Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu tại cuộc gặp ở Helsinki, Phần Lan. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo kênh CNN, họ nhanh chóng vấp phải khó khăn lớn: mùa hè là mùa cao điểm du lịch ở Alaska và những địa điểm vừa sẵn có vừa đáp ứng điều kiện để đón tiếp hai nhà lãnh đạo thế giới đều rất hạn chế.
Khi tin Tổng thống Trump và Tổng thống Putin sẽ đến Alaska lan tới một số nhân vật có tiếng ở bang này, vài người đã liên hệ với các đồng minh của Tổng thống Mỹ, đề nghị dùng nhà riêng của họ làm địa điểm. Chưa rõ các đề nghị này có đến được Nhà Trắng hay không, nhưng các quan chức vẫn gọi điện cho những địa điểm ở thủ phủ Juneau, cũng như Anchorage và Fairbanks.
Ban tổ chức hội nghị thượng đỉnh nhận định rằng thành phố duy nhất ở bang rộng lớn này có thể đáp ứng yêu cầu là Anchorage. Chỉ có Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở rìa phía Bắc thành phố này mới đáp ứng được yêu cầu an ninh cho cuộc gặp lịch sử, dù Nhà Trắng ban đầu muốn tránh hình ảnh tiếp đón lãnh đạo Nga và đoàn tùy tùng tại một căn cứ quân sự Mỹ.
Theo hai quan chức Nhà Trắng, đây sẽ là nơi diễn ra cuộc gặp vào ngày 15/8.
Khó khăn này cho thấy tính chất gấp rút hiện nay trong việc chốt các chi tiết cho cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh đạo cao nhất của Mỹ và Nga sau hơn 4 năm. Hội nghị vẫn đang được chuẩn bị gấp rút khi các quan chức hai nước chạy đua để sẵn sàng cho cuộc gặp thu hút nhiều sự chú ý. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã điện đàm ngày 12/8 để bàn một số khía cạnh về công tác chuẩn bị.
Thông thường, một hội nghị thượng đỉnh có tính chất quan trọng với đối thủ của Mỹ sẽ được chuẩn bị kỹ lưỡng về chương trình nghị sự và kết quả dự kiến. Nhưng chính ông Trump nói rằng ông coi đây là cuộc gặp “thăm dò”, không quan tâm nhiều về cách thức tiến hành. Nhà Trắng gọi đây là “cuộc gặp lắng nghe”.
Ông Rubio phát biểu khi trả lời phỏng vấn báo chí: “Tổng thống nghĩ rằng ‘Tôi phải nhìn thẳng vào người này. Tôi cần gặp trực tiếp, nghe trực tiếp và đánh giá khi nhìn ông ấy’”. Theo ông Rubio, 5 cuộc điện đàm giữa ông Trump và Putin trong năm nay vẫn chưa đủ để xác định ý định của lãnh đạo Nga.
Lựa chọn Alaska
Ông Trump phát biểu trước quân đội Mỹ tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska, năm 2019. Ảnh: Getty Images
Theo những người am hiểu vấn đề, chính quyền Tổng thống Trump và Điện Kremlin đã chọn Alaska sau một quá trình trao đổi hậu trường kéo dài. Không có nhiều nơi phù hợp cho cuộc gặp, đặc biệt khi Tòa án Hình sự Quốc tế đã phát lệnh bắt ông Putin.
Vì lý do này, Nga phản đối chọn địa điểm ở châu Âu, ngay cả các thành phố như Vienna hay Geneva, nơi lãnh đạo Mỹ và Nga từng gặp nhau từ thời Chiến tranh Lạnh. Ông Putin từng nêu UAE là địa điểm “hoàn toàn phù hợp”, nhưng nhiều người trong Nhà Trắng muốn tránh một chuyến đi dài nữa tới Trung Đông sau chuyến đi của ông Trump hồi tháng 5.
Cuối cùng, theo hai quan chức Mỹ, lựa chọn thu hẹp còn Hungary (nơi Thủ tướng Viktor Orbán có quan hệ gần gũi với cả ông Trump và ông Putin) và Mỹ.
Các quan chức Mỹ vui mừng và phần nào bất ngờ khi Tổng thống Nga đồng ý gặp tại Alaska vốn từng là một phần của đế quốc Nga.
Tổng thống Trump nói: “Tôi nghĩ thật đáng trân trọng khi Tổng thống Nga đến nước chúng ta, thay vì chúng ta đến nước ông ấy hoặc một nơi trung gian”.
Các cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Nga trước đây
Lần gần nhất một tổng thống Mỹ gặp Tổng thống Putin là tại hội nghị thượng đỉnh Geneva năm 2021. Khi đó, tổng thống Mỹ là ông Joe Biden. Ngày và địa điểm cuộc gặp được công bố trước 3 tuần, nhưng công tác chuẩn bị đã bắt đầu từ nhiều tháng trước.
Trong chuyến công du châu Âu kéo dài một tuần, ông Biden đã dành nhiều ngày trước cuộc gặp để chuẩn bị kỹ với các cố vấn hàng đầu, dành thời gian buổi sáng phân tích các hướng cuộc trò chuyện có thể diễn ra và dự đoán bước đi của ông Putin. Ông cũng tham khảo ý kiến các lãnh đạo khác, bao gồm Thủ tướng Đức, về cách tiếp cận lãnh đạo Nga.
Khi hội nghị diễn ra, các trợ lý đã chuẩn bị chi tiết đến từng phút, bao gồm thứ tự đến của các nhà lãnh đạo, thời lượng mỗi phiên và loại hoa trên bàn (hoa hồng trắng). Các quan chức Mỹ thậm chí chuẩn bị sẵn nước uống Gatorade vị cam, dán nhãn “POTUS” để trong tủ lạnh tại biệt thự nơi tổ chức cuộc gặp.
Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, ông và Tổng thống Putin đã gặp riêng ở Helsinki (Phần Lan) năm 2018, sự kiện kết thúc với khoảnh khắc gây chú ý khi ông Trump đứng về phía ông Putin thay vì các cơ quan tình báo Mỹ về vấn đề can thiệp bầu cử. Tổng thống Trump cũng gặp riêng Tổng thống Putin năm 2017, tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hamburg.
Bí ẩn về nguồn gốc cuộc gặp
Dù các quan chức Mỹ và Nga đã trao đổi nhiều để chuẩn bị cho cuộc gặp từ khi đạt được thỏa thuận tuần trước, nhưng sự kiện dẫn đến quyết định này vẫn còn bí ẩn. Đặc phái viên của ông Trump, Steve Witkoff, đã tới Moskva tuần trước để gặp Tổng thống Putin và kết quả là quyết định tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh, nhưng nội dung ông Putin nói trong cuộc gặp này đến nay vẫn chưa rõ.
Tuần qua, các quan chức châu Âu tìm cách xác định phạm vi của một thỏa thuận hòa bình mà ông Putin đưa ra, nhưng một số người tỏ ra thất vọng vì ông Witkoff không cung cấp thông tin rõ ràng.
Tổng thống Trump dự kiến sẽ nghe ý kiến từ các lãnh đạo châu Âu trong cuộc họp trực tuyến ngày 13/8 (giờ Mỹ) do phía Đức sắp xếp để có thêm góc nhìn trước cuộc gặp ngày 15/8. Ông cũng cam kết sẽ gọi điện cho các lãnh đạo châu Âu, cùng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ngay sau khi hội nghị kết thúc.
Tuy nhiên, dự kiến Tổng thống Zelensky sẽ không tới Alaska, nên khả năng tổ chức một cuộc gặp ba bên tạm thời bị loại bỏ.
Thay vào đó, Nhà Trắng cho biết ông Trump sẽ dành ít nhất một phần thời gian hội nghị để gặp riêng Tổng thống Putin, chỉ có phiên dịch tham dự.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói khi được hỏi liệu hai tổng thống có gặp riêng hay không: “Đó là một phần kế hoạch. Còn về các vấn đề kỹ thuật và hậu cần khác, nhóm của chúng tôi sẽ thông tin khi được chốt”.
Việc các lãnh đạo gặp riêng không phải hiếm, nhưng mối quan hệ giữa hai tổng thống Trump và Putin luôn được theo dõi chặt chẽ. Ngay cả trong nhiệm kỳ đầu, một số quan chức cấp cao cũng nói rằng đôi khi họ không nắm được nội dung thảo luận khi trợ lý không được tham dự. Trong hai cuộc gặp trước, cả hai chỉ có phiên dịch, không có quan chức cấp cao đi kèm.
Về phần mình, những ngày trước cuộc gặp thượng đỉnh, ông Putin đã gọi điện cho các đồng minh, trong đó có Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un.
Thùy Dương/Báo Tin tức và Dân tộc