Nhật Bản trước ngưỡng cửa thay đổi

6 giờ trướcBài gốc

Nổi bật trong danh sách ứng viên là bà Takaichi Sanae, cựu Bộ trưởng An ninh kinh tế, người đang đứng trước cơ hội trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản. Là một chính trị gia bảo thủ, bà từng nhận được hậu thuẫn mạnh mẽ từ cố Thủ tướng Abe Shinzo và hiện vẫn có được sự ủng hộ từ nhiều nghị sĩ thuộc phe thân Abe.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN.

Theo kết quả thăm dò mới nhất của hãng tin Kyodo, bà Takaichi đang dẫn đầu với 28% tỷ lệ ủng hộ, vượt qua đối thủ chính là Bộ trưởng Nông nghiệp Koizumi Shinjiro (22,5%).

Tuy nhiên, không dễ để bà bước lên đỉnh cao quyền lực. Sau hai thất bại bầu cử liên tiếp ở Hạ viện và Thượng viện, nhiều đồng minh chính trị của bà đã không còn giữ được ghế, khiến lực lượng hậu thuẫn bị suy yếu. Ngoài ra, một bộ phận trong LDP vẫn còn bảo thủ với tư tưởng "nam giới làm lãnh đạo", khiến khả năng bà được toàn đảng ủng hộ hoàn toàn vẫn là dấu hỏi. Ngay cả khi bà Takaichi thắng cử thì số phiếu bầu mà bà có được cũng sẽ không cách biệt nhiều so với các đối thủ.

Cuộc bầu cử Chủ tịch LDP ngày 4/10 tới có thể là một bước ngoặt lịch sử nếu bà Sanae Takaichi đắc cử và trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản. Tuy nhiên, bất kể ai chiến thắng, họ sẽ phải đối mặt với một hệ thống chính trị đang mất niềm tin, nền kinh tế đầy thách thức và một đảng cầm quyền đang dần mất sự gắn kết vốn là nền tảng sức mạnh trong suốt 70 năm qua. Người kế nhiệm ông Ishiba không chỉ cần giỏi quản trị và có tầm nhìn chiến lược, mà còn phải đủ sức hồi sinh niềm tin công chúng, tái định hình lại vai trò của LDP và mang đến cảm giác "đang hành động" thay vì "chỉ tồn tại".

Đối thủ đáng gờm nhất của bà Takaichi là Koizumi Shinjiro, con trai cựu Thủ tướng Koizumi Junichiro, người từng được xem là "ngôi sao đang lên" trong chính trường Nhật Bản. Dù không đạt được kết quả cao trong cuộc đua Chủ tịch LDP năm 2024, ông Koizumi lại thể hiện khả năng điều phối chính trị khéo léo, đặc biệt qua việc thuyết phục ông Ishiba từ chức để tránh khủng hoảng nội bộ.

Điểm mạnh của Koizumi là hình ảnh ôn hòa, thân thiện với cử tri trẻ, và khả năng kết nối với các đảng đối lập như Đảng Đổi mới Nhật Bản, một yếu tố then chốt trong bối cảnh LDP đã mất đa số ở cả hai viện Quốc hội.

Khả năng thứ ba là trường hợp của Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi - cựu thành viên của phe Fumio Kishida. Trong phe này, Yoshimasa Hayashi được coi là ứng cử viên đủ tiêu chuẩn nhất cho vị trí thủ tướng sau Fumio Kishida. Tuy nhiên, thanh thế của Yoshimasa Hayashi trong giới chính trị Nhật Bản hiện không cao, giống như bị “đôn lên” một cách gượng ép. Hơn nữa, theo phân tích của một số tạp chí uy tín của Nhật Bản như Bungeishunju, nhiều khả năng Yoshimasa Hayashi sẽ liên minh với Shinjiro Koizumi và bỏ phiếu cho ông trong cuộc bầu cử. Do đó, cơ hội trở thành thủ tướng Nhật Bản của Hayashi là thấp nhất.

Ngoài 3 ứng viên trên, cuộc đua còn có sự xuất hiện của các gương mặt giàu kinh nghiệm như: Motegi Toshimitsu (cựu Ngoại trưởng) và Kobayashi Takayuki (cựu Bộ trưởng An ninh kinh tế).

Xét về bối cảnh chính trị hiện tại của Nhật Bản, dù Sanae Takaichi hay Shinjiro Koizumi trở thành thủ tướng thì con đường cầm quyền của họ đều không dễ dàng. Cuộc bầu cử lần này không diễn ra trong bối cảnh "êm đềm" như trước. LDP hiện đang cầm quyền thiểu số tại cả Hạ viện và Thượng viện, khiến người kế nhiệm ông Ishiba sẽ phải đối mặt với một loạt thách thức chưa từng có, trong đó có khủng hoảng nội bộ đảng. Nếu không có cải tổ mạnh mẽ, LDP có nguy cơ "rơi vào vòng xoáy chủ nghĩa dân túy hời hợt", như lời cảnh báo của chính Thủ tướng mãn nhiệm Ishiba.

Bên cạnh nhiệm vụ hàn gắn những chia cắt trong nội bộ đảng, người kế nhiệm ông Ishiba còn phải đối mặt với các thách thức ghê gớm từ bên ngoài. Nổi bật trong số đó là nỗ lực điều phối quan hệ với Mỹ trong nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump và duy trì vị thế Nhật Bản như một đồng minh châu Á thân cận nhất của Mỹ. Kenneth Weinstein, Chủ tịch Viện Hudson chuyên về Nhật Bản tại Washington, nhận định: “Ishiba không phải người có thể đề xuất một tầm nhìn sâu sắc về vai trò của Nhật Bản đối với thế giới cho cả Washington lẫn chính đất nước ông… Nhật Bản cần một ai có thể đối thoại trực diện với ông Trump và truyền cảm hứng để Nhật Bản tin vào chính mình”.

Lãnh đạo kế nhiệm cũng sẽ cần khôi phục một nền kinh tế đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt lao động và già hóa dân số. Cuộc bầu cử nhà lãnh đạo tiếp theo được cho sẽ thu hút một lượng lớn ứng cử viên tham gia. Trong đó, người chiến thắng sẽ phải lèo lái đất nước trong bối cảnh vị thế của LDP bị suy yếu ở cả hai viện của Quốc hội, khi đảng này đã mất quyền kiểm soát tuyệt đối dưới thời Ishiba. Điều đó đồng nghĩa với việc phải hợp tác không chỉ với các đối tác liên minh lâu đời là đảng Công Minh (Komeito) mà còn với ít nhất một đảng đối lập nhỏ hơn khác.

Khu phố mua bán Amaya Yokocho ở Tokyo (Nhật Bản).

Chính sách kinh tế “Abenomics” nhằm kích thích lạm phát từng giúp LDP “hồi sinh” tạm thời dưới thời cố Thủ tướng Shinzo Abe giờ đã hết thời. Trong khi đó, các đảng dân túy năng động hơn như đảng Đổi mới Nhật Bản, đảng Dân chủ vì Nhân dân và đảng Sanseito đã khéo léo tận dụng mạng xã hội để thu hút lượng lớn cử tri trẻ từ tay LDP. Những vấn đề này đã lên đến đỉnh điểm vào tháng 7/2025 khi đảng LDP mất thế đa số tại Thượng viện, sau khi đã để mất Hạ viện vào tháng 10 năm ngoái.

Nếu không thuyết phục được các đảng nhỏ hơn, người chiến thắng trong nội bộ LDP chưa chắc đã trở thành Thủ tướng. Điều này đòi hỏi nhà lãnh đạo mới phải có năng lực đàm phán, liên minh và tạo đồng thuận chính trị thực chất.

Người kế nhiệm ông Ishiba không chỉ cần giỏi quản trị và có tầm nhìn chiến lược, mà còn phải đủ sức hồi sinh niềm tin công chúng, tái định hình lại vai trò của LDP và mang đến cảm giác "đang hành động" thay vì "chỉ tồn tại".

Thanh Bình

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/nhat-ban-truoc-nguong-cua-thay-doi-postid426890.bbg