Năm 2026 là năm đầu tiên thực hiện công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ (CDNN) khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa đã phỏng vấn Đại tá Nguyễn Túy - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh về những điểm mới, khó khăn, thuận lợi, cũng như các giải pháp nhằm bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu, nâng cao chất lượng công tác tuyển quân năm 2026 của tỉnh.
Đại tá Nguyễn Túy - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh
- Năm 2026 không còn Ban CHQS cấp huyện. Vậy quy trình tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ sẽ thay đổi như thế nào so với các năm trước, thưa đồng chí?
- Năm 2026, quy trình công tác tuyển chọn và gọi CDNN có những thay đổi đáng kể so với những năm trước, chủ yếu liên quan đến việc phân cấp, phân quyền và thẩm quyền quyết định (được điều chỉnh trong các văn bản mới như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng; Nghị định số 220, ngày 7-8-2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của một số nghị định trong lĩnh vực quốc phòng, quân sự khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; Thông tư số 68, ngày 3-7-2025, Thông tư số 97, ngày 29-8-2025 và Văn bản hợp nhất số 36, ngày 22-8-2025 của Bộ Quốc phòng; Văn bản hợp nhất số 85, ngày 20-8-2025 của Văn phòng Quốc hội và các văn bản có liên quan). Trong đó, nhiều nhiệm vụ, quyền hạn về thực hiện công tác tuyển quân trước đây thuộc cấp huyện (Ban CHQS cấp huyện) đã được giao trực tiếp về cấp tỉnh, cấp xã và Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực. Thẩm quyền quyết định là cấp tỉnh, trực tiếp thực hiện và chỉ đạo công tác tuyển quân; nắm chắc số công dân trong diện gọi nhập ngũ đang có mặt và vắng mặt tại địa phương; thành lập Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự (NVQS) khu vực và các đoàn khám sức khỏe NVQS; chỉ đạo tổ chức xét duyệt việc tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ; chốt quân số, quyết định gọi nhập ngũ của cấp xã. UBND cấp xã, Ban CHQS cấp xã đảm nhận vai trò chủ động, trực tiếp và chịu trách nhiệm trước Hội đồng NVQS cấp tỉnh về công tác quản lý thực lực, sơ tuyển, tuyên truyền và phối hợp thực hiện tròn khâu trong công tác tuyển quân; Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định gọi sơ tuyển, khám sức khỏe và gọi CDNN.
- Đồng chí có thể khái quát vai trò, chức năng và nhiệm vụ mới của Ban CHQS cấp xã và Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực trong công tác tuyển quân?
- Ban CHQS cấp xã tiếp tục là cơ quan thường trực của Hội đồng NVQS cùng cấp và chịu trách nhiệm chính trong việc tham mưu, tổ chức thực hiện công tác tuyển chọn và gọi CDNN ở cơ sở, nhưng với trách nhiệm và quyền hạn được tăng cường. Trong đó, chủ trì tham mưu cho Đảng ủy, UBND cấp xã lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác quốc phòng, quân sự nói chung và công tác tuyển quân nói riêng; trực tiếp tổ chức thực hiện các bước đăng ký, quản lý nguồn thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ, sơ tuyển sức khỏe, xét duyệt chính trị, chính sách theo đúng quy trình; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền Luật NVQS, động viên thanh niên hăng hái lên đường nhập ngũ; phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực và đơn vị nhận quân trong việc hiệp đồng giao, nhận quân, chốt quân số.
Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực là mô hình mới được thành lập sau khi giải thể Ban CHQS cấp huyện, là đơn vị trực thuộc Bộ CHQS cấp tỉnh, có chức năng phối hợp với UBND cấp xã hướng dẫn, kiểm tra, chỉ đạo chuyên môn nghiệp vụ về công tác quốc phòng, quân sự đối với các Ban CHQS cấp xã trong khu vực phụ trách. Đồng thời, chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức lễ giao, nhận quân và tiếp nhận, bàn giao hạ sĩ quan, binh sĩ hoàn thành nghĩa vụ tại ngũ; phối hợp chặt chẽ với cấp xã và các đơn vị liên quan để đảm bảo quá trình tuyển quân diễn ra đồng bộ, chặt chẽ theo quy định.
- Trong năm đầu tiên thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, công tác tuyển quân của tỉnh có những thuận lợi và khó khăn cơ bản nào?
- Về thuận lợi, thứ nhất đó là cơ bản tinh gọn quy trình: Giảm bớt khâu trung gian là cấp huyện, giúp cho công tác chỉ đạo, điều hành từ cấp tỉnh xuống cấp xã trực tiếp, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Thứ hai là nâng cao vai trò cơ sở: Cấp xã được phân cấp, phân quyền nhiều hơn, tăng tính chủ động, phát huy triệt để vai trò của chính quyền cơ sở, gần dân, sát dân hơn trong quản lý nguồn và tuyên truyền; dễ dàng điều chỉnh và xử lý các vấn đề phát sinh tại chỗ, kịp thời.
Về khó khăn, do quy trình, cơ chế có nhiều thay đổi đòi hỏi các cấp phải nghiên cứu, nắm chắc và triển khai hệ thống các văn bản pháp luật, quy trình mới một cách đồng bộ, dễ phát sinh lúng túng trong giai đoạn chuyển tiếp; năng lực cán bộ cấp xã, nhất là Ban CHQS cấp xã cần được nâng cao để đáp ứng yêu cầu mới. Địa bàn rộng hơn, thanh niên phân bố trải rộng, số lượng lớn, đội ngũ cán bộ cơ sở chưa thực sự nắm chắc địa bàn; công tác quản lý nguồn thanh niên, nắm thanh niên đi làm ăn xa, học tập vắng mặt dài ngày, chuyển nơi cư trú... cũng có nhiều khó khăn hơn.
- Với những khó khăn nêu trên, Bộ CHQS tỉnh đã triển khai những giải pháp gì để bảo đảm hoàn thành 100% chỉ tiêu và nâng cao chất lượng công dân nhập ngũ năm 2026, thưa đồng chí?
- Để đảm bảo hoàn thành 100% chỉ tiêu giao quân và chất lượng CNNN năm 2026, Bộ CHQS tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, quyết liệt từ cấp tỉnh đến cơ sở, tập trung vào phương châm “tuyển người nào chắc người đó, tuyển quân đủ số lượng, coi trọng chất lượng”. Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành chỉ thị, kế hoạch chỉ đạo kịp thời, phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng thành viên Hội đồng NVQS tỉnh theo dõi, chỉ đạo địa bàn, cơ quan, đơn vị; phát huy vai trò của Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực trong việc chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ và kiểm tra cấp xã; thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ các khâu đăng ký, quản lý nguồn, phúc tra để nắm chắc số lượng, chất lượng thanh niên; coi trọng công tác xét duyệt chính trị, chính sách ngay từ cấp xã đúng theo quy định; tổ chức sơ tuyển sức khỏe tại cấp xã nghiêm túc, bài bản, chặt chẽ; tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng khám tuyển, đảm bảo công khai, minh bạch, đúng quy định, trong đó chú trọng các tiêu chuẩn về sức khỏe, văn hóa, chính trị. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục; đổi mới hình thức tuyên truyền Luật NVQS để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của công dân, đặc biệt là trong bối cảnh mô hình chính quyền mới; phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, già làng, chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong cộng đồng để vận động thanh niên viết đơn tình nguyện nhập ngũ; thống nhất hiệp đồng tuyển quân giữa tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực và các đơn vị nhận quân về số lượng, tiêu chuẩn, thời gian, địa điểm giao nhận.
- Xin cảm ơn đồng chí!
Năm 2026, Khánh Hòa được giao chỉ tiêu tuyển chọn và gọi 3.573 thanh niên nhập ngũ. Trong đó, 3.000 thanh niên tham gia thực hiện nghĩa vụ quân đội và 573 thanh niên tham gia thực hiện nghĩa vụ công an nhân dân. Thời gian giao, nhận quân dự kiến vào ngày 4-3-2026. Tính đến ngày 10-12, toàn tỉnh đã gọi khám sức khỏe NVQS cho thanh niên đạt 92,35%. Trong đó, thanh niên trúng khám đạt 36,3%.
THẾ ANH (Thực hiện)