Cuối tháng 7, tại cuộc hội thảo ở Đồng Nai, ông Hồ Quang Huy, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và quản lý xử lý vi phạm hành chính (Bộ Tư pháp), cho biết, qua rà soát theo 3 tiêu chí (quy định tại điều 2 Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật), có 97 nội dung tại 61 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm 8 luật, 19 nghị định, 34 thông tư có quy định mâu thuẫn, chồng chéo.
Trong số các nội dung cụ thể cần “gỡ vướng”, ông Phạm Hoàng Minh, Giám đốc Ban Quản lý Dự án khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Cà Mau (tỉnh Cà Mau) nêu thực trạng, theo quy định tại Luật Đầu tư, ban quản lý dự án là một đơn vị sự nghiệp nên không được quyền cấp phép đầu tư cho các doanh nghiệp trong khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Điều này khiến các doanh nghiệp nhiều năm qua đều bị kẹt về thủ tục đầu tư. Đây cũng là tình trạng chung của 5 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cả nước. Chia sẻ quan điểm này, ông Trần Văn Bảy, Chánh Thanh tra TPHCM, cho rằng, nhiều quy trình đang “làm khó” cho cả cán bộ công chức lẫn người dân và doanh nghiệp. “Cải cách thể chế là phải thay đổi cho được tình trạng quá quan tâm đến quy trình (ví như vỏ bọc), mà quên đi kết quả cuối cùng”, ông Trần Văn Bảy nhận định. Để khắc phục, cần phân định rất rõ về thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cấp, giữa tập thể và cá nhân.
Bên cạnh đó, nhiều bất cập do Luật Quy hoạch chưa được sửa đổi, Luật Quản lý tài sản công (tuy mới được sửa đổi, bổ sung năm 2024) vẫn chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể nên dẫn đến một số khó khăn, vướng mắc. Một số địa phương đang gặp tình trạng “hai giá”: giá bồi thường của nhà nước thấp hơn nhiều lần so với giá chuyển nhượng thực tế. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ giải phóng mặt bằng mà còn tạo rủi ro tranh chấp với nhà đầu tư. Dù mới là bước đi đầu tiên nhưng nhận diện những bất cập là hết sức quan trọng trong tiến trình hoàn thiện khung khổ pháp lý. Còn rất nhiều việc phải làm sau ngày 31-7, ngày mà toàn bộ ý kiến từ các địa phương, doanh nghiệp sẽ được tổng hợp thành báo cáo để trình Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế pháp luật và Bộ Chính trị.
Cần nói thêm rằng, những nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ cho phép áp dụng quy định tạm thời chỉ được thực hiện trong khoảng 2 năm, trong khi với số lượng văn bản cần phải ban hành đúng thẩm quyền để xử lý các vấn đề phát sinh khi thực hiện chủ trương sắp xếp bộ máy là rất lớn. Để kịp thời hoàn thiện khung khổ pháp lý chính thức, rất có thể phải sử dụng kỹ thuật lập pháp “dùng 1 luật sửa nhiều luật”. Cùng với đó, chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2026 cần được cân nhắc rất kỹ để đưa ra được những ưu tiên bức thiết và quan trọng nhất.
ANH PHƯƠNG