Ngày 13-11, Chi cục Dân số phối hợp với Thành Đoàn TP.HCM xây dựng Kế hoạch tổ chức Diễn đàn “Lắng nghe thanh niên nói về vấn đề mức sinh thấp tại TP.HCM” năm 2025.
Diễn đàn nhằm lắng nghe quan điểm, lo ngại và kỳ vọng của thanh niên về hôn nhân, sinh con. Từ đó đề xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp từ gia đình và cộng đồng.
Chia sẻ tại diễn đàn, BS Hồ Mạnh Tường, Cố vấn chuyên môn, Hệ thống đơn vị hỗ trợ sinh sản IVFDM, Bệnh viện Mỹ Đức, cho biết cho biết hơn 30 năm hành nghề, ông chứng kiến nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn do thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản.
Lối sống hiện đại, kết hôn muộn, áp lực công việc, căng thẳng và ô nhiễm môi trường làm giảm khả năng sinh sản tự nhiên.
BS Hồ Mạnh Tường chia sẻ tại diễn đàn. Ảnh: HN
“Chỉ phụ nữ mang thai, sinh con, và số lượng trứng hình thành từ khi còn trong bụng mẹ giảm dần theo thời gian, khiến khả năng sinh sản nữ nhạy cảm trước thay đổi xã hội.
Khi bước vào tuổi dậy thì và bắt đầu rụng trứng, khả năng sinh sản mới hình thành, nhưng số trứng trong buồng trứng đã giảm 80-90% và tiếp tục suy giảm theo thời gian” - BS Tường nói, đồng thời lưu ý chất lượng trứng cũng giảm theo tuổi, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai.
Do đó, BS Tường khuyến nghị phụ nữ sinh con trước 35 tuổi để hạn chế rủi ro sức khỏe, sảy thai và bất thường bẩm sinh.
Buồng trứng ở tuổi 20 chứa nhiều trứng tốt, đến 40 tuổi giảm mạnh, phần lớn đã “quá đát”. Còn nam giới sản xuất tinh trùng liên tục từ tuổi dậy thì nhưng sau 40 tuổi cũng suy giảm. Áp lực tâm lý, gia đình và xã hội tạo vòng luẩn quẩn, ảnh hưởng học tập, công việc và khả năng sinh con.
Cũng tại diễn đàn, ThS Nguyễn Hồng Ân, giảng viên ngành Tâm lý học (Trường Đại học Hoa Sen), Giám đốc Chuyên môn Saigon Psychub cho biết phần lớn người Việt mong muốn có hai con, nhưng nhiều gia đình trẻ lo ngại không đủ tài chính để nuôi con theo kỳ vọng.
ThS Nguyễn Hồng Ân chia sẻ tại diễn đàn. Ảnh: HN
Dù có chính sách bảo hiểm xã hội, y tế và trợ cấp Nhà nước hỗ trợ chăm sóc trẻ cơ bản, sự chênh lệch giữa thực tế và kỳ vọng “nuôi con đúng chuẩn” khiến việc sinh con trở thành thách thức.
“Một thách thức khác là vai trò giới trong gia đình hiện đại: Phụ nữ vừa đảm nhận nhiều vai trò xã hội, vừa gánh nặng cảm xúc và trách nhiệm gia đình, dễ dẫn đến “kiệt sức khi làm cha mẹ” nếu thiếu hỗ trợ y tế, tâm lý và giáo dục” - ThS Ân nhận định.
Ngoài ra, ThS Ân cũng cho rằng, trải nghiệm gia đình quá khứ cũng ảnh hưởng lớn đến quyết định hôn nhân và sinh con; những ai từng chứng kiến ly hôn, bạo hành thường thận trọng hơn.
Do đó, người trẻ cần nhận thức năng lực bản thân, lựa chọn thời điểm và cách thức xây dựng gia đình phù hợp.
“Cần có hệ thống chính sách và mạng lưới hỗ trợ giúp cả vợ và chồng chia sẻ chăm sóc con, công việc nội trợ và hỗ trợ tinh thần cho nhau” - ThS Ân nhấn mạnh.
Tại diễn đàn, một số sinh viên chia sẻ quan điểm về hôn nhân và sinh con. Ngô Thái Bảo (24 tuổi, sinh viên năm 4, Trường Đại học Văn Hiến), cho biết Bảo dự định kết hôn sau 30 tuổi để có thời gian ổn định sự nghiệp và trải nghiệm cuộc sống tự do.
Bảo và Ngân nêu ý kiến tại diễn đàn. Ảnh: HN
“Từ 24 đến 29 tuổi, em muốn ưu tiên bản thân, thực hiện ước mơ và trải nghiệm cá nhân trước khi phải nghĩ cho gia đình và con cái. Khi lập gia đình, em không chỉ lo cho bản thân mà còn phải lo cho gia đình hai bên nội ngoại” - Bảo nói.
Còn Nguyễn Phương Thảo (sinh viên năm 2) cùng trường với Bảo. Thảo cho rằng Thảo chọn sinh hai con vì số lượng này vẫn có thể chăm sóc tốt. Khi cha mẹ già đi, các con có thể san sẻ trách nhiệm chăm sóc lẫn nhau, trong khi nếu chỉ có một con, đứa trẻ sẽ phải gánh toàn bộ trách nhiệm.
HẢI NHI