Nhiều gia đình thoát nghèo nhờ sâm nam núi Dành

4 giờ trướcBài gốc

Cán bộ nông nghiệp xã Phúc Hòa cùng người dân thôn Lãn Tranh 1 bên đồi sâm.

Năm 2019, trong một lần tiếp khách đến từ TP Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang cũ), anh Nguyễn Văn Điện (SN 1986, thôn Lãn Tranh 1, xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh) mời khách uống trà hoa sâm nam núi Dành.

Sau lần thưởng trà, bất ngờ anh được đặt hàng số lượng lớn giá cao, bởi vị thơm ngon của trà. Người nông dân miền sơn cước này đã bàn với gia đình nhân rộng thứ cây quý để tìm hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp.

Cây trồng bán giá cao từ hoa đến thân củ

Chỉ vào vườn sâm nam xanh ngắt sắp sửa thu hoạch, anh Điện cho biết, giống sâm này có từ lâu đời, là loại dược liệu quý của vùng núi Chung Sơn (nay là núi Dành, xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh) để làm thuốc và đồ ăn uống.

Bản thân anh Điện và gia đình đã tìm, mua giống sâm nam núi Dành về trồng từ lâu, song khi đó kinh tế chưa phát triển, cây giống khan hiếm nên chỉ trồng để ngâm rượu, nước uống. Sau nhiều năm đi làm thuê, đối mặt với cuộc sống khó khăn, khoảng năm 2019, tìm hiểu cách nhân giống cây sâm thấy phát triển tốt ở vùng đất sỏi đá này, anh Điện đã mạnh dạn đầu tư để mở rộng diện tích trồng sâm.

Sâm xanh mướt quanh những ngôi nhà khang trang ở thôn Lãn Tranh 1 (xã Phúc Hòa).

Anh Điện kể, sau khi vị khách ở TP Bắc Giang (cũ) đặt mua với số lượng lớn, giá trị cao, anh cùng người dân trong thôn mách nhau mở rộng diện tích cây trồng, thu mua hoa sâm tươi để chế biến, bảo quản làm sản phẩm trà hoa sâm.

Khi sản phẩm trà hoa sâm dần có thương hiệu, thị trường thì trung tâm giống cây trồng về tham quan mô hình của gia đình và tôi có hợp đồng đầu tiên về giống cây sâm nam núi Dành.

Từ khi có cây sâm, gia đình anh Điện cùng nhiều người dân thôn Lãn Tranh 1 không phải đi làm thuê xa nữa, đặc biệt là những người lao động có độ tuổi từ trung niên, cao tuổi vẫn có cơ hội thu nhập ổn định.

Giờ đây, vườn sâm nam của anh Điện đã rộng hơn 1ha với hàng chục nghìn gốc. Tính nhanh, mỗi năm anh thu về khoảng hơn 700 triệu đồng/năm (trong đó có giá trị ngay từ hoa làm trà sâm).

Gia đình anh Điện cũng tạo công ăn, việc làm cho nhiều người dân thôn Lãn Tranh 1 với mức thu nhập 300.000 đồng/ngày.

Anh Điện cho biết thêm, trước đây, năng suất không cao do trồng xen canh với cây ăn quả như vải, nhãn, bưởi… Sau này, trồng sâm được chăm bón đầy đủ hơn, cây sống khỏe, không sâu bệnh và cho thu nhập cao.

Sau khi được hướng dẫn kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao, anh Điện đầu tư hệ thống tưới nước tự động, tự đo độ ẩm để phòng khi vắng nhà vườn sâm vẫn đủ độ ẩm, đảm bảo cây sâm phát triển tốt.

Anh Nguyễn Văn Điện (SN 1986, thôn Lãn Tranh 1, xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh) bên đồi sâm xanh mướt.

Khi được hỏi về vốn đầu tư cho cây sâm, anh Điện tiết lộ, vốn ban đầu với 1 sào là 750 cây giống (khoảng hơn 7 triệu đồng), hệ thống dàn, nước, cọc tre (hơn 1 triệu/sào).

Tuy nhiên, ngay sau 1 năm trồng đã cho thu từ hoa sâm khoảng 350kg tươi/sào, với giá hiện từ 30 - 50.000 đồng/kg. Gia đình anh Điện cũng tổ chức thu mua cho người dân để làm thương phẩm trà hoa sâm.

Trong khi đó, với củ sâm có giá bán từ 500.000 đồng - 2 triệu đồng/kg tùy củ sâm to đẹp, củ nhỏ và thời điểm.

Theo anh Điện, sở dĩ sâm giá cao như vậy là do cây được chăm bón bằng phân hữu cơ, không phun thuốc bảo vệ thực vật, hàm lượng hoạt chất saponin cao rất tốt cho sức khỏe.

Cây sâm không bị chuột cắn phá như khoai, sắn; việc trồng và chăm sóc không khó, cây lớn từ bầu đất sỏi, lưu ý cung cấp đủ nước và phân bón hữu cơ trong năm đầu tiên và thường xuyên nhổ cỏ.

Anh Điện cùng gia đình đã làm hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền để thành lập Hợp tác xã dược liệu sinh thái cộng đồng. Qua đó, có điều kiện kết nối, phát triển sản phẩm cây sâm nam núi Dành (trà hoa sâm, rượu sâm…), phát triển du lịch và tiêu thụ sản phẩm cho người dân có đầu ra bền vững.

Đổi đời nhờ “tiên dược”

Nhắc đến sâm nam núi Dành, bà Trần Thị Thanh, Giám đốc HTX sâm nam núi Dành cho biết, HTX được thành lập từ năm 2023, đơn vị với 7 thành viên cùng nhiều người lao động khác, đến nay đều phát triển và có thu nhập cao.

Hiện, HTX đã liên kết được hơn 100 thành viên ở các tỉnh, thành phố để quảng bá, bán sản phẩm sâm nam núi Dành. Đặc biệt, có nhiều dự án tại các địa phương phối hợp với HTX sâm nam núi Dành để trồng sâm.

Đại diện HTX sâm nam núi Dành giới thiệu với khách hàng về sản phẩm.

“Hợp tác xã có hơn 10ha trồng sâm nam núi Dành và phối hợp trồng tại các địa phương khác khoảng hơn 100ha. Từ khi trồng và phát triển sâm nam núi Dành, các thành viên HTX đều có thu nhập ổn định, hiện có hơn 10 nhân công/ngày làm việc cho Hợp tác xã với thu nhập ổn định. Từ giống cây sâm quý này, đã thay đổi cho toàn thể thành viên HTX cũng như nhiều người dân ở Lãn Tranh 1…", bà Thanh chia sẻ.

Giám đốc HTX Sâm Nam núi Dành cũng bày tỏ mong muốn chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa để hỗ trợ cho HTX, người dân trồng sâm có thêm đầu ra ổn định.

Trao đổi với PV Báo GD&TĐ, ông Phạm Văn Hân, Chủ tịch UBND xã Phúc Hòa (Bắc Ninh) cho biết, địa phương đặc biệt quan tâm, hỗ trợ người dân tiếp cận tốt nguồn vốn từ ngân hàng chính sách để phát triển kinh tế; những chính sách giảm nghèo, hộ nghèo, cận nghèo được tiếp cận các nguồn vốn từ dự án giảm nghèo.

Địa phương cũng đa dạng hóa sinh kế và giảm nghèo bền vững cho người dân.

Ông Phạm Văn Hân, Chủ tịch UBND xã Phúc Hòa.

Theo ông Hân, thời gian qua, hộ nghèo, hộ cận nghèo được tiếp cận nguồn vốn từ chính sách của Nhà nước và các Chương trình giảm nghèo giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo cải thiện được đáng kể cuộc sống, đời sống được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm theo từng năm.

Có nhiều mô hình đạt hiệu quả, cách làm sáng tạo đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm, góp phần cải thiện cuộc sống của người dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo. Điển hình là mô hình mở rộng diện tích và đa dạng hóa các sản phẩm từ cây sâm nam núi Dành, cây ổi, cây vải thiều, mô hình chăn nuôi cá, lợn…

“Nhờ tiềm năng này, sâm nam núi Dành đã giúp người dân địa phương có thêm thu nhập đáng kể. Giá bán của sản phẩm từ sâm nam như củ tươi, trà hoa sâm, rượu sâm không chỉ cao hơn các loại cây trồng thông thường mà còn có sức tiêu thụ ổn định, mang lại lợi nhuận bền vững cho người dân trồng sâm. Triển vọng phát triển của sâm nam núi Dành không chỉ dừng lại ở giá trị kinh tế. Đây còn là cơ hội để Bắc Ninh khẳng định thương hiệu trên bản đồ dược liệu Việt Nam và quốc tế…”, ông Hân nói.

Theo số liệu thống kê của UBND xã Phúc Hòa, diện tích trồng sâm nam núi Dành trên địa bàn huyện Tân Yên (cũ) khoảng 24ha. Trong đó, diện tích cho thu hoạch củ là 2,5ha, còn hoa sâm là 15ha. Hiệu quả kinh tế ước đạt khoảng 5 tỷ đồng/ha/chu kỳ khai thác 5 năm. Dù vậy, địa phương nhận định chu kỳ sản xuất dài, nguồn cung còn ít, chưa hình thành vùng nguyên liệu nên chưa phát huy hết giá trị cây sâm nam núi Dành.

Đăng Chung

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/nhieu-gia-dinh-thoat-ngheo-nho-sam-nam-nui-danh-post756092.html