Nhiều di tích nằm vị trí 'vàng' của TP.HCM khó xếp hạng, bảo tồn

5 giờ trướcBài gốc

Chiều 23-10, tại họp báo định kỳ ở Trung tâm Báo chí TP.HCM, Sở VH&TT TP.HCM thông tin về số lượng di tích xếp hạng cũng như những vấn đề liên quan đến việc xếp hạng di tích trên địa bàn TP.

Theo đó, phía Sở VH&TT TP.HCM thông tin, đến thời điểm hiện nay, TP.HCM có 321 di tích đã xếp hạng.

Trong đó, có 4 di tích quốc gia đặc biệt, 99 di tích cấp quốc gia, 218 di tích cấp tỉnh. Các di tích này được phân bố tại 3 khu vực (theo quy định trong Luật Di sản văn hóa).

Khu vực 1: 207 di tích (gồm 02 quốc gia đặc biệt, 58 quốc gia, 147 cấp thành phố).

Khu vực 2: 66 di tích (13 quốc gia, 53 cấp tỉnh).

Khu vực 3: 48 di tích (02 quốc gia đặc biệt, 28 quốc gia, 18 cấp tỉnh).

Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn (còn gọi là nhà thờ Đức Bà) nằm trong danh mục kiểm kê di tích. Ảnh: THUẬN VĂN

Nhiều di tích khu đất “vàng” gặp khó khi xếp hạng

Sở VH&TT TP thông tin thêm, hiện tại trong Danh mục kiểm kê di tích hiện có 231 công trình, địa điểm chưa được xếp hạng.

Cụ thể, khu vực 1 (theo Quyết định số 1156/QĐ-UBND ngày 30/8/2025): có 140 công trình, trong đó đã xếp hạng 07, còn lại 133 công trình, địa điểm chưa được xếp hạng.

Khu vực 3 (theo Quyết định số 3508/QĐ-UBND ngày 26/12/2024): có 141 công trình, đã xếp hạng 48, còn lại 98 chưa được xếp hạng.

Khu vực 2: Sẽ được kiểm kê, phê duyệt và công bố danh mục kiểm kê trong năm 2026.

Cũng theo Sở VH&TT, hiện nay nhiều công trình, địa điểm gặp khó khăn trong việc xếp hạng di tích. Trong đó có nhóm công trình kiến trúc đô thị nằm tại khu vực trung tâm Thành phố, có vị trí “vàng”, thuộc các cơ quan trung ương quản lý, giá trị thương mại cao, khó bảo tồn do áp lực phát triển đô thị.

Nhóm công trình tôn giáo như nhà thờ, chùa, ... có tính chất đặc thù về chủ thể sở hữu, quản lý và e ngại việc xếp hạng di tích sẽ khó khăn trong thống nhất phạm vi các khu vực bảo vệ; các thủ tục pháp lý sửa chữa, cải tạo hoặc xây dựng.

Nhóm di tích lịch sử, do nhân chứng thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ hiện nay đã lớn tuổi, nhiều người không còn hoặc trí nhớ hạn chế; các tài liệu, tư liệu, hiện vật gốc bị thất lạc qua thời gian và chiến tranh, gây khó khăn cho việc xác minh nguồn tư liệu và bổ sung hồ sơ khoa học phục vụ xếp hạng di tích.

Trường THPT Ten Lơ Man (Ernst Thälmann) được xếp hạng di tích cấp thành phố năm 2025. Ảnh: Tư liệu

Sở đang nghiên cứu xây dựng Quỹ bảo tồn di tích

Với những đơn vị khó tiếp cận hoặc không chịu sự đồng thuận xếp hạng di tích, Sở có những giải pháp:

“Sở tổ chức các buổi làm việc, trao đổi, lắng nghe ý kiến của các tổ chức, cá nhân có liên quan; ban hành các văn bản tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa và giá trị của việc bảo tồn di sản.

Đồng thời, Sở phối hợp với các nhà khoa học, cơ quan báo chí, truyền thông để tạo sự lan tỏa, đồng thuận xã hội. Đối với các di tích lịch sử, Sở tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học nhằm bổ sung, ghi nhận và khẳng định thêm giá trị lịch sử – văn hóa – khoa học của các công trình, địa điểm” – Sở VH&TT TP thông tin.

Bên cạnh đó, Sở tạo điều kiện cho các chủ sở hữu, chủ đầu tư thực hiện tu bổ, tôn tạo di tích theo hướng hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, đảm bảo phù hợp với quy hoạch và pháp luật hiện hành.

Ngoài việc được hưởng chế độ trợ cấp theo Quyết định số 30/2011/QĐ-UBND ngày 19/5/2011 của UBND TP.HCM (mức chi áp dụng chung cho mỗi di tích lịch sử – văn hóa đã có quyết định xếp hạng, đối tượng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước là 02 lần mức lương tối thiểu/tháng), Sở VH&TT đang nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách mới nhằm tăng cường hỗ trợ cho công tác bảo tồn di tích, như bố trí nguồn vốn ngân sách cho hoạt động tu bổ, tôn tạo và xây dựng Quỹ bảo tồn di sản văn hóa để kịp thời hỗ trợ các di tích bị xuống cấp.

Năm 2025, Sở VH&TT đã tham mưu UBND TP ban hành 14 Quyết định xếp hạng di tích cấp Thành phố, gồm: Chợ Tân Định, Đình Thần An Khánh;ĐìnhThần Long Bình;Trường Đại học Sài Gòn, Đình Long Hòa; Đền Bà Mariamman; Trường THPT Trưng Vương; Căn cứ của Tỉnh ủy Chợ Lớn, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn tại Vườn Thơm; Đền thờ họ Trương và Khu mộ ông bà Trương Minh Thành; đình Tân Phước; Đình Thần Phú An; Công viên Khu mộ cổ Gò Quéo; Khu tưởng niệm Vườn Cau Đỏ; Trường Trung học Phổ thông Ten Lơ Man (Ernst Thälmann)..

VĂN HÀ

Nguồn PLO : https://plo.vn/nhieu-di-tich-nam-vi-tri-vang-cua-tphcm-kho-xep-hang-bao-ton-post877205.html