Ngày 16/4, TAND Tp.HCM mở phiên xét xử đối với bị cáo Nguyễn Hữu Chất (cựu cán bộ Đội cảnh sát hình sự Công an Tp.Thủ Đức (cũ), Tp.HCM) về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Chất bị chuyển tội danh ngay tại tòa và bị tuyên mức án 6 năm tù.
Theo cáo trạng, ngày 10/7/2023, Tổ tuần tra hình sự đặc nhiệm thuộc Đội Cảnh sát hình sự Công an Tp.Thủ Đức, trong đó có bị cáo Chất đi tuần tra ở các tuyến đường trên địa bàn.
Khi đi tới đường Đồng Văn Cống (phường Thạnh Mỹ Lợi), tổ công tác phát hiện Nguyễn Hồ Ngân (ngụ phường Cát Lái, Tp.Thủ Đức) có biểu hiện nghi vấn nên đã yêu cầu dừng xe kiểm tra hành chính.
Do Ngân không xuất trình được giấy phép lái xe nên tổ công tác đưa Ngân về trụ sở Công an phường Thạch Mỹ Lợi đề xác minh làm rõ vi phạm. Qua kiểm tra điện thoại của Ngân, tổ trưởng tổ tuần tra là Nguyễn Duy T. phát hiện điện thoại của Ngân có tin nhắn với nhiều người có nội dung giao dịch cho vay lãi nặng.
Khai thác nhanh, Ngân thừa nhận cho nhiều người ở khu vực phường Bình Trưng Tây, Thạnh Mỹ Lợi vay tiền với lãi suất cao để thu lợi. Ông T. chỉ đạo Chất và các thành viên trong tổ đưa Ngân đi xác định địa điểm của những người vay tiền trên.
Lúc này, Chất đưa Ngân xuống khu vực bếp của Công an phường Thạch Mỹ Lợi để làm việc. Tại đây, Chất giữ điện thoại Iphone 11Pro của Ngân và hỏi Ngân muốn thế nào?. Sợ bị xử lý hình sự, Ngân trả lời: "Các anh cho em nộp phạt rồi về".
Lúc này, Chất hỏi lại: "Giờ lo được bao nhiêu tiền". Ngân trả lời: "Hiện tại em có thể mượn được nhiều nhất 100 triệu đồng" và xin được gọi điện thoại để hỏi mượn tiền.
Khi tiền được chuyển vào tài khoản của Ngân, Chất chở Ngân ra trụ ATM rút tiền đưa lại cho Chất. Thời điểm này, 2 cán bộ là tổ viên đi theo nhưng không quen đường đã không đi theo kịp Chất.
Ngân rút 100 triệu đồng, bỏ vào cốp xe đã mở sẵn theo yêu cầu của Chất. Chất chở Ngân về lại trụ sở để làm việc. Khuya cùng ngày, Tổ tuần tra giao Ngân lại Công an phường Thạch Mỹ Lợi làm rõ, xử lý hành vi cho vay lãi nặng.
Quá trình làm việc, Ngân đã khai việc bị Chất lấy 100 triệu đồng cùng một điện thoại. Công an phường này đã báo cáo sự việc cho Ban chỉ huy Công an Tp.Thủ Đức (cũ). Từ đó, hành vi phi pháp của bị cáo Chất bị phát hiện.
Khai tại tòa, Chất thừa nhận hành vi đã lấy 100 triệu đồng của Ngân. Tuy nhiên, Chất khai việc lấy tiền là làm theo chỉ đạo của ông T..
Sau giờ nghị án, HĐXX cho rằng, hành vi của Nguyễn Hữu Chất đã xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự tại địa phương, nguy hiểm cho xã hội.
Cáo trạng của VKS truy tố bị cáo Chất về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Trong quá trình xét xử, HĐXX cho rằng tội danh này là không phù hợp. Căn cứ vào hành vi nhận lợi ích vật chất của bị cáo, HĐXX cho rằng hành vi này đủ yếu tố cấu thành tội Nhận hối lộ nên đã chuyển tội danh của bị cáo ngay tại phiên tòa.
Quá trình lượng hình, HĐXX cũng xem xét việc bị cáo Chất có các tình tiết giảm nhẹ như tự nguyện giao nộp 100 triệu đồng, thành khẩn nhận tội và ăn năn hối cải, hợp tác với cơ quan điều tra sớm giải quyết vụ án…để làm căn cứ giảm cho bị cáo một phần hình phạt.
Từ các nhận định nêu trên, HĐXX quyết định tuyên phạt bị cáo Chất mức án 6 năm tù về tội Nhận hối lộ.
Về hành vi cho vay nặng lãi, kết quả xác minh thể hiện Ngân cho cho 6 người vay tiền với lãi suất 20%/24 ngày và thêm 5% phí dịch vụ, tổng số tiền cho vay là 25 triệu đồng (thu lợi 10 triệu đồng), chưa đến mức xử lý hình sự. Do đó, Ngân đã bị xử phạt hành chính 15 triệu đồng.
Về hành vi của Ngân, HĐXX xét thấy, Ngân là người chủ động thỏa thuận, đề nghị tổ hình sự đặc nhiệm cho Ngân đưa tiền để bỏ qua hành vi vi phạm. Chất và Ngân đã thỏa thuận số tiền 100 triệu đồng để bỏ qua lỗi. Như vậy Ngân có hành vi đưa tiền cho người chức vụ quyền hạn, đủ yếu tố cấu thành tội Đưa hối lộ.
Đối với ông T., HĐXX cho rằng, ông T. là người thu giữ chiếc điện thoại của Ngân và yêu cầu Ngân cung cấp mật khẩu để khai thác dữ liệu. Sau đó, ông T. đưa điện thoại này cho Chất mà không chỉ đạo việc lập biên bản và không bàn giao cho công an phường. Theo lời khai của Ngân, khi Chất và ông T. đưa xuống nhà ăn, ông T. cũng có mặt, ngồi bên cạnh Chất nhưng không biết ông T. có nghe được việc Chất và Ngân thỏa thuận chung chi tiền hay không.
Cũng theo lời khai của Ngân, sau khi bỏ vào cốp xe 100 triệu và trở về trụ sở công an phường Thạnh Mỹ Lợi, Ngân được ông T. dặn không được nói cho ai biết việc đưa 100 triệu đồng.
HĐXX xét thấy hành vi của ông T. có dấu hiệu của tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. 2 thành viên còn lại của tổ công tác có hành vi giúp sức cho bị cáo Chất trong quá trình Chất và Ngân đi rút tiền và có dấu hiệu của tội Nhận hối lộ với vai trò giúp sức.
Do giới hạn việc xét xử, HĐXX chỉ làm rõ hành vi của Chất tại phiên tòa. Để tránh bỏ lọt tội phạm và đảm bảo tính công bằng của pháp luật, HĐXX kiến nghị Công an Tp.HCM, VKSND Tp.HCM tiếp tục điều tra làm rõ hành vi của Ngân, ông T. cùng 2 cán bộ cảnh sát hình sự trong tổ tuần tra đi cùng Chất vào ngày 10/7/2023.
Võ Công Thư