Một trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam đang được đầu tư xây dựng. Ảnh: TTXVN
Báo cáo của Cục Đường bộ Việt Nam cho thấy trong tổng số 21 trạm dừng nghỉ, 15 trạm đã được bàn giao toàn bộ mặt bằng. Sáu trạm còn lại mới bàn giao một phần, trong đó có Cam Lộ – La Sơn, Quảng Ngãi – Hoài Nhơn (Km15), Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km144) và Phan Thiết – Dầu Giây. Việc bàn giao không đồng bộ khiến nhiều trạm rơi vào tình trạng thi công “xôi đỗ”, nhà thầu phải vừa thi công vừa chờ mặt bằng.
Dù đã nhiều lần làm việc với các địa phương, công tác giải phóng mặt bằng tại 5 tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Lâm Đồng và Đồng Nai vẫn chưa hoàn tất, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ triển khai của nhà đầu tư.
Tính đến thời điểm hiện nay, có 17 trạm dừng nghỉ đã triển khai thi công. Trong số này, 4 trạm cơ bản đã hoàn thành các công trình dịch vụ công gồm Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng, Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km205) và Phan Thiết – Dầu Giây.
Bốn trạm khác đang san nền và thi công móng công trình dịch vụ công gồm Mai Sơn – Quốc lộ 45, Nghi Sơn – Diễn Châu, Diễn Châu – Bãi Vọt và Vân Phong – Nha Trang. Chín trạm đang trong giai đoạn tập kết thiết bị, san gạt mặt bằng, san nền.
Bốn trạm vẫn chưa thể khởi công do chưa có mặt bằng hoặc mới hoàn tất bước ký hợp đồng, gồm Cam Lộ – La Sơn, Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km144), Hậu Giang – Cà Mau và Cần Thơ – Hậu Giang.
Theo Cục Đường bộ Việt Nam, nguyên nhân chính của việc chậm trễ là các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc trước đây chỉ quy mô khoảng 1 ha. Tuy nhiên, theo Quyết định 938/QĐ-BGTVT ngày 31/7/2023, quy mô của mỗi trạm tăng lên 3–5 ha mỗi bên. Việc mở rộng này làm phát sinh yêu cầu điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024, kéo dài thời gian bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Trong số 8 trạm ký hợp đồng năm 2024, đến nay vẫn còn 4 trạm chưa được bàn giao đủ mặt bằng (Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km144), Phan Thiết – Dầu Giây). Đối với 13 trạm ký năm 2025, đến hết tháng 9 chỉ có 11 trạm được bàn giao đầy đủ; hai trạm Cam Lộ – La Sơn và Quảng Ngãi – Hoài Nhơn (Km15) chưa hoàn thành bàn giao.
Ngoài khó khăn về mặt bằng, cơ quan quản lý cũng chỉ rõ tình trạng lúng túng của một số nhà đầu tư trong việc lựa chọn tư vấn thiết kế, thẩm tra hồ sơ, quản lý dự án và lựa chọn nhà thầu.
Được biết, Cục Đường bộ Việt Nam yêu cầu các nhà đầu tư hoàn thành tối thiểu các công trình dịch vụ công thiết yếu gồm bãi đỗ xe, khu vệ sinh, nhà điều hành trước ngày 31/12/2025. Các nhà đầu tư phải lập tiến độ chi tiết, báo cáo và để cơ quan quản lý kiểm soát hàng tuần.
Một số trạm đã cơ bản hoàn thiện và dự kiến đưa vào khai thác trong tháng 11/2025, gồm Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng và Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km205). Tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Đường bộ, nhiều trạm còn nguy cơ không đáp ứng tiến độ nếu nhà đầu tư không có giải pháp mạnh mẽ hơn.
Về phía trung ương, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Cục Đường bộ kiểm điểm tiến độ hằng tuần với từng nhà đầu tư; trường hợp không đáp ứng kế hoạch, phải đề xuất xử lý trách nhiệm theo hợp đồng. Đối với các trạm còn vướng mắc mặt bằng, Bộ yêu cầu tổng hợp báo cáo Thủ tướng tại các phiên họp Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình quan trọng quốc gia để chỉ đạo tháo gỡ cho địa phương.
Bộ cũng yêu cầu các nhà đầu tư khẩn trương chấn chỉnh hoạt động điều hành, đẩy nhanh thi công đúng yêu cầu của Chính phủ và hợp đồng dự án. Các ban quản lý dự án phải phối hợp với địa phương giải quyết toàn bộ diện tích mặt bằng còn lại tại các trạm Cam Lộ – La Sơn, Quảng Ngãi – Hoài Nhơn (Km15), Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết (Km144) và Phan Thiết – Dầu Giây, nhằm bảo đảm tiến độ chung của toàn tuyến.
Đan Tiên