Nhân vật bí ẩn trong bàn cờ ngoại giao của Tổng thống Trump

7 giờ trướcBài gốc

Khi nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump bắt đầu, một gường mặt quen thuộc của chính quyền nhiệm kỳ đầu dường như đã chủ động đứng ngoài ánh đèn chính trị. Jared Kushner, con rể của ông Trump tập trung vào vai trò doanh nhân và không đảm nhận bất kỳ chức vụ chính thức nào trong bộ máy chính quyền mới.

Tuy nhiên, gần một năm sau khi chính quyền ông Trump đi vào hoạt động, ông Kushner đã được kéo trở lại trung tâm của những toan tính ngoại giao nhạy cảm nhất. Ông ngày càng tham gia sâu hơn vào các nỗ lực đàm phán hòa bình phức tạp, trong bối cảnh Nhà Trắng tìm kiếm những “cánh tay nối dài” đàng tin cậy để xử lý các hồ sơ đối ngoại bế tắc.

Ông Jared Kushner, nhân vật quan trọng trong những bàn cờ ngoại giao của Tổng thống Trump. Ảnh: AP

Jared Kushner – Quân bài chiến lược trong bàn cờ ngoại giao của Mỹ

Trước đó, các cuộc đàm phán chủ yếu do đặc phái viên Steve Witkoff dẫn dắt – một tỷ phú bất động sản chưa từng có kinh nghiệm trên chính trường.

Theo một số quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Mỹ, sự thay đổi này phản ánh nhận thức ngày càng rõ rệt trong nột bộ vòng tròng thân cận của ông Trump rằng ông Kushner, người có kinh nghiệm ngoại giao tích lũy từ nhiệm kỳ đầu, có thể bổ sung và cân bằng phong cách đàm phán của đặc phái viên Steve Witkoff.

Giới hoạch định chính sách tin rằng, ông Kushner có khả năng làm cầu nối, tháo gỡ những khác biệt tưởng chừng như không thể dung hòa, từ đó có thể đưa ra các thỏa thuận đến đích cuối cùng.

Vai trò đó được thể hiện rõ nét trong một loạt hoạt động ngoại giao dồn dập tại Miami vào cuối tuần trước, khi đó ông Kushner cùng đặc phái viên Witkoff tham gia các cuộc tiếp xúc kín với nhiều bên liên quan đến hai điểm nóng trên thế giới hiện nay là xung đột Nga-Ukraine và cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza.

Ngày 21/12, hai ông đã kết thúc hai ngày đàm phán với ông Kirill Dmitriev, nhà đàm phán phía Nga, xoay quanh các đề xuất mới nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine. Cuộc gặp diễn ra chỉ ít ngày sau khi ông Kushner và ông Witkoff tiếp xúc với phái đoàn đám phán Ukraine do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu, cùng các quan chức an ninh cấp cao của Anh, Pháp và Đức tại Florida.

Phái đoàn Ukraine và đại diện châu Âu sau đó tiếp tục lưu lại Mỹ để tham gia thêm các cuộc trao đổi với quan chức chính quyền Mỹ, dưới sự điều phối của các đặc phái viên của Tổng thống Trump.

Song song với hồ sơ Ukraine, ông Kushner và ông Witkoff cũng tranh thủ gặp gỡ các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar để bàn về lệnh ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza, cũng như khả năng triển khai giai đoạn hai trong kế hoạch hòa bình do ông Trump đề xuất.

Kushner và Witkoff – Hai phong cách ngoại giao bất đối xứng

Sự kết hợp giữa ông Kushner và ông Witkoff phơi bày hai phong cách đàm phán rất khác nhau. Ông Witkoff, một người bạn lâu năm của ông Trump, được nhìn nhận trong nội bộ chính quyền như một nhân vật có cá tính mạnh. Ông cũng không bỏ lỡ cơ hội công khai ca ngợi khả năng lãnh đạo và tầm nhìn đối ngoại của Tổng thống Mỹ.

Trong khi đó, ông Kushner lại mang theo phong cách riêng khó đoán hơn. Ông có các lợi ích kinh doanh lớn tại Trung Đông và theo đuổi cách tiếp cận ngoại giao mang tính giao dịch, điều từng khiến một số quan chức ở châu Âu không khỏi lo ngại.

Tuy nhiên, nhiều nhà ngoại giao phương Tây lại đánh giá ông Kushner là một nhà đàm phán đáng tin cậy hơn ông Witkoff, người bị một bộ phận quan chức Ukraine và châu Âu cho là quá mềm mỏng trước các lợi ích của Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine.

“Ông Kushner có một bề dày kinh nghiệm nhất định từ nhiệm kỳ đầu”, ông Ian Kelly, cựu Đại sứ Mỹ tại Gruzia và hiện giảng viên ngoại giao tại Đại học Northwester nhận xét. Dù vậy, ông Kelly cũng thận trọng cho rằng còn quá sớm để khẳng định liệu sự can thiệp của ông Kushner có mang lại đột phá hay không.

Nhà Trắng cho biết Tổng thống Trump coi ông Kushner là “một thành viên gia đình đáng tin cậy và cố vấn tài năng”, người từng đóng vai trò then chốt trong những thành công đối ngoại lớn nhất của ông.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết ông Trump và ông Witkoff thường xuyên tham vấn ông Kushner khi đối mặt với các cuộc đàm phán phức tạp, đồng thời đánh giá cao sự sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của ông.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tommy Pigott thậm chí gọi ông Kushner là “một nhà đàm phán đẳng cấp thế giới”, nhấn mạnh Ngoại trưởng Marco Rubio đánh giá cao việc ông Kushner sẵn sàng hỗ trợ Tổng thống trong nỗ lực giải quyết những thách thức toàn cầu khó khăn nhất.

Con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump Jared Kushner, đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff gặp gỡ quan chức Nga tại Điện Kremlin. Ảnh: AP

Bản thân ông Kushner từng công khai thừa nhận cách tiếp cận “không chính thống” của mình đối với ngoại giao. Trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “60 Minutes” của CBS hồi tháng 10, ông cho rằng kinh nghiệm ngoại giao của mình được hình thành khi làm việc với Tổng thống Trump.

“Thực sự thì tôi đã được tích lũy kinh nghiệm về chính sách đối ngoại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump. Ông ấy là người đã phá vỡ những khuôn mẫu chính sách đã tồn tại suốt hàng chục năm tại Washington”, ông Kusher chia sẻ.

Dẫu vậy, vai trò ngày càng nổi bật của ông Kushner cũng vấp phải không ít hoài nghi. Một số nghị sĩ Dân chủ và các tổ chức giám sát chính phủ bày tỏ lo ngại về khả năng xung đột lợi ích, khi ông Kushner đồng thời quản lý hàng tỷ USD đầu tư, bao gồm nguồn vốn từ các quỹ tài sản có chủ quyền của Saudi Arabia và Qatar thông qua công ty Affinity Partners. Ông Witkoff cũng chịu sự soi xét tương tự, do các mối quan hệ kinh doanh sâu rộng của ông và gia đình với các quốc gia Vùng Vịnh.

Trước những chỉ trích này, ông Kushner phản bác rằng điều mà một số người gọi là “xung đột lợi ích” thực chất là kinh nghiệm và các mối quan hệ tin cậy được xây dựng trong nhiều năm. Ông khẳng định không nhận lương từ Nhà Trắng và mọi hoạt động đều tuân thủ pháp luật, điều mà Cố vấn pháp lý Nhà Trắng David Warrington cũng tái khẳng định trong một tuyên bố chính thức.

Sự trở lại của ông Kushner khi Nhà Trắng cần người “chốt kèo”

Trong nửa đầu năm, ông Kushner gần như vắng bóng trên chính trường, dù ông vẫn âm thầm tìm cách đưa một số cộng sự cũ, những người từng tham gia đàm phán Hiệp định Abraham vào các vị trí then chốt trong chính quyền mới. Ông từng nói rõ với Tổng thống rằng mình không gia nhập Nhà Trắng, nhưng luôn sẵn sàng cố vấn khi cần thiết.

Chỉ khi các nỗ lực hòa giải của chính quyền Tổng thống Trump, đặc biệt là ở Gaza và Ukraine, rơi vào bế tắc thì ông Kushner mới thực sự quay trở lại. Ông đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kế hoạch ngừng bắn 20 điểm tại Gaza, đạt được hồi cuối tháng 9 sau các cuộc thương lượng căng thẳng bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc.

“Chúng tôi luôn nhờ đến Jared mỗi khi cần chốt một thỏa thuận nào đó”, Tổng thống Trump từng nói trước Quốc hội Israel và thừa nhận tầm quan trọng của con rể trong những thời khắc then chốt.

Các cuộc đàm phàn Nga – Ukraine đã bế tắc trong nhiều tháng bất chấp những nổ lực không ngừng của Nhà Trắng nhằm thuyết phục cả Tổng thống Nga Vladmir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đạt được thỏa thuận hòa bình.

Và như chính ông Trump đã úp mở, khi cao trào lên đến đỉnh điểm, Jared Kushner vẫn sẽ là cái tên mà Tổng thống Mỹ lựa chọn để “đặt cược” cho những bàn cờ ngoại giao quan trọng.

Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: AP

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/nhan-vat-bi-an-trong-ban-co-ngoai-giao-cua-tong-thong-trump-post1255793.vov