Nội dung
1. Tại sao việc nhận biết mang thai sớm lại quan trọng?
2. Một số dấu hiệu mang thai sớm
Mang thai sớm thường được hiểu là giai đoạn đầu của thai kỳ, khi phôi thai mới hình thành và làm tổ trong tử cung. Giai đoạn này rất quan trọng vì đây là nền tảng cho sự phát triển của thai nhi sau này.
Thai kỳ thường được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng và kéo dài khoảng 40 tuần.
Tuần 1 - 2: Đây là giai đoạn cơ thể phụ nữ đang chuẩn bị rụng trứng. Nếu trứng được thụ tinh, quá trình này sẽ tạo thành hợp tử.
Tuần 3 - 4:Hợp tử di chuyển vào tử cung và bắt đầu làm tổ trong niêm mạc tử cung. Giai đoạn này, túi thai đã hình thành nhưng còn rất nhỏ và chưa thể nhìn rõ trên siêu âm bụng.
Tuần 5 - 8:Giai đoạn phôi thai chính thức. Tim bắt đầu đập (khoảng tuần 5 - 6), các cơ quan chính như não, tủy sống, hệ tuần hoàn, hệ tiêu hóa và các bộ phận cơ bản như tay, chân dần hình thành. Vào cuối tuần thứ 8, phôi thai trông đã có hình dáng con người hơn.
1. Tại sao việc nhận biết mang thai sớm lại quan trọng?
Việc nhận biết mang thai sớm mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cả mẹ và bé, giúp cả hai có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn hơn.
Thông thường, chậm kinh là dấu hiệu mang thai đầu tiên dễ nhận thấy nhất, đặc biệt là khi phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn. Khi kinh nguyệt đều đặn, chu kỳ kinh nguyệt kéo dài từ 24 đến 38 ngày có thể nghi ngờ mình mang thai chỉ vài ngày sau khi chậm kinh. Dùng 1 – 2 que thử thai thường sẽ có kết quả và cho cơ hội bắt đầu cân nhắc các lựa chọn.
Tuy nhiên, có thể chu kỳ của phụ nữ không đều, có tháng có kinh hai lần, có tháng chỉ có một vài đốm máu nhẹ hay có thể không có kinh trong vài tháng. Khi chu kỳ không đều hoặc ra máu ít là do sử dụng biện pháp tránh thai bằng hormone, thậm chí còn ít có khả năng nghĩ đến việc mang thai cho đến khi vài tuần trôi qua.
Việc nhận biết mang thai sớm rất quan trọng vì nó mang lại nhiều lợi ích và giúp chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe cho cả mẹ và bé.
Chăm sóc sức khỏe kịp thời
Bắt đầu chăm sóc tiền sản: Phát hiện mang thai sớm cho phép bắt đầu khám thai định kỳ. Bác sĩ sẽ theo dõi sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi, tư vấn về chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và các loại vitamin cần thiết như acid folic.
Phòng tránh rủi ro: Một số loại thuốc hoặc thói quen sinh hoạt không tốt có thể gây hại cho thai nhi trong giai đoạn đầu. Biết mang thai sớm giúp mẹ bầu ngừng sử dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá (nếu có) và tránh các loại thuốc không an toàn, từ đó giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh.
Đưa ra quyết định sáng suốt
Lựa chọn các phương án: Việc nhận biết mang thai sớm giúp có nhiều thời gian hơn để cân nhắc và đưa ra quyết định phù hợp với hoàn cảnh cá nhân...
Chuẩn bị về mặt tinh thần và tài chính: Có thêm thời gian để chuẩn bị tâm lý, sắp xếp công việc và lên kế hoạch tài chính cho một thai kỳ. Điều này rất quan trọng để đảm bảo sự ổn định cho cả mẹ và bé.
Giúp phòng ngừa các biến chứng
Phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe: Một số bệnh lý như đái tháo đường thai kỳ, tăng huyết áp hoặc các vấn đề liên quan đến tuyến giáp có thể được phát hiện và quản lý sớm, giúp giảm thiểu rủi ro cho cả mẹ và thai nhi.
Xử lý kịp thời thai ngoài tử cung: Đây là một tình trạng nguy hiểm cần được can thiệp y tế khẩn cấp. Việc chẩn đoán sớm giúp tránh được các biến chứng nghiêm trọng.
2. Một số dấu hiệu mang thai sớm
Buồn nôn, có nôn hoặc không
Buồn nôn hoặc nôn có thể là dấu hiệu mang thai sớm.
"Ốm nghén buổi sáng" không hoàn toàn chính xác, vì buồn nôn liên quan đến thai kỳ có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Ốm nghén cũng không nhất thiết phải nôn. Việc chỉ cảm thấy buồn nôn là khá phổ biến. Một nghiên cứu từ năm 2019 cho thấy trong khi khoảng 80% số người nhận thấy buồn nôn trong giai đoạn đầu thai kỳ, thì chỉ có từ 35% đến 40% cũng báo cáo tình trạng nôn.
Buồn nôn có thể bắt đầu rất sớm trong thai kỳ. Trong một nghiên cứu năm 2021 với 241 phụ nữ mang thai, các bác sĩ đã theo dõi sự khởi phát của các triệu chứng ốm nghén bắt đầu từ ngày rụng trứng. 2/3 số người tham gia báo cáo có các triệu chứng từ 11 đến 20 ngày sau khi rụng trứng. Khoảng 5% số người tham gia nhận thấy các triệu chứng thậm chí còn sớm hơn. Tổng cộng, 94,1% số người tham gia đã trải qua ít nhất một số triệu chứng buồn nôn và nôn.
Quá trình rụng trứng xảy ra vào khoảng giữa chu kỳ, vì vậy nếu có chu kỳ 28 ngày, có thể bắt đầu cảm thấy buồn nôn vào khoảng thời gian chậm kinh.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải ai cũng bị buồn nôn trong thai kỳ. Nói cách khác, "không buồn nôn" không có nghĩa là "không mang thai".
Ngực căng hoặc sưng
Những thay đổi ở ngực hoặc mô ngực cũng thường bắt đầu sớm trong thai kỳ, có thể nhận thấy:
Ngực sưng, đau.
Cảm giác căng tức và nhạy cảm khi chạm vào.
Cảm giác đầy hoặc nặng.
Đau và căng tức thường xảy ra với hội chứng tiền kinh nguyệt.
Các tĩnh mạch màu xanh dưới da có thể nổi rõ hơn hoặc có cảm giác ngứa ran ở khu vực đó và đau nhức dưới nách.
Màu sắc của quầng vú, hay vòng da xung quanh núm vú, có thể bắt đầu xuất hiện sẫm màu hơn, hoặc thậm chí lớn hơn một chút, trong giai đoạn đầu thai kỳ.
Đi tiểu thường xuyên và hiện tượng đầy hơi
Lượng máu trong cơ thể tăng lên khiến thận phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến việc đi tiểu nhiều hơn bình thường. tình trạng này có thể xuất hiện sớm hơn nhiều, đôi khi ngay từ tuần thứ 4 của thai kỳ (hoặc ngay sau khi bị chậm kinh).
Một thay đổi quan trọng khác có thể nhận thấy trong thói quen đi vệ sinh là táo bón. Vào tuần thứ 4, mặc dù bạn có thể đi tiểu nhiều hơn nhưng bạn cũng có thể cảm thấy đầy hơi và táo bón.
Thay đổi về khứu giác và vị giác
Những thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn đầu thai kỳ có thể ảnh hưởng đến các giác quan như khứu giác và vị giác. Tăng độ nhạy cảm với mùi, những mùi mà bình thường không bận tâm, như mùi cà phê, gia vị hoặc sản phẩm tẩy rửa, bỗng trở nên khó chịu. Hoặc có thay đổi vị giác, có một vị kim loại hoặc chua trong miệng. Hơn nữa, mẹ bầu có thể sợ một số loại thực phẩm đã từng yêu thích trước đây.
Mệt mỏi và buồn ngủ
Cảm giác uể oải, buồn ngủ dù không làm việc nặng. Hormone progesterone tăng cao là một trong những nguyên nhân chính. Cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường là một dấu hiệu mang thai phổ biến, thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 4. Tất nhiên, cảm giác mệt mỏi hơn bình thường cũng rất phổ biến ngay trước khi kinh nguyệt bắt đầu nhưng nếu chậm kinh và cảm giác mệt mỏi vẫn kéo dài thì nên thử thai sớm.
Ra máu báo thai
Máu báo thai, có thể xảy ra khi trứng đã thụ tinh gắn vào hoặc làm tổ trong niêm mạc tử cung, thường xảy ra trong khoảng từ tuần thứ 3 đến tuần thứ 4, hoặc từ 10 đến 14 ngày sau khi thụ thai. Thời điểm này thường là ngay khi kỳ kinh xuất hiện, hoặc ngay trước đó.
Có thể dễ dàng nhầm lẫn hiện tượng này với một kỳ kinh nguyệt nhẹ, đặc biệt nếu kỳ kinh vốn đã có xu hướng nhẹ và ngắn hơn.
Tuy nhiên, máu báo thai khác với một kỳ kinh nguyệt điển hình như thường chỉ kéo dài một vài ngày. Lượng máu rất ít, thường không cần lót băng vệ sinh. Máu thường có màu nâu hoặc hồng, chứ không phải màu đỏ tươi. Có thể có một số cơn đau hoặc chuột rút ở vùng chậu, hoặc có thể không cảm thấy đau gì cả.
ThS.BS Lê Quang Dương