Một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường ở TP.HCM là do giao thông đường bộ. Do vậy, để kéo giảm tình hình ô nhiễm, TP đang triển khai đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, trong đó có lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện.
Do vậy, số lượng xe máy điện được sử dụng ngày càng tăng, kéo theo nhu cầu về hạ tầng phục vụ xe điện tại các chung cư, khu dân cư.
Chung cư Hoa Sen, phường Bình Thới bố trí nơi sạc xe điện. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
Sắp xếp khu vực riêng lẻ để sạc xe điện
Theo ghi nhận, hiện nay rất nhiều chung cư trên địa bàn TP đã cho phép cư dân gửi, sạc xe điện trong nội khu.
Tại chung cư Hoa Sen, phường Bình Thới (TP.HCM) có sắp xếp khu vực dành riêng cho xe điện, cấm xe xăng đậu ở khu vực này. Khu vực này cho phép người dân sạc tại chỗ.
Khu vực dành riêng cho xe điện, cấm xe xăng đậu. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
Bà N.T.H (cư dân chung cư Hoa Sen) cho biết, trước đây rất ít xe điện nên chung cư không bố trí cho người dân nơi sạc. Gần đây, số lượng xe điện tăng nhiều nên buộc phải có khu vực để riêng.
"Việc bố trí xe điện có một khu riêng biệt là cần thiết để phòng chống cháy nổ, vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tạo sự yên tâm cho cộng đồng cư dân."- Bà N.T.H chia sẻ.
Tại nhà xe chung cư K26, phường Hạnh Thông, các xe máy điện cũng được sắp xếp riêng khu để. Theo bà H, người trông xe tại đây, trước đây nhà xe có bố trí một vị trí cho cư dân sạc xe nhưng gần đây để đảm bảo an toàn nhà xe chỉ giữ xe, không cho phép sạc tại chỗ.
Khu để xe điện ở chung cư K26, phường Hạnh Thông. Ảnh: NGUYỄN CHÂU
Tương tự, ông Cao Xuân Độ, Trưởng Ban quản trị chung cư A View xã Bình Hưng (TP.HCM) cho biết hiện nay cư dân sử dụng xe điện ngày càng tăng. Chung cư có bố trí cho cư dân sạc xe trong khu riêng trước sân chung cư.
"Chúng tôi chỉ cho người sạc tại khu vực trên, tuyệt đối không để người dân mang xe điện lên nhà để sạc. Khu để xe điện cũng tách biệt hoàn toàn với xe xăng" - ông Độ nói.
Bên cạnh một số chung cư cho phép gửi, sạc xe điện thì cũng có một số nơi chưa cởi mở với vấn đề này. Đơn cử như chung cư Tân Phước (TP.HCM) đã có thông báo nêu rõ: Kể từ ngày 23-7-2025, Ban quản lý yêu cầu Công ty TNHH MTV DV Tân Sơn Phát không nhận giữ các phương tiện sử dụng điện (bao gồm: xe đạp điện, xe máy điện, ô tô điện) tại khu vực hầm xe chung cư Tân Phước.
Quy định không cấm để xe điện trong chung cư
Liên quan quy định để và sạc xe điện ở các chung cư, ThS Ngô Gia Hoàng, giảng viên Trường ĐH Luật TP.HCM cho rằng: Theo khoản 1 Điều 144 Luật Nhà ở 2023, chỗ để xe phục vụ cho các chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư bao gồm xe ô tô, xe động cơ hai bánh... thì chủ đầu tư nhà ở phải xây dựng tối thiểu theo quy chuẩn xây dựng, thiết kế được phê duyệt và phải được sử dụng đúng mục đích. Chỗ để xe có thể được bố trí tại tầng hầm hoặc phần diện tích khác trong hoặc ngoài nhà chung cư theo quy hoạch hoặc thiết kế được phê duyệ.
Ngoài ra, theo QCVN 04:2021/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Nhà chung cư ban hành kèm theo Thông tư 03/2021/TT-BXD, chỗ để xe bao gồm xe ô tô, xe máy (kể cả xe máy điện), xe đạp phải nằm trong phần diện tích của dự án đã được phê duyệt; phải bố trí khu vực để ô tô riêng với xe máy, xe đạp.
Các quy định trên không phân biệt phương tiện chạy bằng điện hay bằng xăng, tất cả phương tiện đều có quyền được bố trí chỗ để phù hợp, miễn là tuân theo thiết kế, quy chuẩn được duyệt.
Đặc biệt, Điều 144 Luật Nhà ở 2023 đã bổ sung quy định “khu vực sạc điện cho xe động cơ điện được bố trí theo tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng.”
Quy định bổ sung về khu vực sạc điện nhằm bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy trong nhà chung cư trước xu hướng gia tăng sử dụng xe điện của người dân, đồng thời thiết lập chuẩn hóa hạ tầng kỹ thuật phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Tuy nhiên, quy định này không bắt buộc áp dụng đối với mọi chung cư cũng như không hồi tố đối với các nhà chung cư đã xây dựng và bàn giao trước ngày Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực (1-8-2024).
Theo quy định về phân hạng nhà chung cư ,việc phải có địa điểm sạc điện cho xe động cơ điện chỉ áp dụng cho các chung cư hạng 1.
Tại Nghị định 95/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023 có nêu rõ nhà chung cư sẽ được phân làm ba hạng: Hạng 1, Hạng 2 và Hạng 3.
Tiêu chí phân hạng nhà chung cư dựa trên 8 tiêu chí bắt buộc, trong đó có tiêu chí “chỗ để xe”. Đối với chung cư cao cấp (hạng 1) phải đảm bảo bố trí địa điểm sạc điện cho xe động cơ điện. Đối với những chung cư còn lại, việc tuân thủ quy định về khu vực sạc xe điện sẽ được thực hiện theo hướng khuyến khích, không bắt buộc.
Ban quản lý, ban quản trị có thể tự nguyện đề xuất đầu tư, cải tạo bổ sung chỗ sạc xe điện, nếu có nhu cầu từ cư dân và đảm bảo an toàn, phải tuân thủ đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành, đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy và hệ thống điện. Việc cải tạo, bổ sung cần có sự chấp thuận của chủ sở hữu, người sử dụng và tuân theo quy định pháp luật về sửa chữa, cải tạo phần sở hữu chung.
"Pháp luật hiện hành không có quy định cấm xe điện trong nhà chung cư. Cư dân sở hữu xe xăng hay xe điện đều có quyền được bố trí chỗ để xe như nhau. Hơn nữa, xe điện đang trở thành xu hướng tiêu dùng của người dân trong thời gian tới, phù hợp với định hướng chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện của Nhà nước nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.
Tuy nhiên, việc sạc điện phương tiện này cần có biện pháp phòng, chống cháy nổ hiệu quả để bảo đảm an toàn cho các nhà chung cư. Thay vì cấm, các chung cư nên nghiên cứu bố trí khu vực để xe và sạc xe điện riêng cho cư dân, vừa đáp ứng nhu cầu, vừa đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy. Các cơ quan có thẩm quyền cũng cần nghiên cứu xây dựng và ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật cho việc xây dựng các trạm sạc cho xe đạp điện, xe máy điện, đặc biệt là đối với các chung cư"- ThS Ngô Gia Hoàng góp ý.
NGUYỄN CHÂU