Nhật Bản âm thầm với chiến lược phát triển robot hình người

2 giờ trướcBài gốc

Nhật Bản có thế mạnh riêng về robot hình người

Họ đang tận dụng kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực robot công nghiệp để tạo ra những mẫu robot có độ bền bỉ, ổn định cao và sẵn sàng làm việc trong môi trường thực tế, chấp nhận sự kết hợp giữa điều khiển tự hành và sự can thiệp từ con người để đảm bảo tính ứng dụng ngay lập tức.

Chiến lược này nhấn mạnh vào phần cứng chất lượng cao và dịch vụ khách hàng đáng tin cậy, những thế mạnh truyền thống được coi là lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Nhật Bản.

Tính ứng dụng thực tế: từ nhà máy đến hiện trường cứu hỏa

Mẫu robot hình người nguyên mẫu mới nhất của Kawasaki Heavy Industries có thể không sở hữu vẻ ngoài tinh xảo hay được trang bị trí tuệ nhân tạo (AI) phức tạp như các đối thủ cạnh tranh. Thế nhưng, Kawasaki và các công ty Nhật Bản khác đang tập trung vào việc tận dụng kinh nghiệm sâu rộng của mình trong lĩnh vực robot công nghiệp để chế tạo ra các mẫu robot có khả năng hoạt động hiệu quả trong các môi trường thực tế và phức tạp.

Một minh chứng rõ ràng nhất đã được thể hiện tại Triển lãm Robot Quốc tế 2025 ở Tokyo, trong buổi trình diễn mô phỏng một vụ hỏa hoạn trong nhà. Robot hai chân Kaleido của Kawasaki đã cẩn thận bước từng bước về phía trước. Nó thực hiện việc dựng thẳng lại một chiếc kệ bị lật đổ, sau đó tiến sâu hơn vào căn phòng. Cuối cùng, robot vươn tay ra, ôm lấy một chú mèo nhồi bông bị mắc kẹt và đưa "vật nuôi" này về nơi an toàn trước sự chứng kiến của khán giả.

Tuy nhiên, không phải mọi hành động của Kaleido trong buổi trình diễn này đều hoàn toàn tự động. Mặc dù Kaleido có khả năng nhận biết môi trường xung quanh và tự đi lại, những chuyển động phức tạp hơn như dựng kệ hay nhặt chú mèo đều được điều khiển từ xa bởi một người vận hành sử dụng kính thực tế ảo (VR).

Nếu so sánh với các robot hình người do các công ty Trung Quốc sản xuất với những cỗ máy được trang bị AI đầy đủ và có khả năng trình diễn các vũ điệu làm mãn nhãn người xem, thì Kaleido có thể trông thô kệch và kém tinh tế. Nhưng lịch sử phát triển của nó lại cho thấy một sự ưu tiên rõ ràng: tập trung vào tính ứng dụng và độ bền bỉ, thay vì sự hào nhoáng.

Các ưu tiên hàng đầu trong thiết kế của Kaleido là sự vững chắc và ổn định. Với chiều cao 191cm và nặng 99kg, kích thước tương đương với ngôi sao bóng chày Shohei Ohtani, Kaleido được thiết kế để chịu tải và duy trì thăng bằng tốt. Ông Yoshimoto Matsuda - Giám đốc Công ty Máy móc Chính xác và Robot của Kawasaki - nhấn mạnh: "Bằng cách trang bị cho nó đôi chân dày dặn, chúng tôi đảm bảo rằng Kaleido có nền tảng vững chắc khi di chuyển”.

Việc robot bị ngã không chỉ có nguy cơ làm hỏng máy móc mà còn có thể gây thương tích cho con người. Kawasaki đã thiết kế Kaleido để giảm thiểu tối đa khả năng bị lật đổ, đồng thời trang bị các cảm biến để phát hiện môi trường xung quanh, giúp nó tránh chướng ngại vật hoặc các chuyển động bất ngờ của con người khi đang đi lại.

Sự lựa chọn kết hợp giữa điều khiển tự hành và điều khiển từ xa một phần trong buổi trình diễn cứu hỏa là một quyết định có chủ đích. Kawasaki, công ty đã phát triển robot công nghiệp từ những năm 1960, nhận thức rõ về sự phức tạp của các cử động tay người. Thay vì chờ đợi những đột phá tiếp theo trong công nghệ AI, công ty đánh giá rằng việc cho phép con người hỗ trợ vận hành sẽ giúp robot có thể được sử dụng trong các tình huống thực tế nhanh hơn.

Các yếu tố về bảo trì cũng được xem xét. Ông Matsuda cho biết: "Nếu xảy ra sự cố tại nơi robot công nghiệp hoạt động, chẳng hạn như một nhà máy ô tô, chúng tôi cam kết sẽ phản ứng trong vòng 24 giờ. Chúng tôi có một hệ thống dịch vụ để ngăn chặn dây chuyền sản xuất của khách hàng bị đình trệ”.

Khả năng khắc phục sự cố nhanh chóng chính là một thế mạnh lớn của các nhà sản xuất robot công nghiệp Nhật Bản. Bởi vì robot hình người dự kiến sẽ được sử dụng trong nhiều cơ sở khác nhau, Kawasaki tin rằng việc vận hành từ xa sẽ ngày càng quan trọng để duy trì tiêu chuẩn dịch vụ tương tự.

Lợi thế cạnh tranh truyền thống: Phần cứng và dịch vụ

Quan điểm cho rằng kinh nghiệm với robot công nghiệp có thể hỗ trợ phát triển robot hình người cũng được chia sẻ bởi các tập đoàn lớn khác của Nhật Bản.

Ông Masahiro Ogawa - Chủ tịch của Yaskawa Electric, công ty chuyên sản xuất cánh tay robot và công nghệ tự động hóa khác - nhận định: "Phần cứng như cảm biến và động cơ sẽ là lợi thế chiến thắng của Nhật Bản”.

Các công ty Nhật Bản hiện đang nắm giữ thị phần cao trong việc cung cấp các thành phần quan trọng như động cơ servo và cảm biến kiểm soát vị trí dùng để di chuyển các khớp robot. Ông Ogawa lưu ý rằng hiệu suất robot cần phải được cải thiện song song với sự phát triển của AI.

Vào tháng 7, Yaskawa đã mua lại một công ty khởi nghiệp về robot hình người từ Đại học Waseda. Ông Ogawa cho rằng cuộc cạnh tranh này "vẫn còn ở vạch xuất phát”. Ông nói rằng nhiều robot hình người hiện nay chủ yếu mang tính trình diễn, nhưng chúng sẽ trở nên thiết thực hơn khi các động cơ và các bộ phận khác được phát triển tốt hơn.

Fanuc, một nhà cung cấp robot công nghiệp lớn, cũng chia sẻ góc nhìn tương tự. Ông Kenichiro Abe của Fanuc cho biết: "Chúng tôi đã phát triển các công nghệ thành phần như cảm biến mô phỏng cảm giác bàn tay và ngón tay cho các robot hiện có của mình”. Mặc dù Fanuc chưa công bố kế hoạch tham gia thị trường robot hình người, công ty coi đây là một phần mở rộng công nghệ tự nhiên. "Nếu hình dạng con người hữu ích cho sản xuất, chúng tôi sẽ triển khai nó”, ông Abe nói, ngụ ý rằng công ty sẽ ưu tiên chức năng, hiệu suất, độ tin cậy và chi phí.

Ông Matsuda của Kawasaki mô tả việc phát triển robot hình người tại các công ty hàng đầu ở Trung Quốc và Mỹ là theo hướng "dẫn dắt bởi khái niệm”. Giống như cách tiếp cận của nhà sản xuất ô tô Tesla đối với xe điện, họ đang đặt cược vào khả năng tạo ra một ngành công nghiệp hoàn toàn mới. Ngược lại, các công ty Nhật Bản đang áp dụng một cách tiếp cận gia tăng, từng bước dựa trên kinh nghiệm vững chắc của họ với robot công nghiệp.

Ông Matsuda kết luận với niềm tin rằng: "Một thời điểm sẽ đến khi những thế mạnh truyền thống của Nhật Bản - sản xuất, phần cứng, dịch vụ khách hàng, độ tin cậy và ý tưởng - sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh vượt trội”.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/nhat-ban-am-tham-voi-chien-luoc-phat-trien-robot-hinh-nguoi-241955.html