Belgorod là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, được thiết kế để mang theo các phương tiện không người lái dưới nước và phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau. Nó được đánh giá là có kích thước lớn hơn cả tàu ngầm hạt nhân lớp Ohio của Mỹ, loại tàu ngầm tên lửa đạn đạo lớn nhất của Hải quân Mỹ và chỉ đứng sau lớp Typhoon của Liên Xô về độ đồ sộ.
Belgorod là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân do Sevmash chế tạo theo Dự án 09852. (Nguồn: Wiki)
Không chỉ sở hữu năng lực tác chiến mạnh mẽ, Belgorod còn có thể hoạt động như một "tàu mẹ" mang theo một tàu ngầm cỡ nhỏ, cũng chạy bằng năng lượng hạt nhân. Tàu ngầm mini này có thể lặn sâu để làm nhiệm vụ đặt mìn, can thiệp vào hệ thống cáp biển, nơi truyền tải lượng lớn dữ liệu số toàn cầu hoặc tham gia vào các hoạt động khảo sát và cứu hộ ở vùng biển sâu.
Theo Tổng tư lệnh Hải quân Nga, Đô đốc Nikolai Yevmenov, tàu ngầm Belgorod "mở ra nhiều cơ hội mới cho Nga trong nghiên cứu khoa học biển sâu và các hoạt động cứu hộ tại những vùng biển xa xôi nhất trên thế giới".
Vũ khí răn đe hạt nhân: Ngư lôi Poseidon
Ngoài vai trò khoa học và tình báo, Belgorod còn là một phần trong lực lượng răn đe hạt nhân dưới nước của Nga. Tàu có thể triển khai 6 ngư lôi Poseidon, loại vũ khí hạt nhân mới có thiết kế đặc biệt.
Poseidon là ngư lôi hạt nhân chạy bằng năng lượng hạt nhân, có tầm hoạt động gần như không giới hạn và tốc độ di chuyển cao, được thiết kế để tấn công các mục tiêu chiến lược như nhóm tác chiến tàu sân bay hoặc các thành phố ven biển. Tính chất tự hành và khả năng xuyên thủng phòng thủ giúp loại ngư lôi này trở thành một yếu tố đáng gờm trong chiến lược răn đe của Nga.
Hãng thông tána TASS dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga rằng, tàu ngầm Belgorod được dự kiến sẽ hoạt động tại Thái Bình Dương sau khi hoàn tất thử nghiệm, nhưng cũng có thể triển khai ở bất kỳ khu vực nào trên các đại dương toàn cầu.
Nhiệm vụ bí mật và tính chiến lược lâu dài
Belgorod được hạ thủy vào tháng 4/2019 và bắt đầu các cuộc thử nghiệm trên biển vào tháng 6/2021. Theo chuyên gia phân tích hải quân H. I. Sutton, tàu được vận hành dưới sự chỉ đạo của Tổng cục Nghiên cứu Biển sâu (GUGI) – đơn vị đặc biệt phụ trách các hoạt động dưới đáy biển của Nga.
Belgorod có thể thực hiện các nhiệm vụ không chiến đấu, như thám hiểm khoa học hoặc thao tác với hệ thống hạ tầng dưới biển, nhưng đồng thời vẫn duy trì khả năng răn đe hạt nhân cực mạnh, tạo nên sự mơ hồ về chiến lược và gây khó khăn cho các đối thủ trong việc xác định mục tiêu ưu tiên của con tàu.
Trước khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine, đã có những suy đoán rằng Moscow muốn sử dụng Belgorod để củng cố hiện diện tại Bắc Cực, khu vực đang ngày càng có giá trị chiến lược. Tuy nhiên, tình hình xung đột hiện tại có thể đã khiến những kế hoạch đó bị tạm gác.
Với tính chất hoạt động bí mật và khả năng đa nhiệm đặc biệt, nhiều chi tiết liên quan đến Belgorod vẫn chưa được công khai. Dù vậy, vai trò của nó trong chiến lược quân sự và nghiên cứu dưới đáy biển của Nga là không thể phủ nhận.
Xuân Minh