Đất đai là nguồn lực quan trọng nhất của mọi quốc gia, là "tư liệu sản xuất đặc biệt". Thế nhưng, nhiều năm qua, lĩnh vực này vẫn tồn tại những điểm nghẽn dai dẳng, kìm hãm phát triển và gây bức xúc xã hội. Từ việc chậm triển khai các dự án đến khiếu kiện kéo dài của người dân, tất cả đều chỉ ra những vấn đề cốt lõi cần được nhìn nhận và giải quyết triệt để.
Hà Nội hiện có khoảng 1.000 dự án vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng do bất cập của chính sách pháp luật đất đai. Dự án bị chậm trễ, thậm chí hết thời hạn sử dụng đất vẫn chưa triển khai. Điểm nghẽn đầu tiên là cơ chế doanh nghiệp tự bỏ tiền giải phóng mặt bằng, sau đó địa phương khấu trừ theo từng năm. Quy định này khiến doanh nghiệp lúng túng khi triển khai.
Ông Trần Vũ Vương, Trưởng ban Pháp chế Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam, cho biết: "Nhiều dự án của doanh nghiệp chúng tôi gặp khó khăn do cơ chế khấu trừ chi phí giải phóng mặt bằng chưa rõ ràng. Có dự án tỉnh còn nợ tiền khấu trừ, trong khi một số dự án đã hết thời hạn thuê đất, khiến giá trị tài sản trên đất giảm mạnh. Quy định này gây bất cập trong tái cơ cấu và phát triển dự án".
Bên cạnh đó, các khâu giao đất, cấp đất, thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư chưa hiệu quả, thiếu nhất quán, dẫn đến khiếu nại và tranh chấp kéo dài. Tình trạng đất bỏ hoang hoặc khai thác không đúng mục đích vẫn xảy ra. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng gặp nhiều trở ngại.
Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan đánh giá 3 năm thực hiện Nghị quyết số 18 và 1 năm thi hành Luật Đất đai, nhằm đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định bất cập. Nhiều ý kiến từ địa phương tập trung vào quy hoạch sử dụng đất cấp xã, thẩm quyền giao, cho thuê đất và phân cấp quản lý. Các đề xuất sẽ được nghiên cứu đồng bộ để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật đất đai.
Hoàn thiện và đồng bộ hóa hệ thống pháp luật đất đai sẽ tạo sự rõ ràng, minh bạch và thuận tiện trong áp dụng. Cùng với đó, cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền và quy định rõ trách nhiệm. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa dữ liệu đất đai để minh bạch hóa thông tin, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận.
Ông Nguyễn Thanh Ngọc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp, khẳng định: "Chỉ khi nhận diện đúng các điểm nghẽn, bất cập trong pháp luật đất đai mới có thể đưa ra giải pháp hiệu quả. Bộ Tư pháp sẽ tổ chức hội thảo, lấy ý kiến rộng rãi để bảo đảm các quy định mới phản ánh thực tiễn, là sản phẩm của toàn xã hội chứ không chỉ của một bộ, ngành".
Nhận diện những điểm nghẽn để khơi thông từ chính sách, nhưng quá trình triển khai sẽ đóng vai trò quyết định. Thực tế cho thấy, dự án triển khai nhanh hay chậm phụ thuộc rất nhiều vào thủ tục đất đai và tiến độ giải phóng mặt bằng. Vì vậy, cần đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường giám sát và đề cao trách nhiệm để chính sách đi vào cuộc sống.
Mỹ Lan
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/nhan-dien-diem-nghen-trong-linh-vuc-dat-dai-de-thao-go-369214.htm