Đó là một số dự án hợp tác nổi bật mà Đại sứ Nhật Bản Ito Naoki nêu ra trong cuộc gặp báo chí ngày 19/9, nhân kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản.
Năm 2023, Việt Nam và Nhật Bản nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á và trên thế giới.
Đại sứ Ito Naoki nhắc lại chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Shigeru Ishiba đến Việt Nam vào tháng 4 năm nay, trong đó ông khẳng định Việt Nam là “đối tác quan trọng không thể thay thế” đối với Nhật Bản.
Đại sứ nhấn mạnh, chỉ sau 5 tháng kể từ chuyến thăm của Thủ tướng Ishiba, hợp tác song phương đã đạt bước tiến vượt bậc trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là khoa học – công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Tháng 10 tới, 60 nghiên cứu sinh Việt Nam sẽ bắt đầu khóa đào tạo tiến sĩ tại 5 trường đại học Nhật Bản, hợp tác cùng 5 trường đại học của Việt Nam. Nhật Bản dự kiến sẽ đào tạo 250 tiến sĩ ngành bán dẫn cho Việt Nam đến năm 2030, đóng góp vào mục tiêu của Việt Nam về đào tạo 500 tiến sĩ trong ngành này. Cùng lúc, Đại học Việt – Nhật sẽ mở chương trình đào tạo hệ đại học ngành công nghệ bán dẫn cho 100 sinh viên khóa đầu tiên.
Về trí tuệ nhân tạo, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đang phối hợp với phòng nghiên cứu của GS Yutaka Matsuo (Đại học Tokyo) để đào tạo nhân lực AI cho Việt Nam. Ngày 17/9 vừa qua, GS Matsuo có bài giảng về AI và khởi nghiệp tại ĐH Bách khoa Hà Nội, thu hút 2.000 sinh viên tham dự.
Trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, hai nước đang triển khai 15 dự án với tổng vốn đầu tư 20 tỷ USD, bao gồm điện gió ngoài khơi, nhiệt điện khí và năng lượng tái tạo khác. Nhật Bản cũng xem xét cấp khoản vay 300 triệu USD hỗ trợ Việt Nam trong quá trình này.
Ngoài ra, một số dự án hạ tầng chiến lược đã và đang được triển khai, nổi bật là Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá trị giá 200 triệu USD từ nguồn vốn ODA Nhật Bản, tuyến đường sắt đô thị số 2 tại Hà Nội và dự án thành phố thông minh Smart City ở phía bắc thủ đô.
Hợp tác kinh tế - thương mại tiếp tục là điểm sáng. Tổng vốn đầu tư lũy kế của Nhật Bản vào Việt Nam đạt 80 tỷ USD. Năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 50 tỷ USD. Theo khảo sát của JETRO, hiện có hơn 2.000 công ty Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam, trong đó 60% kỳ vọng mở rộng kinh doanh trong vòng 1- 2 năm tới.
Đánh giá cao nỗ lực cải cách
Đại sứ Ito Naoki nhấn mạnh, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Việt Nam đang thực hiện nhiều cải cách quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài. Chính phủ Nhật Bản sẽ phối hợp chặt chẽ để thực hiện chủ trương này.
Đại sứ cho biết, trong năm nay, Ngoại trưởng Nhật Bản dự kiến thăm Việt Nam để thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng.
Hai bên sắp tới sẽ tổ chức đối thoại ngoại giao và quốc phòng theo cơ chế “2+2” tại Tokyo. Nhật Bản sẽ tiếp tục thực hiện cam kết cung cấp cho Việt Nam một số thiết bị và công nghệ trong lĩnh vực quốc phòng.
Ngoài ra, hợp tác trong nông nghiệp, văn hóa, giao lưu nhân dân, thể thao tiếp tục được chú trọng, góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau.
Đồng hành để viết tiếp câu chuyện hòa bình
Đại sứ Ito Naoki cho biết, vừa qua ông đã trực tiếp tham dự hai lễ kỷ niệm lớn của Việt Nam: 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm Quốc khánh.
“Tôi cảm nhận rõ niềm tự hào của người dân Việt Nam về những thành tựu đã đạt được và sự tin tưởng vào tương lai đất nước”, ông Ito Naoki nói.
Ông cho biết, Nhật Bản sắp có thủ tướng mới sau bầu cử lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do. Dù thủ tướng mới là ai, quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với Việt Nam sẽ luôn được coi trọng và thúc đẩy.
“Nhật Bản mong tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam để viết nên câu chuyện hòa bình với giá trị cốt lõi là độc lập – tự do – hạnh phúc”, Đại sứ Ito Naoki nhấn mạnh.
Thu Loan