Đây là nội dung được Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học quốc tế “Tham vấn giá trị nổi bật toàn cầu và tiêu chí đề cử di sản thế giới cho Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê” do UBND tỉnh An Giang phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức ngày 30.7, nhằm hoàn thiện các luận cứ học thuật then chốt trong việc xây dựng hồ sơ đề cử di sản thế giới của Việt Nam.
Hoàn thiện luận cứ học thuật then chốt
Cùng tham dự hội thảo có Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Trung Hồ, các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành trong nước và quốc tế đến từ các quốc gia Ấn Độ, Hoa Kỳ, Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản, Pháp, Đức…
Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương phát biểu khai mạc hội thảo
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh, hội thảo là hoạt động quan trọng, có ý nghĩa thiết thực đối với tiến trình xây dựng hồ sơ đề cử Khu di tích Óc Eo – Ba Thê trình UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa thế giới.
Định hướng những nội dung cơ bản của di sản văn hóa Óc Eo – Ba Thê cần làm sáng tỏ, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học tập trung đánh giá đầy đủ của các tài liệu hiện có, bổ sung và cập các kết quả nghiên cứu mới về phạm vi, ranh giới dự kiến, kiểu loại khu di sản đề cử, kế hoạch và lộ trình tiếp theo để làm căn cứ khoa học phục vụ cho việc xây dựng hồ sơ đề cử.
Các đại biểu tham dự hội thảo
Đặc biệt, đề xuất các tiêu chí dự kiến hồ sơ sẽ đáp ứng được, thống nhất “câu chuyện” cốt lõi làm nên giá trị nổi bật, nhận diện rõ giá trị nổi bật toàn cầu và tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học của Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê để làm cơ sở vững chắc cho việc bảo tồn và phát huy giá trị gắn với phát triển du lịch bền vững tại địa phương.
Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê là quần thể di tích kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng có quy mô, nơi tập trung dày đặc các di tích khảo cổ đặc sắc nhất ở Nam Bộ; góp phần phác họa diện mạo về một trung tâm tôn giáo lớn và đời sống văn hóa rất đặc sắc của cư dân đô thị cổ Óc Eo trong lịch sử.
Hội tụ tiềm năng trở thành di sản thế giới
Khẳng định Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê hội tụ các tiềm năng để trở thành một di sản thế giới, PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia cho rằng, khu di tích mang tính đại diện cho cảng thị cổ của Đông Nam Á, minh chứng cho sự giao lưu Đông – Tây và là dấu ấn rõ nét của một nền văn minh châu thổ có khả năng thích nghi và sáng tạo vượt bậc.
PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia trình bày tại hội thảo
Theo PGS.TS Đặng Văn Bài, để việc xây dựng hồ sơ di sản Óc Eo – Ba Thê tiến gần hơn đến tiêu chuẩn quốc tế, cần thảo luận sâu hơn bối cảnh tự nhiên và lịch sử chiếm cư vùng hạ lưu sông Mê Kông nhằm làm rõ điều kiện môi trường, tiến trình hình thành cảnh quan cư trú và cơ sở phát triển văn hóa Óc Eo trong một vùng châu thổ đặc thù.
Đồng thời, nghiên cứu sâu mô hình tổ chức xã hội, nhà nước sớm và hệ thống thương mại – đô thị Óc Eo. Từ đó nhận diện cấu trúc quyền lực, tính chất đô thị và vai trò của Óc Eo trong các mạng lưới giao thương khu vực và liên vùng.
Hội thảo có sự tham dự của nhiều nhà khoa học quốc tế
Phân tích về tín ngưỡng, tôn giáo và biểu hiện văn hóa vật thể để hiểu sâu hơn về không gian văn hóa – tâm linh, sự tiếp diễn giữa yếu tố bản địa và ngoại sinh, cũng như vai trò của Óc Eo trong sự lan tỏa của Phật giáo và Ấn Độ giáo ở Đông Nam Á.
Chú trọng đến giá trị di sản, tiêu chí đề cử và định hướng bảo tồn… Đây là những mũi nhọn học thuật chiến lược, trực tiếp phục vụ việc xác lập giá trị nổi bật toàn cầu của di sản, PGS.TS Đặng Văn Bài nhấn mạnh.
Cam kết hành động
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Trung Hồ cho biết cách đây 2.000 năm, trên vùng đất Nam Bộ, từng tồn tại một nền văn minh rực rỡ, nền văn hóa Óc Eo với trung tâm lớn tại vùng Ba Thê thuộc tỉnh An Giang ngày nay.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Trung Hồ cam kết hành động mạnh mẽ
Những phát hiện khảo cổ học trong hơn 70 năm qua không chỉ làm sáng rõ về sự hiện diện của một quốc gia cổ mà còn khẳng định nơi đây từng là một trung tâm giao thương quốc tế sầm uất, gắn kết Đông Nam Á với Ấn Độ, Trung Hoa và Địa Trung Hải, ông Trung cho biết thêm.
Với những giá trị lịch sử, khảo cổ, văn hóa và giao lưu quốc tế sâu sắc, Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê không chỉ là niềm tự hào của nhân dân An Giang mà còn là một phần di sản quý báu của dân tộc Việt Nam và nhân loại.
Một góc trưng bày tại Nhà trưng bày Văn hóa Óc Eo tại An Giang
Vì thế, việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích khảo cổ nói trên luôn được An Giang xác định không chỉ là trách nhiệm với quá khứ, mà còn là hành động thiết thực cho cho hiện tại và tương lai.
An Giang cam kết mạnh mẽ sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn, tổ chức quốc tế, nhà khoa học… để xây dựng hồ sơ khoa học vững chắc, chân thực và thuyết phục nhằm đưa Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê tiến gần hơn đến danh hiệu di sản văn hóa thế giới, đóng góp vào kho tàng di sản văn hóa của nhân loại, ông Trung khẳng định.
HOÀNG HẢI