Bà Bùi Thị Hải - chuyên viên Văn phòng Đảng ủy xã Lạc Lương, tỉnh Phú Thọ - đã có những chia sẻ về mô hình này.
Được biết, Hội LHPN xã Lạc Lương đã xây dựng mô hình "Lò đốt rác hộ gia đình" nhằm xử lý rác tại nguồn một cách hiệu quả. Xin bà cho biết, từ thực trạng ử lý rác tại địa phương như thế nào mà Hội lại nghĩ ra mô hình này?
Trước khi có mô hình, ở xã Lạc Lương chúng tôi, người dân thường xả rác bừa bãi. Hầu hết lượng rác sau khi thu gom thường được chôn lấp hoặc đốt ở ngoài trời. Rác được chôn lấp không đúng quy định gây ô nhiễm nguồn nước. Còn rác được đốt không có lò và ở ngoài trời, khi trời mưa, rác cháy không hết, tạo ra nhiều khói đen và có mùi hôi khó chịu. Nhiều hộ còn để rác tồn đọng nhiều ngày mới xử lý. Từ những việc đó đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Xuất phát từ những bất cập này, năm 2024, Hội LHPN xã đã nghiên cứu và đề xuất mô hình "Lò đốt rác hộ gia đình" nhằm xử lý rác tại nguồn một cách hiệu quả, sạch sẽ hơn.
Bà Bùi Thị Hải, chuyên viên Văn phòng Đảng ủy xã Lạc Lương, tỉnh Phú Thọ, tại lò đốt rác
Mô hình Lò đốt rác hộ gia đình được thiết kế và vận hành ra sao để khắc phục tình trạng rác cháy không hết, khói và mùi hôi như trước đây?
Lò đốt này được thiết kế nhỏ gọn, được xây bằng gạch đất nung, chịu nhiệt tốt. Lò đốt rác cao khoảng 1,2 đến 1,5 mét, rộng 1 mét. Cấu tạo của lò gồm 3 phần chính: Đáy lò được đổ xi măng hoặc lát gạch có chức năng chính là chứa tro sau khi đốt; Thân lò là nơi bỏ rác vào để đốt cháy; Ống khói là nơi để thoát khói lên cao, hạn chế mùi và bên trên cùng là mái che được lắp trên ống khói để che mưa cho lò đốt, tránh cho rác không bị ướt khi trời mưa. Khi vận hành, lò có nhiệt độ cao giúp rác cháy triệt để, kể cả rác ẩm. Chúng tôi cũng hướng dẫn người dân phân loại sơ bộ, loại bỏ rác khó cháy hoặc độc hại trước khi đưa vào lò.
Trong quá trình triển khai thí điểm, Hội đã gặp những khó khăn, vướng mắc gì và cách khắc phục ra sao, thưa bà?
Sau thời gian áp dụng, hiệu quả mang lại rất rõ rệt
Khi triển khai thí điểm tại xóm Bèo, khó khăn ban đầu là nhiều hộ chưa tin vào hiệu quả và còn lo về chi phí lắp đặt. Một số người chưa quen phân loại rác nên lò chưa phát huy hết công suất. Để khắc phục, Hội đã tham mưu cho Đảng ủy triển khai đến Chi bộ xóm Bèo làm điểm để huy động cán bộ, đảng viên và người dân cùng vào cuộc. Từ đó, Hội phối hợp với cấp ủy, ban quản lý xóm trực tiếp tuyên truyền, hướng dẫn, đồng thời tổ chức xây và đốt thử nghiệm để bà con chứng kiến và làm theo.
Theo bà, mô hình này mang lại hiệu quả thế nào về mặt môi trường, sức khỏe cộng đồng và ý thức bảo vệ môi trường của người dân?
Sau thời gian áp dụng, hiệu quả mang lại rất rõ rệt: Rác thải trên địa bàn xóm được người dân thu gom và xử lý theo quy định. Hiện giờ không còn tình trạng vứt bỏ rác thải bừa bãi ra vườn, sông suối, áo hồ, không còn những cột khói đen, mùi hôi lan rộng như trước, môi trường sống trong lành hơn, nguy cơ bệnh tật giảm. Đặc biệt, ý thức của người dân về phân loại và xử lý rác tại nguồn được nâng lên rõ rệt.
Bà đánh giá ra sao về việc người dân tham gia bảo vệ môi trường, góp phần vào phong trào xây dựng nông thôn mới tại địa phương?
Theo nhìn nhận của tôi, hội viên phụ nữ đóng vai trò nòng cốt trong việc đảm bảo vệ sinh môi trường, xây dựng nông thôn mới. Họ vừa là người thực hành vừa là tuyên truyền viên. Các chị em đã tích cực vận động chồng con, hàng xóm cùng tham gia. Việc bảo vệ môi trường gắn với phong trào "Xây dựng nông thôn mới" giúp bộ mặt nông thôn xanh - sạch - đẹp hơn, đồng thời tạo điểm cộng trong tiêu chí môi trường của xã.
Hội có kế hoạch nhân rộng mô hình "Lò đốt rác hộ gia đình" sang các xóm khác hay các xã lân cận không?
Trong thời gian tới, chúng tôi đặt mục tiêu nhân rộng mô hình ra toàn bộ 8/8 xã trong vòng 1-2 năm. Tính đến thời điểm hiện tại, mô hình "Lò đốt rác hộ gia đình" đã nhân rộng ra 8/8 xóm, nâng tổng số mô hình trên toàn xã từ 25 lò lên 150 lò. Đồng thời, Hội chia sẻ kinh nghiệm cho các xã lân cận để mô hình lan tỏa rộng hơn.
Để mô hình hoạt động bền vững, chúng tôi mong chính quyền tiếp tục hỗ trợ một phần kinh phí ban đầu, các tổ chức đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền cho bà con và doanh nghiệp chung tay tài trợ vật tư, kỹ thuật. Điều quan trọng là sự đồng lòng của người dân và duy trì thói quen phân loại, xử lý rác đúng cách để bảo vệ môi trường lâu dài.
Xin cảm ơn bà!
An Khê (thực hiện)