Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Bloomberg.
Theo hãng tin Bloomberg, ông Trump đang đứng trước những thách thức mới trong nỗ lực đảm bảo các cam kết đầu tư lớn từ các đồng minh châu Á, khi cả Hàn Quốc và Nhật Bản đều bày tỏ sự chần chừ trước các điều kiện mà Washington đưa ra.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình vào tuần trước, cố vấn an ninh quốc gia Hàn Quốc Wi Sung-lac đã khẳng định rằng điều khoản đầu tư 350 tỷ USD mà Mỹ yêu cầu là phi thực tế và vượt quá khả năng của Seoul. Ông Wi nhấn mạnh rằng đây không phải là một chiến thuật đàm phán mà là một thực tế khách quan mà Hàn Quốc phải đối mặt.
Cam kết đầu tư này là một phần của thỏa thuận thương mại trong đó Mỹ giảm thuế quan cho Hàn Quốc từ 25% xuống còn 15%. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa thống nhất được cách thức thực hiện cam kết.
Tương tự, Nhật Bản cũng đã cam kết một khoản đầu tư trị giá 550 tỷ USD rót vào Mỹ, nhưng chi tiết về cách thức thực hiện cũng chưa rõ ràng. Những gì đã được biết về thỏa thuận đầu tư Nhật - Mỹ này thậm chí đã khiến giới chức ở Seoul lo ngại, và thời gian qua họ đã phát tín hiệu không muốn ký kết một “thỏa thuận thương mại kiểu Nhật” với Mỹ.
Phát biểu trên của ông Wi được đưa ra sau khi ông Trump gọi các cam kết đầu tư của Hàn Quốc và Nhật Bản là “tiền đặt cọc”
Cũng trong tuần trước, Thủ tướng Hàn Quốc Kim Min-seok cảnh báo rằng nếu không có một thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Mỹ, khoản đầu tư này có thể gây ra một cú sốc lớn cho nền kinh tế quốc gia. Lý do mà phía Seoul đưa ra là số tiền 350 tỷ USD tương đương với hơn 80% dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc, trong khi đồng won của nước này không có địa vị đồng tiền dự trữ như yên Nhật.
Trong khi đó, tại Nhật Bản, một ứng cử viên hàng đầu cho vị trí lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền đã gợi ý rằng có thể cần phải xem xét lại thỏa thuận đầu tư Nhật - Mỹ nếu thỏa thuận này không phục vụ lợi ích của Nhật Bản.
Ứng cử viên này, bà Sanae Takaichi, đã nhấn mạnh rằng Nhật Bản cần phải giữ vững lập trường nếu có bất kỳ điều gì không công bằng xuất hiện trong quá trình thực hiện thỏa thuận. “Việc này bao gồm cả khả năng đàm phán lại”, bà Takaichi nói.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick đã thông báo với các quan chức Hàn Quốc rằng Washington muốn kế hoạch đầu tư nói trên được thực hiện bằng tiền mặt hơn là các khoản vay. Điều này càng làm tăng thêm áp lực lên Seoul trong việc tìm kiếm các giải pháp thay thế. Chính phủ Hàn Quốc đang tìm cách giải quyết vấn đề và hy vọng sẽ có tiến triển khi lãnh đạo hai nước gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Gyeongju vào tháng tới.
Với Nhật Bản, như một phần của thỏa thuận với Mỹ để giảm thuế quan áp lên hàng xuất khẩu của Nhật khi vào Mỹ xuống còn 15%, Tokyo đã “gật đầu” với điều kiện đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ, nhưng cách thức triển khai vẫn còn mơ hồ.
Một biên bản ghi nhớ được ký kết giữa hai nước hồi đầu tháng này quy định rằng một khi ông Trump đã chọn các dự án đầu tư mà Nhật Bản sẽ cấp vốn, Tokyo sẽ có 45 ngày làm việc để huy động vốn. Số tiền cần phải được quy đổi sang đồng USD và có sẵn trong tài khoản hoặc các tài khoản do Mỹ chỉ định.
Tuy nhiên, nhà đàm phán thương mại chính của Nhật Bản là Bộ trưởng Ryosei Akazawa đã lập luận rằng JBIC và NEXI, hai tổ chức chịu trách nhiệm chính trong việc cấp vốn cho các khoản đầu tư trong thỏa thuận trên, sẽ không cung cấp tiền cho các dự án không mang lại lợi ích cho Nhật Bản. Ông Akazawa cho biết ông không không cho rằng cơ chế đầu tư này sẽ ảnh hưởng nhiều đến tình hình tài chính của Chính phủ Nhật Bản vì sẽ được thực hiện theo các quy định hiện hành đối với JBIC và NEXI.
Trước đó, ông Akazawa đã nói rằng chỉ có 1-2% trong số 550 tỷ USD sẽ là đầu tư thực sự, phần còn lại sẽ là các khoản vay và bảo lãnh vay.
LDP dự kiến sẽ bỏ phiếu để bầu ra vị lãnh đạo tiếp theo của đảng vào ngày 4/10. Bà Takaichi và Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi đang là hai ứng cử viên hàng đầu trong cuộc đua có khả năng quyết định ai sẽ là thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản. Người chiến thắng sẽ phải đối mặt với Mỹ trong việc thực hiện thỏa thuận thương mại song phương đã được ký kết.
Bình Minh