Với các công sở, mùa hè - mùa du lịch cũng là mùa team building, một chương trình hoạt động tập thể được tổ chức để vừa tăng cường sự gắn bó giữa các thành viên, củng cố sức mạnh tập thể và cũng là cơ hội để anh chị em được vui chơi, thư giãn trong một chuyến du lịch ngắn ngày. Làm việc căng thẳng quanh năm, tôi và các đồng nghiệp luôn thèm được đi chơi xa, hằng ngày lướt mạng thấy quảng cáo các tour du lịch thì đều ao ước và bàn luận kế hoạch tổ chức đi cùng nhau để "xõa" xả stress.
Ấy vậy mà khi sếp tôi thông báo hủy kế hoạch team building ở Đà Nẵng tháng 7 này do công ty gặp khó khăn tài chính, tôi thở phào một tiếng và nhìn thấy mấy đồng nghiệp trong tầm mắt mình mắt sáng lên vì mừng. Trong khi sếp đang nói với giọng áy náy, hứa hẹn cuối năm có nguồn tiền sẽ bù bằng một chuyến khác, nhiều nhân viên của anh đang cố kìm nụ cười sung sướng, còn các nhóm chat thì rộn ràng tiếng reo vui.
Vì sao những nhân viên trẻ ham chơi, ham vui, ham du lịch như chúng tôi lại sợ team builing? Đó là vì trong ấn tượng của các nhân viên công ty tôi, hoạt động này đồng nghĩa với hành xác và những trò chơi vô bổ, thậm chí lố lăng, phản cảm; vì team building là bắt buộc nên phải đi chứ chẳng thấy vui, lại còn kiệt sức, chẳng được vui chơi thật sự.
Thật ra tôi từng rất thích và mong đợi các chuyến team building vì hoạt động này ở công ty đầu tiên mà tôi đầu quân thật sự rất hấp dẫn. Liều lượng giữa các chương trình bắt buộc và khoảng thời gian được tự do vui chơi cực kỳ hợp lý, mọi người đều có trách nhiệm phải tham gia hoạt động tập thể nhưng cũng có cơ hội chơi theo sở thích; các trò chơi cũng được thiết kế thông minh, vui nhộn mà không khiến mọi người thấy ngượng ngùng.
Nhiều chuyến team building vẫn tổ chức các trò chơi "hành xác" nhân viên. (Ảnh minh họa: Dreamhills)
Sau khi chuyển đến các công ty khác, tôi phải trải qua những chuyến team building đầy ngán ngẩm. Có năm tới 3 đồng nghiệp bị say nắng lả đi vì bị bắt tham gia các trò chơi ở bãi biển lúc nắng gay gắt, trong tiếng loa đài oang oang, có năm da dẻ đứa nào cũng bỏng rát, từ đỏ như tôm luộc đến tím ngắt, chạm vào nhau là đau kêu thét vì phải xếp đội hình hô khẩu hiệu, "diễn" các kiểu để chụp ảnh và quay clip, mất gần 2 tiếng đồng hồ dưới sự tấn công của tia UV "bắn tới" từ mấy phía - trên trời, mặt biển và bãi cát.
Có năm, chúng tôi đi miền núi, ngày thì trèo đèo lội suối đến các điểm bắt buộc để chụp ảnh tập thể, tối về người đau nhức vẫn phải dự gala đến 22h30, ngày cuối lăn lóc 6 tiếng đồng hồ chạy xe, mấy ngày sau đi làm vẫn vật vờ vì quá mệt.
Các trò chơi cũng là vấn đề, tất cả do đơn vị cung cấp dịch vụ đưa ra sau khi phòng hành chính phê duyệt, đa số là gây hoạt náo bằng những trò có động chạm thể xác giữa nam và nữ hoặc có những hình ảnh, cử chỉ, tư thế gây liên tưởng kém lành mạnh. Họ cứ nghĩ như thế là vui nhộn, là tăng sự hòa đồng, nhưng thực ra đây là kiểu thiết kế trò chơi cũ mèm, nghèo nàn, thiếu sáng tạo và coi thường thị hiếu của mọi người.
Không chỉ các anh chị lớn tuổi trầm tính né tránh mà cả nhân viên trẻ thích náo nhiệt như chúng tôi cũng muốn trốn, chẳng qua cuối cùng vẫn phải tham gia vì bị dọa trừ KPI. Quay clip vào thấy mọi người cười đấy, reo đấy nhưng nhìn kỹ thì thấy nhiều người chỉ cười reo như một thủ tục, kiểu vỗ tay trong cuộc họp.
Có một nghịch lý mà tôi nhận ra sau nhiều năm làm văn phòng là những lãnh đạo hình thức, màu mè dành quá nhiều công sức để tạo ra những khoảnh khắc họ tưởng là vui vẻ nhưng không thực sự hiểu nhân viên muốn gì, hoặc cái gì tạo ra sự kết nối. Để có cuộc team building, các công ty phải bỏ ra số tiền rất lớn, bộ phận tổ chức thì vất vả vô cùng, nếu làm cho nhân viên vừa ghét vừa sợ thì quá lãng phí, lại ảnh hưởng đến công việc vì người lao động bị hao mòn sức lực và tinh thần sau chuyến đi.
Sếp tôi hẳn sẽ rất đau lòng nếu biết rằng chuyện công ty không có tiền tổ chức team building là tin vui nhất trong tuần đối với nhân viên, đủ đề bù đắp cho tin buồn quý này không có thưởng. Các nhóm trong công ty âm thầm rủ nhau tổ chức đi chơi riêng trong 2 ngày cuối tuần lẽ ra phải dự team building.
Làm việc cùng nhau suốt rồi, chúng tôi rất muốn đi chơi cùng nhau. Nếu chương trình team building của công ty được thiết kế với nhiều khoảng tự do cho anh chị em hơn và ít mất sức hơn thì có lẽ ai cũng đều mong đợi.
Hoàng Huy