Theo hãng tin RT, hôm 25/3, Nhà Trắng cho hay "các cuộc đàm phán cấp kỹ thuật song phương" giữa quan chức Mỹ và Nga diễn ra vào ngày 24/3 ở Ảrập Xêút đã tập trung vào tình hình ở Biển Đen, cũng như thỏa thuận Nga và Ukraine dừng tấn công vào các cơ sở năng lượng của nhau do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất.
"Mỹ và Nga đã nhất trí đảm bảo an toàn hàng hải, loại bỏ việc sử dụng vũ lực, và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở Biển Đen", Nhà Trắng cho biết.
Ngừng bắn trên Biển Đen nằm trong nội dung đàm phán của phái đoàn Mỹ với Nga và Ukraine. Ảnh: Geopolitical Monitor
Ngoài ra, Mỹ cũng cam kết "giúp khôi phục quyền tiếp cận của Nga đối với thị trường thế giới trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản và phân bón, giảm chi phí bảo hiểm hàng hải, và tăng cường khả năng tiếp cận các cảng cùng hệ thống thanh toán cho các giao dịch này".
Tuyên bố từ Nhà Trắng nhấn mạnh, cả Moscow và Washington cam kết "nỗ lực hướng tới đạt được một nền hòa bình lâu dài và bền vững" để chấm dứt xung đột ở Ukraine.
Trước đó, cũng trong ngày 25/3, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov xác nhận các cuộc đàm phán của Nga và Mỹ đã xem xét khả năng khôi phục Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen vốn được Liên Hợp Quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ đứng ra làm trung gian vào tháng 7/2022. Thỏa thuận này nhằm giúp Ukraine vận chuyển an toàn các mặt hàng nông sản xuất khẩu, trong khi phương Tây dỡ bỏ các hạn chế đối với hoạt động buôn bán ngũ cốc, và phân bón của Nga. Tuy nhiên, Moscow đã từ chối gia hạn thỏa thuận vào năm 2023 với lý do phương Tây không thực hiện được các nghĩa vụ theo thỏa thuận.
Ông Lavrov cho rằng để khôi phục thỏa thuận, Moscow cần có sự bảo đảm chắc chắn từ Mỹ, và điều này "chỉ có thể xảy ra khi Washington đưa ra yêu cầu trực tiếp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, và nhóm của ông ấy". Bởi theo Ngoại trưởng Nga, Kiev có thói quen phá vỡ lời hứa.
"Chúng tôi cần những đảm bảo và cơ chế rõ ràng nhất, cụ thể nhất, có thể xác minh được, và đang hoạt động để khôi phục thỏa thuận. Chúng tôi muốn thị trường ngũ cốc và phân bón có thể dự đoán được để không có ai cố tình đẩy chúng tôi ra khỏi thị trường này", ông Lavrov trả lời phỏng vấn Kênh 1.
Còn theo tờ Kyiv Independent, Nhà Trắng thông báo sau 2 ngày các quan chức Mỹ đàm phán riêng với từng phái đoàn Nga và Ukraine ở Ảrập Xêút, Moscow và Kiev đã nhất trí "loại bỏ việc sử dụng vũ lực", và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở Biển Đen.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov sau đó cho hay Kiev sẽ "có toàn quyền tự vệ", nếu các tàu chiến Nga di chuyển ra khỏi khu vực phía đông Biển Đen. Bởi theo ông Umerov, hành động này được coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Ukraine, cũng như vi phạm thỏa thuận do Mỹ làm trung gian để chấm dứt tình trạng bạo lực ở Biển Đen.
Minh Thu