Nhiều nét mới trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2030

19 giờ trướcBài gốc

Đồng chí Đào Văn Tuấn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phú Vinh (giữa), tham quan mô hình trồng sầu riêng cho hiệu quả kinh tế cao tại địa phương

Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới tiếp tục đặt mục tiêu cao trong xây dựng NTM, NTM nâng cao và nông thôn hiện đại. Cụ thể, mục tiêu đặt ra trong năm 2026, toàn tỉnh có ít nhất 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Qua rà soát thực tế, toàn tỉnh có 7 xã có thể hoàn thành xây dựng NTM nâng cao năm 2026 theo dự thảo bộ tiêu chí mới của Trung ương.

Tăng tính chủ động của địa phương

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 được xây dựng dựa trên đề xuất của các bộ, ngành, địa phương từ cuối năm 2024. Theo lộ trình, hồ sơ dự thảo sẽ được hoàn thiện, gửi Bộ Tư pháp thẩm định trong tháng 11, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành vào tháng 12-2025. Dự kiến thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục tổ chức thêm các hội thảo chuyên đề, xin ý kiến góp ý bằng văn bản từ các bộ, ngành, địa phương và đăng tải công khai dự thảo để toàn xã hội cùng tham gia đóng góp.

Tại Hội thảo Tham vấn Bộ tiêu chí quốc gia NTM các cấp giai đoạn 2026-2030 vào ngày 25-7, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết: Việc sửa đổi Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 không chỉ cập nhật nội dung, mà còn hướng đến tăng quyền chủ động cho các địa phương trong triển khai Chương trình xây dựng NTM. Với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính, cũng như những thay đổi trong điều kiện phát triển của các vùng nông thôn, việc rà soát, điều chỉnh các tiêu chí là cần thiết để đảm bảo tính khả thi, sát với thực tế.

Một trong những điểm mới đáng chú ý trong dự thảo bộ tiêu chí lần này là việc phân chia các xã thành 3 nhóm, căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, địa hình và định hướng quy hoạch, gồm: Nhóm 1 là các xã nghèo, xã thuộc khu vực II và III, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhóm 2 là các xã có tỷ lệ đất nông nghiệp chiếm từ 70% trở lên trong tổng diện tích tự nhiên. Nhóm 3 gồm những xã đang đô thị hóa, tiếp giáp phường, có mật độ dân số đông từ 1 ngàn người/km² trở lên hoặc tỷ trọng nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế dưới 10%. Việc phân nhóm nhằm đảm bảo mỗi địa phương được áp dụng hệ thống tiêu chí phù hợp với khả năng và mục tiêu phát triển cụ thể. Thay vì một khuôn mẫu áp dụng chung, các xã sẽ có lộ trình, tiêu chí và mức độ yêu cầu khác nhau, từ đó giúp các địa phương chủ động hơn trong lập kế hoạch và triển khai. Bộ tiêu chí giai đoạn mới cần đảm bảo tinh thần “đột phá, linh hoạt, bao trùm”, đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh cả nước.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới có 72 xã nông thôn, gồm 40 xã thuộc tỉnh Đồng Nai (cũ) và 32 xã thuộc tỉnh Bình Phước (cũ). Qua rà soát theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh có 67/72 xã đạt chuẩn NTM (đạt hơn 93%); trong đó có 25 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 34%) và 8 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Tiếp tục tạo sự đột phá trong giai đoạn mới

Theo ông Nguyễn Văn Thắng, sau sáp nhập, Đồng Nai có các xã vùng sâu, biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn, chất lượng tiêu chí chưa đồng đều. Khó khăn không nhỏ là toàn tỉnh hiện còn 5 xã chưa đạt chuẩn NTM, gồm: Lộc Quang, Bù Gia Mập, Phú Nghĩa, Nghĩa Trung, Thọ Sơn. Đặc biệt, 2 xã Nghĩa Trung và Thọ Sơn có diện tích đất nằm trong quy hoạch khoáng sản (boxit) nên việc đầu tư hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan môi trường, phát triển sản xuất còn hạn chế. Xã Bù Gia Mập chưa đạt các tiêu chí về giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, thu nhập, môi trường…

Mục tiêu giai đoạn 2026-2030, tỉnh Đồng Nai phấn đấu có 95% tổng số xã trên địa bàn tỉnh đạt chuẩn NTM, trong đó có ít nhất 50% xã đạt NTM nâng cao, cao hơn mức bình quân chung của cả nước; có 10% xã NTM hiện đại, bằng với bình quân chung cả nước.

Hiện một số chỉ tiêu quan trọng của bộ tiêu chí NTM đạt thấp như: nước sạch tập trung ước thực hiện đến cuối năm 2025 toàn tỉnh đạt 43%, trong đó, các xã khu vực tỉnh Bình Phước (cũ) đạt khoảng 12%; công tác thu gom, xử lý rác đạt khoảng 75%, trong đó các xã khu vực tỉnh Bình Phước (cũ) đạt khoảng 15%.

Tuy còn nhiều khó khăn nhưng Đồng Nai vẫn đặt mục tiêu cao trong xây dựng NTM giai đoạn 2026-2030. Cụ thể, mục tiêu trong năm 2026, toàn tỉnh có ít nhất 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Qua rà soát, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 7 xã có thể hoàn thành NTM nâng cao năm 2026 theo dự thảo bộ tiêu chí mới của Trung ương, gồm: Xuân Lộc, Dầu Giây, Định Quán, Trảng Bom, Cẩm Mỹ, Đồng Phú và Lộc Ninh.

Một trong những nội dung các địa phương quan tâm là việc phân bổ nguồn kinh phí đầu tư xây dựng NTM. Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Vũ Hoài Hạ, Phó Giám đốc Sở Tài chính, cho biết: Về cơ chế, chính sách thực hiện Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Đồng Nai (cũ) và tỉnh Bình Phước (cũ) có sự khác nhau. Cụ thể, tỉnh Đồng Nai (cũ) tự cân đối ngân sách, việc đầu tư được lồng ghép vào kế hoạch đầu tư công, nguồn vốn sự nghiệp hàng năm. Tỉnh Bình Phước (cũ) được hỗ trợ từ nguồn vốn ngân sách Trung ương, đồng thời tỉnh đã ban hành các chính sách đặc thù để thực hiện. Trong điều kiện căn cứ pháp lý thực hiện giai đoạn 2026-2030 chưa được ban hành nên chưa có cơ sở tính toán cân đối nguồn vốn và đề xuất mục tiêu cho giai đoạn mới. Sở Tài chính kiến nghị nên giữ nguyên để tiếp tục thực hiện cho đến cuối năm 2025 và sẽ rà soát ban hành chính sách mới cho phù hợp với tỉnh Đồng Nai mới.

Về nội dung vốn đầu tư cho Chương trình xây dựng NTM hiện nay, đồng chí Nguyễn Thị Hoàng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, yêu cầu các sở, ngành liên quan rà soát lại, nhất là nguồn vốn đầu tư công của Trung ương, phần nào phù hợp thì tiếp tục phân bổ để các xã tự đầu tư, tự giám sát theo kế hoạch trước đó.

Bình Nguyên

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202507/nhieu-net-moi-trong-xay-dung-nong-thon-moi-giai-doan-2026-2030-4fc28f5/