Một góc xã Tà Năng
Xã Tà Năng có 2.870 hộ, hơn 13.000 nhân khẩu, trong đó 78% là đồng bào dân tộc thiểu số. Thu nhập bình quân đầu người hiện đạt 48 triệu đồng/năm, không quá thấp so với mặt bằng chung của nhiều xã vùng sâu, vùng xa. Thế nhưng, vẫn còn rất nhiều hộ gia đình không sử dụng điện thoại thông minh. Đáng nói, họ không thuộc diện nghèo hay cận nghèo. Lý do được chính người dân giải thích rất đơn giản, không có sóng điện thoại.
Ông Nguyễn Tiến Điền - Bí thư Đảng ủy xã Tà Năng cho biết, một số cụm dân cư, một số khu vực của các thôn trên địa bàn xã vẫn chưa phủ sóng điện thoại, mạng yếu hoặc không có sóng, sóng chập chờn. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc thông tin, liên lạc, cũng như khả năng tiếp cận dịch vụ công trực tuyến của người dân.
Thực tế, một số cụm dân cư ở các thôn Ma Sra, BLá, KLong Bong… hiện nay vẫn “trắng sóng”. Nhiều nơi, muốn gọi điện thoại phải ra tận đồi cao, ngóng từng vạch sóng. Người dân ngần ngại sắm smartphone, bởi ngay cả cuộc gọi thông thường còn khó, nói chi đến truy cập mạng hay dùng các dịch vụ trực tuyến. Ông Ya Thang - Trưởng thôn Ma Sra chia sẻ: “Tôi ở trung tâm thôn, khu đông dân cư mà sóng cũng chập chờn. Nếu phủ sóng toàn khu vực thì chắc chắn sẽ có nhiều người sử dụng điện thoại hơn, vì nhu cầu dùng điện thoại của bà con rất lớn”.
Trong đời sống hiện nay, chiếc điện thoại không chỉ để liên lạc mà còn giúp cập nhật tin tức, tra cứu giá nông sản, hay đơn giản là gọi video cho con cháu đi học xa nhưng ở nhiều khu vực trong xã Tà Năng, việc đó gần như bất khả thi. Những năm qua, chính quyền xã đã nhiều lần kiến nghị phủ sóng điện thoại, nhưng đến nay vẫn chưa được đáp ứng. Việc thiếu hạ tầng viễn thông không chỉ làm hạn chế nhu cầu thông tin, mà còn vô tình tạo khoảng cách ngày càng xa giữa Tà Năng với các địa phương khác.
Không có sóng, người dân không thể cài đặt ứng dụng, không đăng nhập cổng dịch vụ công. Ngay cả những thủ tục đơn giản như tra cứu mã định danh, đăng ký thông tin, xác thực hồ sơ cũng phải nhờ đến cán bộ xã. “Không có điện thoại thông minh thì không tải app, không đăng nhập cổng dịch vụ công. Có người lên trung tâm hành chính chỉ biết đứng chờ cán bộ hướng dẫn và làm giúp. Cán bộ trung tâm hành chính công phải hỏi thông tin, tra cứu giùm, rồi kê khai, đính kèm hồ sơ, nộp hồ sơ… làm tất cả. Có hồ sơ làm mất gần cả tiếng đồng hồ”, ông Nguyễn Văn Tiệc - Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tà Năng cho biết.
Cán bộ xã trở thành người “kiêm nhiệm” bất đắc dĩ - vừa là công chức hành chính, vừa là “người hỗ trợ”, vừa là người “đại diện pháp lý” tạm thời cho người dân. Chưa kể, không ít trường hợp do không xác thực được thông tin trên hệ thống, cán bộ còn phải hướng dẫn người dân đến trụ sở công an để xác minh thêm. Câu chuyện “nộp giùm”, “làm giùm” hiện nay tuy nhân văn, nhưng về lâu dài là không bền vững. Nó khiến người dân lệ thuộc, cán bộ quá tải, còn hệ thống chuyển đổi số không thể đi vào thực chất, thực tiễn.
Ông Nguyễn Tiến Điền chia sẻ: “Xã mong muốn các ngành, các cấp xem xét, rà soát và phủ sóng điện thoại toàn xã. Đặc biệt, tại các khu vực trắng sóng như: Ma Sra, B’Lá, KLong Bong... Có sóng rồi, mới tính tiếp chuyện hướng dẫn người dân dùng điện thoại thông minh để tra cứu, kê khai, xác thực hồ sơ”.
Đức Hùng