Xuất khẩu tôm nửa đầu năm tăng vọt, doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận quý khởi sắc
Theo số liệu từ Cục Xuất nhập khẩu, trong quý II, Việt Nam xuất khẩu hơn 237.000 tấn tôm các loại, trị giá hơn 1,38 tỷ USD, gấp đôi về lượng và tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung nửa đầu năm nay, các doanh nghiệp thu về gần 2,3 tỷ USD, từ việc xuất bán hơn 325.000 tấn tôm, tăng 71% về lượng và 40% về giá trị.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (Vasep) đánh giá, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tôm ghi nhận kết quả kinh doanh khả quan trong quý II trong bối cảnh toàn ngành thủy sản nói chung đẩy mạnh việc xuất hàng nhằm tranh thủ thời gian hoãn thuế.
Điển hình như CTCP Thực phẩm Sao Ta (mã: FMC), doanh thu thuần quý II tăng gấp rưỡi cùng kỳ đạt 1.876 tỷ đồng. Lợi nhuận gộp tăng 40% đạt 197 tỷ đồng, biên lợi nhuận gộp giảm nhẹ về 10,5%.
Kết quả, công ty xuất khẩu tôm này có lợi nhuận sau thuế quý II gần 102 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ quý II/2024. Đây là lần thứ 4 công ty có lợi nhuận quý vượt mốc trăm tỷ đồng.
Phía doanh nghiệp giải thích do đẩy mạnh doanh số bán hàng; đồng thời hoạt động nuôi tôm vụ 2/2025 đạt hiệu quả góp phần không nhỏ vào hiệu quả sản xuất kinh doanh chung.
Tính lũy kế từ đầu năm, Thực phẩm Sao Ta báo cáo doanh thu tăng trưởng 43% đạt 3.867 tỷ đồng. Các chi phí đồng loạt tăng khiến lợi nhuận sau thuế giảm nhẹ 1% về 139 tỷ đồng. Đáng chú ý, Sao Ta chứng kiến chi phí thuế chống bán phá giá tăng mạnh 200% lên 40 tỷ đồng; đồng thời lần đầu tiên ghi nhận ghi phí thuế đối ứng xấp xỉ 27 tỷ đồng và thuế chống trợ cấp 17 tỷ đồng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến chi phí bán hàng tăng vọt.
Một ông lớn ngành tôm khác là CTCP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (mã: MPC) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực trong quý II khi lợi nhuận sau thuế gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 165 tỷ đông, bất chấp doanh thu giảm nhẹ 3% xuống 3.620 tỷ đồng. Đây cũng là mức lãi cao nhất trong 10 quý qua của doanh nghiệp.
Tính chung nửa đầu năm nay, Minh Phú ghi nhận doanh thu 6.468 tỷ đồng, gần như không đổi so với cùng kỳ năm ngoái trong khi lợi nhuận sau thuế cao gấp 4 lần, ở mức gần 183 tỷ đồng.
Lý giải cho kết quả này, công ty cho biết do chủ động sản xuất và bán những mặt hàng giá trị gia tăng, giúp lãi gộp tăng, dẫn đến lợi nhuận sau thuế tăng lên.
Tính đến ngày 31/6, lượng hàng tồn kho của Minh Phú còn khoảng 4.200 tỷ đồng, giảm khoảng 257 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Tại kỳ ĐHĐCĐ thường niên 2025 diễn ra hồi tháng 6, lãnh đạo Minh Phú nhấn mạnh đã xử lý xong hàng tồn kho giá cao khoảng 10.000 tấn, lợi nhuận tăng rất tốt từ tháng 4 đến tháng 6.
Tổng giám đốc Lê Văn Quang khẳng định, Việt Nam không có con đường nào khác ngoài phải tăng sản xuất hàng giá trị gia tăng, càng chế biến sâu càng có lợi nhuận tốt. Điều này lại cần rất nhiều công nhân nên dẫn đến thiếu lao động nghiêm trọng, hiện Minh Phú tuyển mạnh nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu.
Công ty cũng sẽ đẩy mạnh tự động hóa để giảm nhân công, đến hiện tại các dây chuyền tự động hóa dần có kết quả nhưng vẫn còn khó khăn, dự kiến đến 2026 mới giải quyết trọn vẹn bài toán công nhân để tăng hiệu quả kinh doanh.
Ngoài ra, nhiều công ty xuất khẩu tôm khác cũng ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực như Camimex, Minh Hải, Thủy sản Miền Trung...
Kết quả kinh doanh của một số doanh nghiệp thủy sản trong quý II. Ảnh: Mai Trang tổng hợp.
Thị phần tại Mỹ đang chịu áp lực
Theo tính toán từ số liệu của VASEP, kim ngạch xuất khẩu tôm trong tháng 7 tăng khoảng 12% so với cùng kỳ năm ngoái lên 420 triệu USD. Mức tăng trưởng này thấp hơn so với tháng 6 khi ghi nhận mức tăng 42%. Tính chung 7 tháng qua, xuất khẩu tôm đạt 2,49 tỷ USD, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, VASEP cho biết thị trường Mỹ đang bị gặp khó khăn bởi chính sách thuế, khiến doanh nghiệp có dấu hiệu chững lại đơn hàng. So với các đối thủ như Ecuador (thuế chỉ 15%) hay Indonesia và Philippines (19%), tôm Việt Nam đang dần mất lợi thế nếu thuế đối ứng 20% thực thi.
Ngoài ra, ngành tôm đang bước vào giai đoạn khó khăn khi kết quả sơ bộ POR19 do Bộ Thương mại Mỹ công bố hồi tháng 6 cho thấy mức thuế CBPG tôm lên tới 33,29% đối với nhiều doanh nghiệp lớn. Nếu mức thuế này không được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng vào tháng 12, tôm Việt có nguy cơ bị loại khỏi thị trường Mỹ.
Hiệp hội nhận định nguy cơ mất thị phần tại thị trường Mỹ là hoàn toàn có thật nếu ngành tôm Việt bị áp thuế CBPG mức cao 33,29% như phán quyết sơ bộ.
Vasep dự báo cả năm, xuất khẩu tôm có thể đạt 3,6-3,8 tỷ USD trong kịch bản doanh nghiệp tiếp tục khai thác tốt thị trường châu Á, EU, các nước CPTPP và đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng sang Nhật Bản.
Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp đã xác định đa dạng hóa thị trường, giảm tỷ trọng của Mỹ trong cơ cấu xuất khẩu. Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch FMC cho biết Mỹ chiếm khoảng 30% tỷ trọng xuất khẩu của công ty. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại doanh nghiệp đang tập trung nhiều hơn vào các thị trường như Châu Âu, Australia, Hàn Quốc.
“Sắp tới chúng tôi sẽ cần điều chỉnh tỷ trọng, lâu dài sẽ bớt ở thị trường Mỹ. Tuy nhiên, con số cụ thể tỷ trọng của Mỹ trong thời gian tới bao nhiêu cũng khó đoán định vì trong quá trình điều chỉnh, nếu giá bán tại Mỹ vẫn còn tích cực, khách hàng vẫn mua nhiều thì chúng tôi vẫn sẽ duy trì”, ông Lực cho biết.
Lãnh đạo Sao Ta cũng cho biết thêm năm 2024 doanh nghiệp đẩy mạnh xuất hàng sang Mỹ để được chọn làm bị đơn bắt buộc trong đợt rà soát lần thứ 20 (POR20) và điều này đã thành công.
“Giả sử trong kỳ POR19 xấu thì POR20 chúng tôi đã chủ động sổ sách thật chỉn chu để được mức thuế thấp nhất. Chúng tôi sẽ tự cứu được mình và tôi tin mức thuế chống bán phá giá áp dụng với Sao Ta sẽ thấp”, ông Lực cho biết.
Trong ngắn hạn, ông Lực cho rằng thời gian qua Mỹ tăng cường nhập khẩu nên hàng tồn kho lên: “Có những mặt hàng hiện tại Mỹ chưa có nhu cầu tiêu thụ nhưng họ vẫn tranh thủ nhập trong quý II do đó tồn kho tăng. Nhưng phía doanh nghiệp nhập khẩu cúa Mỹ cũng tính toán khi có sự kiện bất ổn xảy ra thì họ mới dùng hết được chỗ hàng tồn kho đó”, ông nói.
Còn theo ông Lê Văn Điệp, Phó Tổng giám đốc MPC, Việt Nam hiện đang xuất khẩu tôm đến các thị trường chính là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản. Mặc dù là một trong những quốc gia có tỷ trọng xuất khẩu lớn đến thị trường Mỹ và Trung Quốc nhưng do cạnh tranh về giá cả nên tình hình xuất khẩu trong thời gian vừa qua “không mấy khả quan”.
Ban lãnh đạo cũng cho hay công ty sẽ theo dõi thị trường và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh linh hoạt, đẩy mạnh mở rộng sang các quốc gia châu Á nhằm giảm chi phí vận chuyển trong bối cảnh giá cước vận tải biển tăng cao và tìm kiếm thị trường ngách cũng như tăng khả năng phục vụ thị trường nội địa.
Ban lãnh đạo Thủy sản Minh Phú cho biết sắp tới sẽ khai thác mạnh trở lại thị trường trong nước với mục tiêu đưa tổng tỷ trọng doanh thu nội địa từ mức 1% hiện tại lên 5-10%.
Trang Mai