Nhà trường tích cực hướng dẫn để HS, phụ huynh nhận biết, không mua phải SGK giả, lậu

18 giờ trướcBài gốc

Năm học mới 2025-2026 đang cận kề, thời điểm này sách giáo khoa là mối quan tâm của không ít phụ huynh.

Sách giả kém chất lượng, sai sót về nội dung

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Vũ Thị Nụ - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Mai Hắc Đế (Hà Nội) cho biết, sách giáo khoa giả không chỉ gây nhiễu loạn thị trường mà còn tiềm ẩn những hệ lụy đối với quá trình dạy và học trong nhà trường.

“Thực tế tại trường đã phát hiện một số trường hợp học sinh mang đến lớp những cuốn sách có dấu hiệu bất thường. Qua kiểm tra, nhiều cuốn có phần bìa không đồng nhất với mẫu chuẩn, màu mực nhòe, lệch khổ và một vài nội dung không trùng khớp.

Khi đối chiếu với sách do các nhà xuất bản chính thống phát hành, những cuốn này được xác định là sách in lậu. Những trường hợp này không nhiều song đây là lời cảnh báo nghiêm túc về việc cần nâng cao cảnh giác trong khâu lựa chọn và mua sách giáo khoa, đặc biệt trong giai đoạn đầu năm học khi nhu cầu mua sách tăng cao”, cô Vũ Thị Nụ cho hay.

Những sai sót tưởng chừng nhỏ ấy có thể gây ra tác động dây chuyền. Học sinh khi sử dụng sách giả không những gặp khó khăn trong quá trình tiếp cận bài học mà còn dễ tiếp thu kiến thức sai lệch, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, tư duy và làm bài kiểm tra.

Sách giáo khoa chính hãng được các nhà xuất bản in ấn đảm bảo nội dung, hình thức. Ảnh minh họa: An Vy.

Về phía giáo viên, việc học sinh dùng sách không đảm bảo chất lượng cũng khiến việc tổ chức giảng dạy, hướng dẫn bài tập và đánh giá năng lực gặp nhiều trở ngại, mất thời gian xử lý tình huống phát sinh, làm gián đoạn tiến độ chương trình.

Trong bối cảnh sách giả không còn chỉ xuất hiện ở các cửa hàng nhỏ lẻ mà đã len lỏi lên các nền tảng thương mại điện tử, người tiêu dùng nhất là phụ huynh học sinh cần hết sức tỉnh táo khi lựa chọn nguồn cung cấp sách.

Còn theo cô Huỳnh Thị Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 (tỉnh Lâm Đồng), nhà trường cũng từng ghi nhận một vài trường hợp sử dụng phải sách giáo khoa giả ở học kì 2 năm học 2024-2025 vừa qua.

“Cụ thể, trong bộ sách giáo khoa môn Toán lớp 2 của một vài học sinh mua sách bên ngoài trường đã xuất hiện tình trạng sai thứ tự số trang, thiếu trang khiến nội dung học kỳ 2 bị thiếu hụt, trong khi một số trang của học kỳ 1 lại bị lặp lại. Những lỗi kỹ thuật như vậy không chỉ gây khó khăn cho học sinh trong quá trình học tập mà còn khiến phụ huynh hoang mang.

Vì số học sinh gặp trường hợp như vậy không lớn và xảy ra vào gần cuối năm học, nếu khi đó đổi sách thì cũng không kịp để học sinh sử dụng nên nhà trường và các giáo viên đã linh hoạt xử lý bằng cách phát phiếu hướng dẫn, vở bài tập bổ sung cho học sinh”, cô Hà cho biết.

Dù số lượng sách không đảm bảo chất lượng lọt vào trường bị phát hiện không lớn, song sự tồn tại của sách in lậu với chất lượng in ấn kém, nội dung có thể sai lệch hoặc thiếu hụt vẫn là mối nguy tiềm ẩn, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh.

Trong khi đó, không phải phụ huynh nào cũng đủ khả năng hoặc kinh nghiệm để phân biệt giữa sách thật và sách giả, đặc biệt trong bối cảnh thị trường ngày càng phức tạp và chương trình giáo dục có sự điều chỉnh qua từng năm học.

Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải siết chặt quản lý từ khâu phát hành đến kiểm tra, đồng thời cần có các biện pháp hỗ trợ thông tin kịp thời để phụ huynh nhận biết và lựa chọn đúng nguồn sách uy tín, đảm bảo chất lượng học tập cho học sinh.

Trường học chủ động, đảm bảo nguồn sách giáo khoa chính thống cho học sinh

Cũng theo cô Huỳnh Thị Ngọc Hà, do Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 nằm cách khá xa trung tâm tỉnh, trong khi trên địa bàn lại có rất ít nhà sách và công ty phát hành thiết bị giáo dục, nên việc mua sách giáo khoa gặp nhiều khó khăn đối với cả học sinh và phụ huynh. Khó khăn này càng rõ nét hơn đối với những phụ huynh chọn tự mua sách thay vì đăng ký qua nhà trường, bởi việc tìm đủ bộ sách, đúng môn, đúng chương trình học không hề đơn giản.

Nhằm hỗ trợ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn và giảm áp lực mua sách vào đầu năm học, nhà trường vẫn duy trì hoạt động thu gom sách giáo khoa cũ từ học sinh khóa trước để chuyển lại cho các em khóa sau có nhu cầu. Đây không chỉ là giải pháp thiết thực giúp tiết kiệm chi phí, mà còn góp phần lan tỏa tinh thần chia sẻ và hạn chế tối đa sách in lậu, sách giả trong nhà trường.

Sách cũ sau khi được thu lại sẽ được giáo viên kiểm tra, phân loại, lựa chọn những cuốn còn sử dụng tốt để chuyển đến tận tay học sinh cần hỗ trợ trước thềm năm học mới.

Cô Huỳnh Thị Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 (tỉnh Lâm Đồng). Ảnh: Website trường.

Còn theo Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Mai Hắc Đế, việc bổ sung sách giáo khoa cho thư viện nhằm phục vụ nhu cầu giảng dạy và học tập là một trong những nhiệm vụ chuyên môn được nhà trường triển khai nghiêm túc theo kế hoạch hằng năm.

Ngay từ đầu năm học, tổ chuyên môn đã tiến hành rà soát, tổng hợp nhu cầu sử dụng sách giáo khoa theo từng môn học và khối lớp. Danh sách này được chuyển đến bộ phận Thiết bị - thư viện để tiến hành mua sắm theo đúng danh mục sách giáo khoa đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt trong khuôn khổ chương trình giáo dục phổ thông 2018. Nhà trường chủ động đặt mua sách giáo khoa từ các đơn vị phát hành chính thống, có uy tín trên thị trường nhằm đảm bảo chất lượng và số lượng sách phù hợp với yêu cầu chuyên môn.

Bên cạnh sách bản in phục vụ giảng dạy, giáo viên cũng được khuyến khích sử dụng thêm sách giáo khoa điện tử (nếu có) nhằm nâng cao hiệu quả trình chiếu, soạn giảng, cũng như tích hợp linh hoạt với các phần mềm dạy học số. Việc trang bị đồng bộ, đúng chuẩn sách giáo khoa không chỉ giúp thống nhất nội dung giảng dạy mà còn góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn trong toàn trường.

Ngoài ra, nhà trường còn triển khai các biện pháp kiểm soát sách giáo khoa của học sinh để phòng ngừa sách giả, sách in lậu len lỏi vào lớp học. Giáo viên chủ nhiệm và tổ chuyên môn được giao nhiệm vụ kiểm tra, rà soát sách giáo khoa mà học sinh mang theo; đồng thời hướng dẫn các em cách nhận biết sách giả thông qua các đặc điểm như: tem chống giả, chất lượng giấy, mực in, độ chính xác của nội dung.

Thông qua những hoạt động này, nhà trường không chỉ nâng cao ý thức của học sinh trong việc lựa chọn sách học tập đúng chuẩn mà còn góp phần ngăn chặn sách lậu xâm nhập vào môi trường giáo dục, bảo vệ quyền lợi học sinh và đảm bảo chất lượng dạy học theo đúng chương trình giáo dục hiện hành.

“Trong các buổi họp cuối năm học, nhà trường luôn tư vấn rõ ràng danh mục sách giáo khoa được sử dụng chính thức và hướng dẫn phụ huynh mua sách đúng mẫu tại các đơn vị phát hành uy tín. Đồng thời, phụ huynh cũng được khuyến khích tái sử dụng sách cũ còn tốt nhằm tiết kiệm chi phí và góp phần hạn chế tình trạng sách giả, sách lậu lưu hành trên thị trường”, cô Vũ Thị Nụ cho hay.

Ngoài ra, để hạn chế tình trạng sách giáo khoa giả tiếp tục len lỏi vào thị trường, việc ứng dụng công nghệ trong khâu phát hành là giải pháp cấp thiết. Các nhà xuất bản cần đẩy mạnh sử dụng tem chống giả công nghệ cao, mã QR truy xuất nguồn gốc để người dùng có thể dễ dàng kiểm tra tính xác thực của sách ngay khi mua. Cùng với đó, cần tăng cường truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp phụ huynh và học sinh phân biệt rõ đâu là sách chuẩn, sách chính thống.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được đẩy mạnh, việc triển khai sách giáo khoa điện tử hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, để sách điện tử phát huy hiệu quả, cần có sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, chương trình tập huấn cho giáo viên và học sinh, cũng như một cơ chế quản lý phù hợp, đặc biệt ở các khu vực vùng sâu, vùng xa.

Song song đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp phát hành sách không phép. Đây không chỉ là biện pháp bảo vệ quyền lợi chính đáng của học sinh, giáo viên mà còn là cách thiết thực để gìn giữ sự lành mạnh, minh bạch của thị trường xuất bản phẩm giáo dục.

Thúy Hiền

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/nha-truong-tich-cuc-huong-dan-de-hs-phu-huynh-nhan-biet-khong-mua-phai-sgk-gia-lau-post253385.gd