Nhập khẩu chuyển dịch tích cực, đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu dùng trong nước

5 giờ trướcBài gốc

Theo số liệu của Cục Thống kê, tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam trong 10 năm qua (2014 - 2024) đạt khoảng 2.800 tỷ USD.

Tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam trong 10 năm 2014 - 2024 đạt khoảng 2.800 tỷ USD

Tính riêng giai đoạn trong 5 năm 2020 - 2024, các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam bao gồm: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng khác; vải; chất dẻo; điện thoại các loại và linh kiện; sắt thép các loại... Trong đó, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện là nhóm hàng có kim ngạch nhập khẩu lớn nhất, chiếm hơn 30% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước.

Các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam trong 5 năm 2020 - 2024 bao gồm: máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng khác; vải; chất dẻo; điện thoại các loại và linh kiện; sắt thép các loại

Nổi bật, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam năm 2024 đạt 380,76 tỷ USD, tăng 16,7% so với năm trước. Trong đó, nhập khẩu của khu vực doanh nghiệp 100% vốn trong nước tăng 19,5%; nhập khẩu của khu vực doanh nghiệp FDI tăng 15,1%.

Cơ cấu xuất nhập khẩu đang có xu hướng tập trung vào lõi công nghiệp hóa, tăng tỷ trọng xuất khẩu hàng chế biến, giảm tỷ trọng hàng thô, sơ chế (xuất khẩu xấp xỉ 50% hàng hóa công nghệ cao và nhập khẩu hơn 90% tư liệu sản xuất).

Về đối tác, châu Á là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, với 5 nước có kim ngạch lớn nhất bao gồm: Trung Quốc, Hàn Quốc, ASEAN, Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản.

Trung Quốc, Hàn Quốc, ASEAN, Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản là 5 nước có kim ngạch xuất khẩu sang Việt Nam lớn nhất trong 5 năm 2020 - 2024

Quyết định số 493/QĐ-TTg ngày 19/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030 nêu rõ, mục tiêu tốc độ tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa đạt bình quân 5 - 6%/năm trong thời kỳ 2021 - 2030, trong đó giai đoạn 2021 - 2025 tăng trưởng bình quân 7 - 8%/năm; giai đoạn 2026 - 2030 tăng trưởng bình quân 4 - 5%/năm.

Để đạt mục tiêu đó, Chiến lược đề ra định hướng nhập khẩu hàng hóa, theo đó các đơn vị chủ động điều chỉnh nhịp độ tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa, kiểm soát việc nhập khẩu các loại hàng hóa trong nước sản xuất được, hàng xa xỉ, hàng hóa không thiết yếu, kiểm soát chất lượng hàng hóa nhập khẩu; Tăng tỷ trọng nhập khẩu máy móc, thiết bị hiện đại, dây chuyền sản xuất tiên tiến từ các nước có nền công nghiệp phát triển, nhất là công nghệ cao, công nghệ nguồn, tiếp thu thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để tạo tiền đề nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm xuất khẩu và thực hiện chuyển dịch cơ cấu hàng hóa xuất khẩu theo chiều sâu.

Về giải pháp, các đơn vị chức năng tập trung triển khai xúc tiến nhập khẩu theo định hướng chiến lược về nhóm thị trường trọng điểm, nhóm mặt hàng ưu tiên theo từng giai đoạn; Quản lý và kiểm soát nhập khẩu đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất trong nước và hướng đến cán cân thương mại lành mạnh, hợp lý.

Song song với hoạt động nhập khẩu, công tác đảm bảo chất lượng hàng nhập khẩu, ngăn chặn tình trạng cạnh tranh không lành mạnh luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Trong bối cảnh hàng hóa nhập khẩu có dấu hiệu bán phá giá hoặc được trợ cấp gây thiệt hại cho một số ngành sản xuất trong nước, công tác khởi kiện, điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đã được Bộ Công Thương tăng cường, nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt Nam.

Theo Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030, các đơn vị chức năng quản lý và kiểm soát nhập khẩu đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất trong nước và hướng đến cán cân thương mại lành mạnh, hợp lý

Theo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Công Thương trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, trong 5 năm gần đây, Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra 55 vụ việc phòng vệ thương mại, ban hành quyết định áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại với 32 vụ việc đối với các mặt hàng trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo (sắt thép, hóa chất và nhựa…), vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng cơ bản như đường, bột ngọt…

Việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại thời gian qua đã mang lại lợi ích thiết thực cho nền kinh tế Việt Nam, tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ hợp pháp các ngành sản xuất trong nước, giúp cho nền kinh tế không bị phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu, đem lại sự ổn định và chống chịu tốt hơn trước các tác động và cú sốc từ bên ngoài; bảo vệ và tạo điều kiện cho việc hình thành và phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng, công nghiệp xây dựng, công nghiệp tiêu dùng như luyện kim, hóa chất, vật liệu xây dựng, chế biến nông sản; mang lại doanh thu hàng nghìn tỷ đồng cho doanh nghiệp và tạo thêm hàng chục ngàn việc làm, đảm bảo an ninh kinh tế, an sinh xã hội.

Trong những năm tới, nhằm phát triển đồng bộ, hiện đại hệ thống hạ tầng thương mại nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành, tạo môi trường thuận lợi trong nhập khẩu, các Bộ, Ban, ngành đã lên kế hoạch tăng cường công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động thương mại. Theo đó, rà soát, hoàn thiện hệ thống các công cụ, chính sách kiểm soát nhập khẩu, lưu thông hàng hóa, máy móc, thiết bị đảm bảo các yêu cầu về môi trường, biến đổi khí hậu; khuyến khích nhập khẩu máy móc, thiết bị thân thiện môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên và năng lượng. Hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn về môi trường, lao động, phát thải các bon thấp đối với hàng hóa xuất khẩu.

--------------------------------------------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Ban chấp hành Đảng bộ Bộ Công Thương, Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030), ngày 15-16/7/2025.

2. Cục Thống kê, Bức tranh xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam năm 2024 - Phục hồi, phát triển và những kỷ lục mới, ngày 7/1/2025. https://www.nso.gov.vn/du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2025/01/buc-tranh-xuat-nhap-khau-hang-hoa-cua-viet-nam-nam-2024-phuc-hoi-phat-trien-va-nhung-ky-luc-moi/

3. Bộ Công Thương, Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đến năm 2030, ngày 29/4/2022. https://moit.gov.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/chien-luoc-xuat-nhap-khau-hang-hoa-cua-viet-nam-den-nam-2030.html

4. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 493/QĐ-TTg ngày 19/4/2022 phê duyệt Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa đến năm 2030, ngày 19/4/2022.

Tiến Thành

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/nhap-khau-chuyen-dich-tich-cuc--dap-ung-nhu-cau-san-xuat--tieu-dung-trong-nuoc-193946.htm