Chủ tịch LDP Takaichi Sanae (phải) và lãnh đạo JIP Yoshimura Hirofumi ký thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh tại Tokyo ngày 20/10. (Nguồn: Asahi)
Theo hãng thông tấn Kyodo, kỳ họp Quốc hội bất thường lần thứ 219 của Nhật Bản sẽ khai mạc trong ngày 21/10 và phiên họp toàn thể buổi chiều sẽ tiến hành bầu chọn Thủ tướng thứ 104 của xứ sở Mặt trời mọc.
Một ngày trước đó, Chủ tịch LDP Takaichi và Chủ tịch JIP Yoshimura Hirofumi đã ký thỏa thuận thành lập liên minh, trong đó JIP cam kết sẽ bỏ phiếu cho bà Takaichi trong cuộc bầu chọn Thủ tướng tại Hạ viện. Hiện tại, tổng số ghế của LDP và JIP tại Hạ viện là 231.
Cùng với đó, 3 thành viên của Nhóm cải cách chí nguyện là Morishima Tadashi, Abe Hiroki và Saiki Takeshi khẳng định sẽ bỏ phiếu cho bà Takaichi, đã củng cố khả năng rất cao tân Chủ tịch LDP sẽ giành chiến thắng ngay tại vòng bỏ phiếu đầu tiên của Hạ viện, với tổng số 234 phiếu, vượt đa số tuyệt đối 1 phiếu.
Nội các của bà Takaichi sẽ ra mắt vào buổi tối, sau lễ bổ nhiệm Thủ tướng và lễ phê chuẩn nội các tại Hoàng cung. Tân Thủ tướng Nhật Bản sẽ tổ chức một cuộc họp báo để giải thích các nguyên tắc cơ bản và chính sách chủ chốt của chính quyền mới.
Truyền thông Nhật Bản cho biết, nếu bà Takaichi đắc cử Thủ tướng, nội các mới sẽ có đủ 3 chính trị gia từng tham gia tranh cử chức Chủ tịch LDP, cụ thể: Cựu Tổng thư ký LDP Motegi Toshimitsu làm Ngoại trưởng, Bộ trưởng Nông Lâm Ngư nghiệp Koizumi Shinjiro làm Bộ trưởng Quốc phòng; Chánh Văn phòng nội các Hayashi Yoshimasa làm Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông.
Theo nội dung thỏa thuận thành lập liên minh LDP-JIP, đảng Duy tân sẽ không tham gia nội các mới và chỉ “hỗ trợ bên ngoài” nhưng bổ nhiệm Chủ tịch Ủy ban các vấn đề Quốc hội của JIP Endo Takeshi làm Trợ lý Thủ tướng, đóng vai trò cầu nối giữa đảng này với Thủ tướng mới.
Phát biểu tại lễ ký thỏa thuận với JIP, bà Takaichi bày tỏ mong muốn hợp tác với ông Yoshimura nhằm “xây dựng một nền kinh tế mạnh mẽ và định hình tương lai Nhật Bản có trách nhiệm với các thế hệ sau”. Lãnh đạo JIP khẳng định hai đảng “có chung khát vọng đưa Nhật Bản tiến về phía trước”.
Thị trường chứng khoán Tokyo đã phản ứng tích cực trước triển vọng thành lập chính phủ mới, khi chỉ số Nikkei 225 tăng hơn 3%, lập kỷ lục trên 49.000 điểm. Giới đầu tư kỳ vọng bà Takaichi sẽ thúc đẩy chính sách tài khóa chủ động tương tự “Abenomics” của cố Thủ tướng Abe Shinzo - người thầy chính trị của bà.
Dự kiến ngay sau khi nhậm chức, bà Takaichi sẽ đối mặt với nhiều thách thức về đối nội như xử lý vấn đề dân số giảm, kinh tế trì trệ và nỗ lực lấy lại lòng tin của cử tri dành cho LDP sau hàng loạt bê bối chính trị gần đây.
Về đối ngoại, bà Takaichi sẽ đón tiếp Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm Nhật Bản vào cuối tháng 10 trước thềm Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) tại Hàn Quốc, cùng sức ép từ Washington yêu cầu Tokyo chấm dứt nhập khẩu năng lượng của Nga và tăng chi tiêu quốc phòng.
Bảo Minh