Bệnh nhân H.N.Q, (nam giới, 20 tuổi), nhập viện với triệu chứng đau bụng âm ỉ kéo dài ở vùng hạ sườn phải. Qua khai thác tiền sử, bệnh nhân có sức khỏe ổn định, thỉnh thoảng có ăn rau sống và không ăn gỏi cá. Đặc biệt, bệnh nhân không có thói quen tẩy giun sán định kì, điều này có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng bệnh lí hiện tại.
Bác sĩ thăm khám bệnh nhân nhiễm kí sinh trùng tại BV Bệnh Nhiệt đới T.Ư
Bác sĩ Trần Duy Hưng, Trưởng Khoa Virus - Kí sinh trùng, cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân không có biểu hiện sốt, nhưng kết quả siêu âm gan cho thấy có nhiều khối áp xe gan rải rác, trong đó khối lớn nhất có kích thước lên đến 30mm. Xét nghiệm máu cho thấy số lượng bạch cầu tăng cao, đặc biệt là bạch cầu ưa axít. Bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm kí sinh trùng và xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán để tìm kháng thể kháng giun sán. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân dương tính với ba loại kí sinh trùng gồm sán lá gan lớn, sán dây chó và giun lươn. Dựa trên kết quả này, bệnh nhân được chẩn đoán bệnh áp xe gan do nhiễm kí sinh trùng và được chỉ định phác đồ điều trị đặc hiệu. “Dự kiến quá trình điều trị sẽ kéo dài từ 2-3 tuần, hiện tại tình trạng của bệnh nhân đã ổn định, hết các triệu chứng lâm sàng”, bác sĩ Hưng nói.
Một bệnh nhân khác là N.V.T, 54 tuổi (Hà Nội), nhập viện với triệu chứng đau bụng âm ỉ ở vùng hạ sườn phải. Khi khai thác tiền sử, bệnh nhân cho biết thỉnh thoảng ăn gỏi sống. Sau khi thăm khám và siêu âm gan, bác sĩ phát hiện nhiều ổ áp xe gan rải rác, trong đó ổ lớn nhất có kích thước 38 x 26 mm. Kết quả xét nghiệm huyết thanh cho thấy ông T dương tính với sán lá gan lớn và giun đũa chó mèo. Xét nghiệm bạch cầu cho thấy mức độ bạch cầu ưa axít của bệnh nhân tăng nhẹ. Bệnh nhân được chẩn đoán áp xe gan do nhiễm kí sinh trùng và đã được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Sau một thời gian điều trị, tình trạng của ông T đã ổn định và các triệu chứng lâm sàng đã giảm hẳn.
Bệnh nhân N.L, nữ, 65 tuổi (Quảng Ninh), có tiền sử tăng huyết áp. Trước khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng đau bụng vùng thượng vị, đi ngoài nhiều lần, cơn đau bụng kéo dài và ngứa da kéo dài hơn một tháng. Trước đó, khoảng một tháng, bệnh nhân đã được điều trị tại bệnh viện gần nhà và có cải thiện các triệu chứng, nhưng sau đó bệnh tái phát. Gia đình bà nuôi một con chó lớn (nặng khoảng 25kg). Đặc biệt, con chó này từng có dấu hiệu nôn ra sán, tuy nhiên, gia đình không chú ý và vẫn tiếp xúc trực tiếp với chó mà không sử dụng các biện pháp bảo vệ như găng tay hay giày dép khi dọn dẹp. Điều này có thể là nguyên nhân chính dẫn đến việc bệnh nhân bị nhiễm kí sinh trùng. Ban đầu, bà L xuất hiện cơn đau bụng dữ dội, đi ngoài liên tục từ chiều đến tối (khoảng 4 giờ), với số lần đi ngoài lên tới 25-26 lần, dấu hiệu nhiễm trùng đường ruột nghiêm trọng, xuất hiện các tổn thương sẩn ngứa và các đường hằn tròn trên tay và thân mình, kèm theo dấu hiệu sán di chuyển dưới da. Bà L được chuyển đến khoa Nội Tổng hợp (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương). Tại đây cho kết quả xét nghiệm dương tính với sán lá gan lớn và giun đũa chó mèo. Hiện tại, bệnh nhân đã ổn định sau một tuần điều trị. Bệnh nhân cũng cần tái khám ít nhất ba lần trong vòng 6 tháng để theo dõi hiệu quả điều trị và nguy cơ tái nhiễm.
Phòng bệnh
Bác sĩ Hưng khuyến cáo người dân cần chú ý đến việc ăn chín, uống sôi, vệ sinh tay trước khi ăn và đặc biệt hạn chế ăn đồ sống như rau sống, gỏi cá sống, thịt chua... Nếu có sử dụng rau sống thì phải rửa thật kĩ bằng nước sạch và rửa dưới vòi nước. Ngoài ra, việc tẩy giun sán định kì mỗi 6 tháng/lần là rất quan trọng để giảm nguy cơ nhiễm kí sinh trùng.
Bác sĩ, TS. Trần Thị Hải Ninh, Trưởng khoa Nội Tổng hợp (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), nói: “Đối với người nuôi thú cưng, cần đặc biệt chú ý tẩy giun định kì cho chó, mèo để ngăn ngừa nhiễm bệnh, vệ sinh môi trường sống của chó, mèo. Khi tiếp xúc với các vật nuôi, đặc biệt là khi dọn phân, luôn sử dụng găng tay và giày dép để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh”.
Hà Minh