15 năm mới hoàn tất thủ tục”, bà Hồng nói.

Theo lãnh đạo NHNN, điều này khiến doanh nghiệp chịu chi phí lãi vay kéo dài, làm giảm hiệu quả đầu tư. Các ngân hàng huy động vốn từ người dân vẫn phải trả lãi định kỳ, không thể "chờ" dự án hoàn thành. Vì vậy, nếu thủ tục được rút ngắn còn 2–3 năm, dòng vốn ngân hàng sẽ quay vòng nhanh hơn, giúp nhiều dự án đủ điều kiện tiếp cận tín dụng.

Một vướng mắc khác, theo bà Hồng là việc xác nhận đúng đối tượng được vay vốn mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Các ngân hàng cần hồ sơ xác nhận rõ ràng để cho vay, trong khi cơ quan xác nhận địa phương còn thiếu thống nhất. Do đó, cần hoàn thiện quy trình xác nhận, tránh chồng chéo và kéo dài thời gian xét duyệt.

Cũng theo bà Hồng, việc cho vay dài hạn có thể khiến Ngân hàng Chính sách xã hội gặp khó về thanh khoản, vì nguồn vốn huy động thường ngắn hạn. Do đó, cần có nguồn vốn bổ sung từ ngân sách hoặc phát hành trái phiếu Chính phủ bảo lãnh. Đây là giải pháp quan trọng để đảm bảo tính ổn định cho dòng vốn dài hạn, phục vụ đúng mục tiêu an sinh.

Ngoài ra, bà Hồng cho hay do tính chất dự án dài hạn và đối tượng hưởng lợi là người thu nhập thấp, nhà đầu tư cá nhân ít mặn mà mua trái phiếu doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Vì vậy, có thể xem xét cơ chế bảo lãnh phát hành trái phiếu bởi Nhà nước hoặc chính quyền địa phương.

“Nếu địa phương thấy rõ lợi ích xã hội của dự án, có thể bảo lãnh cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu, qua đó tạo niềm tin cho người mua và giúp doanh nghiệp huy động được nguồn vốn trung – dài hạn mà không phụ thuộc hoàn toàn vào tín dụng ngân hàng”, bà Hồng nêu.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng cho hay Nghị quyết có thời hạn áp dụng lâu dài, tạo thuận lợi nhất, thông thoáng nhất để thời gian thực hiện các dự án từ 2-3 năm. Muốn vậy, phải xây dựng các điều kiện, tiêu chuẩn, tiêu chí, quy trình, thủ tục để giao cho các doanh nghiệp làm chủ đầu tư các dự án bảo đảm công khai, minh bạch, trên cơ sở này phân cấp cho các địa phương thực hiện.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu

Thủ tướng nhấn mạnh, cần cắt giảm ít nhất 50% thủ tục hành chính, đưa các dự án nhà ở xã hội vào nhóm "luồng xanh", "luồng ưu tiên" để làm thủ tục nhanh chóng, kịp thời; tạo quỹ đất sạch cho phát triển nhà ở xã hội bằng cách thức linh hoạt; đa dạng hóa nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, gồm vốn tín dụng, vốn Nhà nước qua Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ phát triển nhà ở, phát hành trái phiếu…

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có quy định và có trách nhiệm trong giải quyết nhanh, gọn, chính xác thủ tục hành chính cho phát triển nhà ở xã hội, theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

“Phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm nhưng vô tư, trong sáng, cái gì tốt cho dân cho nước thì cứ thế mà làm”, Thủ tướng nói.

Về điều kiện, thủ tục với người được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, Thủ tướng nêu rõ theo hướng tăng cường hậu kiểm, trên cơ sở dữ liệu tích hợp, liên thông trên cả nước để kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo công khai minh bạch, thông tin rõ ràng về ai có nhu cầu, ai đã có nhà, ai chưa có nhà…

Lam Thanh

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/nha-o-xa-hoi-chet-chim-trong-giay-to-co-du-an-15-nam-moi-xong-thu-tuc-240265.html