Ông Greg Abel (trái) và tỷ phú Warren Buffett - Ảnh: Reuters
Tại cuộc họp cổ đông thường niên của công ty đầu tư Berkshire Hathaway vừa qua, tỷ phú Warren Buffett đã dành những phút cuối để đưa ra công bố được mong chờ từ lâu nhưng cũng không kém phần bất ngờ với những người hâm mộ, hội đồng quản trị và thậm chí cả với người kế nhiệm của ông.
KHỐI TIỀN MẶT GẦN 350 TỶ USD SẼ ĐƯỢC SỬ DỤNG NHƯ THẾ NÀO?
Ông Buffett, 94 tuổi, Chủ tịch kiêm CEO của Berkshire, thông báo rằng đây sẽ là cuộc họp cổ đông thường niên cuối cùng của công ty mà ông tham gia ở cương vị người đứng đầu. Đứng cách đó không xa, ông Greg Abel, người từ lâu được xác định sẽ là người kế vị ông Buffett điều hành công ty, cũng tỏ ra bất ngờ với thông báo này.
Với thông báo trên, nhà đầu tư huyền thoại sẽ chuyển giao cho ông Abel đế chế đầu tư có vốn hóa thị trường 1,2 nghìn tỷ USD, với danh mục đầu tư khổng lồ gồm các cổ phiếu như Apple và American Express, bên cạnh một loạt công ty bảo hiểm, năng lượng, đường sắt và hàng tiêu dùng với lợi nhuận hoạt động khoảng 10 tỷ USD mỗi quý.
Ông Abel, 62 tuổi, cũng đối mặt nhiều câu hỏi lớn, trước hết là ông sẽ làm gì với khối tiền mặt gần 350 tỷ USD mà Berkshire tích lũy và duy trì những năm qua.
Các cổ đông của Berkshire cũng muốn biết ông Abel sẽ thay đổi bộ máy của công ty như thế nào và khẩu vị đầu tư ra sao. Và liệu dưới sự điều hành của ông, Berkshire có còn là lựa chọn hàng đầu được tín nhiệm của nhà đầu tư hay không. Cổ đông thậm chí lo lắng về chính tương lai của các cuộc họp cổ đông thường niên, nơi quy tụ những người từ khắp nơi trên thế giới đặt niềm tin vào ông Buffett và ông Charlie Munger - cộng sự quá cố của Buffett.
“Mọi người yêu quý Warren bởi vì ông ấy dường như có 'phép thuật'”, bà Alice Schroeder, tác giả cuốn tiểu sử của tỷ phú Buffett với tựa đề The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life, nhận xét với hãng tin Bloomberg. “Để một người khác tái tạo sức mạnh 'phép thuật' đó là điều gần như bất khả thi”.
Dù không nhiều người kỳ vọng ông Abel có thể sánh ngang với ông Buffett về sự nổi tiếng trong giới đầu tư, nhưng sự rút lui của vị CEO lâu năm nhất trong số các doanh nghiệp thuộc chỉ số S&P 500 cũng đặt ra nhiều câu hỏi về những áp lực đối với Berkshire sắp tới.
Berkshire không trả cổ tức cho cổ đông và chỉ mới bắt đầu mua lại cổ phiếu gần đây. Trong khi đó, ông Buffett dựa vào những kết quả đầu tư trước đây để chứng minh rằng ông có thể mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư tốt hơn so với các doanh nghiệp khác.
Ông Buffett thông báo rời cương vị điều hành Berkshire Hathaway sau 6 thập kỷ - Ảnh: CNBC
Berkshire hiện có quy mô khổng lồ với gần 400.000 nhân viên và sở hữu nhiều doanh nghiệp có tính chất khác nhau. Những điều này khiến giới chuyên gia đặt câu hỏi liệu công ty này có bị chia tách sau khi ông Buffett rời khỏi vị trí điều hành hay không.
Trước đó, ông Abel khẳng định sẽ tuân thủ các nguyên tắc mà ông Buffett đã đặt ra trong hoạt động đầu tư và quản lý rủi ro của Bershike. Ông Buffett cũng khẳng định ông sẽ vẫn là cổ đông lớn của công ty.
“Cổ đông tổ chức của Berskhire có hẳn một danh sách dài những yêu cầu, bao gồm việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt và một chương trình phân bổ vốn thường xuyên hơn”, bà Cathy Seifert, nhà phân tích tại công ty nghiên cứu CFRA Research, nhận xét.
GIỎI LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP, NHƯNG LIỆU CÓ GIỎI QUẢN LÝ ĐẦU TƯ?
Ông Abel gia nhập Berkshire thông qua một vụ mua lại. Là người gốc Canada, ông bắt đầu sự nghiệp với vị trí kế toán của công ty PwC, sau đó làm kiểm soát viên cho công ty điện địa nhiệt CalEnergy vào năm 1992.
Ông David Sokol, CEO của CalEnergy khi đó, có tham vọng gây dựng công ty thông qua các vụ mua lại và nhìn thấy tài năng trong mảng này ở ông Abel. Năm 1996, ông Sokol bổ nhiệm ông Abel điều hành một công ty điện lực tại Anh mà CalEnergy đã mua lại. Hai năm sau đó, CalEnergy đạt được thỏa thuận mua lại MidAmerican Energy, một công ty điện lực tại bang Iowa, Mỹ và lấy tên công ty này. Không lâu sau đó, Berkshire trở thành cổ đông kiểm soát của MidAmerican, bơm tiền để công ty này tiếp tục thực hiện các thương vụ thâu tóm.
Tới năm 2008, ông Sokol giữ vị trí quan trọng hơn tại Berkshire, còn ông Abel được bổ nhiệm làm CEO của MidAmerican. Chỉ trong vài tháng, ông Abel đã chứng minh được tài năng của mình. Vào tháng 9/2008, MidAmerican đạt thỏa thuận mua lại công ty năng lượng Constellation Energy Group với giá khoảng 4,7 tỷ USD sau khi công ty này mất một nửa giá trị thị trường trong vòng một tuần. ssau đó, khi Constellation đổi ý, Berkshire thu về hơn 1 tỷ USD USD “phí chia tay” và lợi nhuận từ các khoản đầu tư liên quan của mình.
Một số thương vụ năng lượng khác do ông Abel dẫn dắt gồm thương vụ mua lại công ty điện lớn nhất bang Nevada và một công ty truyền tải điện ở Alberta.
MidAmerican được đổi tên thành Berkshire Hathaway Energy vào năm 2014 để gắn kết thương hiệu với các giá trị mà ông Buffett duy trì suốt nhiều thập kỷ. Theo đó, một “đế chế” năng lượng ra đời, cung cấp điện cho các bang như Iowa và Nevada, đồng thời vận hành đường ống khí đốt tự nhiên trải dài hàng chục nghìn km từ bang Texas tới bang Michigan.
Điều này giúp ông Abel được biết đến là một nhà lãnh đạo giỏi trong lĩnh vực năng lượng và giành được sự tín nhiệm của ông Buffett. Năm 2018, ông được bổ nhiệm làm phó chủ tịch Berkshire, phụ trách giám sát tất cả các doanh nghiệp ngoài lĩnh vực bảo hiểm của công ty, từ công ty đường sắt BNSF cho tới nhà sản xuất kẹo See’s Candies.
Năm 2021, ông Munger lỡ lời tiết lộ rằng ông Abel sẽ kế nhiệm ông Buffett và duy trì văn hóa của Berkshire sau khi vị tỷ phú rời khỏi vị trí điều hành.
Kể từ khi ông Abel được bổ nhiệm làm phó chủ tịch Berkshire, lợi nhuận hoạt động của các doanh nghiệp của công ty - không bao gồm bảo hiểm - đã tăng khoảng 27% lên gần 22 tỷ USD.
Giờ đây, với cương vị mới, năng lực quản lý đầu tư của ông cần có thời gian để chứng minh. Ông Todd Combs và Ted Weschler, được ông Buffett tuyển dụng lần lượt vào năm 2010 và 2011 làm cố vấn mua bán và sáp nhập, có thể sẽ tiếp tục cố vấn cho ông Abel.
“Greg Abel là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp, ông ấy không phụ trách đầu tư. Đây sẽ là một trong những thách thức lớn nhất với ông ấy và với hội đồng quản trị của Berskhire”, ông Schroeder nhận xét.
Dù chuẩn bị được trao gần 350 tỷ USD để đầu tư, ông Abel chưa có kinh nghiệm trong việc lựa chọn cổ phiếu. Trong cuộc họp cổ đông thường niên ngày 3/5, khi được hỏi về chiến lược phân bổ vốn khi tiếp quản công ty, ông gọi khối tiền mặt của ông ty là “tài sản khổng lồ” và cam kết sẽ tiếp tục duy trì. Đây không phải là câu trả lời mà những người thường xuyên theo dõi Berkshire mong muốn nhận được.
“Ông ấy khá bối rối với câu hỏi đó”, ông Cole Smead, một cổ đông của Berkshire nhận xét. “Tôi đã cho rằng cũng giống như ông Murger và ông Buffett, ông ấy lẽ ra sẽ nhắc lại những thành tích trước đây và kể câu chuyện nào đó về kinh nghiệm đầu tư của mình. Nhưng ông ấy đã không làm vậy”.
Ngọc Trang