Đây được đánh giá là cuộc họp rất quan trọng, trong nỗ lực giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine mà cả Mỹ, Ukraine và châu Âu đang dành nhiều công sức chuẩn bị. Tuy nhiên, nhiều tuyên bố quan điểm có phần khác biệt đã được các bên đưa ra ngay trước khi các cuộc họp này.
Theo thông báo mới nhất từ Nhà Trắng, cuộc họp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ diễn ra lúc 13h15 ngày 18/8 (theo giờ Mỹ), tức hơn 12 giờ đêm nay (theo giờ Việt Nam). Cuộc họp nhiều bên với sự tham gia của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb và Tổng thư ký NATO Mark Rutte sẽ diễn ra ngay sau đó, vào 2h sáng mai (theo giờ Việt Nam).
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau tại The Hague, Hà Lan ngày 25/6/2025. Ảnh: Reuters
Trước cuộc gặp, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, đây là một ngày trọng đại ở Nhà Trắng và chưa bao giờ có nhiều nhà lãnh đạo châu Âu tới Nhà Trắng cùng một lúc như vậy. Tuy nhiên, Nhà lãnh đạo Mỹ cũng cho biết, Tổng thống Ukraine Zelensky có thể chấm dứt xung đột với Nga “gần như ngay lập tức” nếu muốn. Ông chủ Nhà Trắng cho biết, Ukraine sẽ không thể lấy lại Bán đảo Crimea và NATO không thể cho phép Ukraine gia nhập.
Đổi lại, Ukraine có thể được Mỹ và châu Âu đảm bảo an ninh tương tự với điều 5 của NATO - vốn quy định bất cứ cuộc tấn công nào nhằm vào một thành viên của khối cũng được coi là đòn tấn công nhằm vào cả liên minh và NATO sẽ phối hợp đáp trả. Theo Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, đây vốn là một lí do chính Ukraine muốn gia nhập NATO và phía Nga đã nhượng bộ trong vấn đề này.
Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky đã tới châu Âu trước khi đến Mỹ để chuẩn bị cho cuộc gặp tại Nhà Trắng với Tổng thống Mỹ Donald Trump, khẳng định biên giới Ukraine không được phép thay đổi bằng vũ lực. Tại châu Âu, ông được nhiều nhà lãnh đạo ủng hộ, khẳng định sẽ sát cánh trong cuộc họp tại Nhà Trắng.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lần lượt cho biết: “Tôi rất vui mừng được đi cùng Tổng thống Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu khác tới Nhà Trắng và gặp Tổng thống Mỹ. Kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, châu Âu đã luôn sát cánh cùng Ukraine đoàn kết. Chúng tôi sẽ ủng hộ Ukraine cho đến chừng nào cần thiết cho một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Ukraine phải có khả năng bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Không thể có bất kỳ hạn chế nào đối với lực lượng vũ trang Ukraine”.
“Không thể có cuộc thảo luận về lãnh thổ liên quan đến Ukraine nếu không có các nhà lãnh đạo Ukraine được bầu cử dân chủ và hợp pháp. Không thể có cuộc thảo luận về Ukraine nếu không có người Ukraine. Tương tự như vậy, không thể có cuộc thảo luận về an ninh của châu Âu nếu không có chúng tôi”.
Một thông cáo chung đã được lãnh đạo Anh, Pháp và Đức đưa ra, cho biết các nước này sẵn sàng triển khai lực lượng giúp bảo vệ không phận và vùng biển của Ukraine ngay khi Nga và Ukraine đạt thỏa thuận ngừng các hành động thù địch; cũng như giúp lực lượng Ukraine tái vũ trang.
Một số lãnh đạo châu Âu khác kêu gọi một lệnh ngừng bắn ngay lập tức cho cuộc xung đột Nga - Ukraine, mục tiêu mà Tổng thống Mỹ đã thay đổi, bằng cách ưu tiên một thỏa thuận hòa bình sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin. Bộ Ngoại giao Ba Lan khẳng định: “Sẽ không thể đàm phán hòa bình dưới tiếng bom rơi”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cảnh báo, nếu thời điểm này, hòa bình không thể đạt được, thì sẽ có hàng nghìn người nữa thiệt mạng và Mỹ không muốn điều đó xảy ra.
Đình Nam/VOV1 Tổng hợp