Không khí lạnh hoạt động mạnh, mưa lớn dồn dập ở Trung Trung Bộ
Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, hiện tại, điều kiên khí quyển đại dương đang trong trạng thái La Nina với chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực trung tâm Thái Bình Dương (khu vực NINO3.4) trong tuần đầu tháng 11/2025 ở mức -0,7 độ C. Dự báo, trong khoảng ba tháng tới, trạng thái La Nina có khả năng tiếp tục duy trì với xác suất từ 50-60%, trong khi xác suất trong trạng thái trung tính ở mức từ 40-50%.
Mùa đông năm nay đến sớm, nhiều đợt rét xuất hiện từ cuối tháng 10.
Đó là lý do khiến mùa đông năm nay có nhiều đặc điểm đáng chú ý: không khí lạnh đến sớm và hoạt động mạnh, rét đậm – rét hại có khả năng xuất hiện ngay từ nửa cuối tháng 12, trong khi khu vực Trung Trung Bộ tiếp tục là tâm điểm của các đợt mưa lớn. La Nina duy trì trong ba tháng tới cũng khiến diễn biến khí hậu trở nên phức tạp hơn.
Trong hai tháng qua, không khí lạnh đã liên tục tăng cường. Từ tháng 10 đến nửa đầu tháng 11/2025, đã ghi nhận 4 đợt không khí lạnh, trong đó: Đợt ngày 19/10 gây gió mạnh cấp 7, giật cấp 9 tại Bạch Long Vĩ; Cồn Cỏ và Lý Sơn ghi nhận gió cấp 6, giật cấp 8.
Nhiệt độ Bắc Bộ giảm sâu: phổ biến 18–20°C, vùng núi 15–17°C và nhiều nơi dưới 13°C như Mẫu Sơn 8,9°C, Tam Đảo 12,1°C, Sìn Hồ 12,2°C. Các đợt không khí lạnh liên tiếp, với biên độ giảm nhiệt rõ rệt, là chỉ dấu cho thấy mùa đông năm nay có khả năng lạnh hơn, đặc biệt trong các thời điểm không khí lạnh kết hợp với các hình thế gây mưa.
Tại các tỉnh Bắc Bộ xuất hiện nhiều ngày có mưa, trong đó có 7 đợt mưa diện rộng. 2 đợt mưa lớn điển hình như sau: Đợt mưa từ ngày 25-30/9 do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới nối với hoàn lưu cơn bão số 10 và hội tụ gió lên đến mực 5000m, nên khu vực Bắc Bộ có mưa diện rộng với tổng lượng mưa phổ biến từ 150-400mm, có nơi cao hơn.
Đợt mưa từ ngày 6-8/10 do ảnh hưởng của bão số 11, sau đó chịu ảnh hưởng hoàn lưu của vùng áp thấp suy yếu từ cơn bão nên khu vực Đông Bắc của Bắc Bộ, phía Nam Tuyên Quang (tỉnh Tuyên Quang cũ), Thái Nguyên và khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ xảy ra nhiều ngày mưa rào và dông.
Trong đó thời kỳ từ ngày 26-30/9, do ảnh hưởng của gió Tây Nam hoạt động mạnh nên khu vực đã có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có mưa to với lượng mưa phổ biến từ 40-100mm, riêng khu vực phía Bắc của các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 nên đã có mưa vừa, mưa to với tổng lượng mưa 80-200mm, có nơi trên 300mm.
Sau đó từ ngày 6-7/11, do ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 13 (Kalmegi), khu vực cũng đã xảy ra mưa vừa, mưa to với tổng lượng mưa phổ biến từ 70-180mm. Một số trạm ghi nhận được giá trị lượng mưa ngày, lượng mưa tháng đạt và vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ.
Mưa mùa đông ở Trung Bộ rất phức tạp
Dự báo từ tháng 12/2025 – tháng 2/2026, không khí lạnh tiếp tục hoạt động mạnh. Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia nhận định:
Rét đậm – rét hại có khả năng xuất hiện trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12/2025, tương đương trung bình nhiều năm. Trong các đợt lạnh sâu, vùng núi cao Bắc Bộ có thể xuất hiện sương muối, băng giá. Nhiệt độ trung bình mùa đông xấp xỉ trung bình nhiều năm, riêng Bắc Bộ trong tháng 1–2/2026 cao hơn khoảng 0,5°C.
La Nina duy trì trong thời kỳ này (xác suất 50–60%) tiếp tục là yếu tố thúc đẩy hoạt động của không khí lạnh và gây mưa lệch pha ở miền Trung.
Một trong những điểm nóng của mùa đông năm nay là mưa lớn kéo dài tại Trung Bộ, đặc biệt từ Nam Quảng Trị đến Khánh Hòa.
Tháng 12/2025: Mưa nhiều nhất cả nước tập trung tại Trung Trung Bộ. Theo dự báo, Nam Quảng Trị – Đà Nẵng và ven biển Quảng Ngãi – Khánh Hòa lượng mưa 200–400 mm, có nơi trên 550 mm.
Cao nguyên Trung Bộ lượng mưa từ 25–50 mm. Nam Bộ mưa từ 40–80 mm, xấp xỉ trung bình nhiều năm. Bắc Bộ – Thanh Hóa – Bắc Nghệ An mưa chỉ 5–20 mm, thấp hơn 15–30 mm so với trung bình nhiều năm.
Mưa lớn tiếp diễn trong nửa cuối tháng 11 – nửa đầu tháng 12. Bản tin cảnh báo mưa lớn có khả năng tiếp tục xuất hiện ở Nam Quảng Trị, TP Đà Nẵng, Phía Đông Quảng Ngãi – Đắk Lắk Khánh Hòa. Những khu vực này vốn đã ghi nhận lượng mưa kỷ lục trong tháng 10 và đầu tháng 11, nhiều trạm vượt xa giá trị lịch sử cùng kỳ.
Tháng 1–2/2026, mưa xấp xỉ trung bình, Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa trái mùa. Từ đầu năm 2026 mưa trên cả nước xấp xỉ trung bình nhiều năm. Tây Nguyên và Nam Bộ có lượng mưa cao hơn trung bình, một số nơi có mưa trái mùa. Mưa nhỏ, mưa phùn ở miền Bắc từ cuối tháng 2 ít hơn trung bình nhiều năm.
Cơ quan khí tượng nhận định, từ nửa cuối tháng 11 đến hết năm 2025, Biển Đông có thể xuất hiện từ 1–2 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, nhiều khả năng ảnh hưởng đến Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Sang tháng 1–2/2026, hầu như ít xuất hiện bão (trung bình nhiều năm chỉ 0,2 cơn đổ bộ).
Việc theo dõi sát các nhiễu động trên Biển Đông vẫn rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh diễn biến bão năm 2025 trước đó khá dồn dập với 13 cơn bão.
Mùa đông năm nay tiếp tục tiềm ẩn nhiều hiện tượng thời tiết nguy hiểm: Dông, lốc, sét, mưa đá có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào trên cả nước. Rét đậm – rét hại sâu tại vùng núi có thể gây thiệt hại lớn cho vật nuôi, cây trồng. Gió mạnh, sóng lớn trên Biển Đông ảnh hưởng tới tàu thuyền và các hoạt động đánh bắt. Trung Trung Bộ cần đề phòng lũ quét, sạt lở đất khi mưa lớn kéo dài đến đầu tháng 12.
Người dân cần chủ động ứng phó trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Cơ quan khí tượng sẽ cập nhật bản tin dự báo 1–3 ngày để điều chỉnh kế hoạch sản xuất, đặc biệt ngành nông nghiệp. Vận hành hồ chứa hợp lý, nhất là tại Trung Trung Bộ – nơi mưa lớn tiếp tục kéo dài. Chủ động phương án chống rét cho gia súc, bảo vệ cây trồng vụ đông, tránh thiệt hại khi xuất hiện rét đậm – rét hại. Tăng cường tuyên truyền cảnh báo thiên tai, đảm bảo an toàn dân sinh trong các đợt mưa lớn và không khí lạnh mạnh.
Tô Hội