Nhiều trường hợp đột quỵ không có yếu tố nguy cơ

12 giờ trướcBài gốc

Ngày 25-10, tại Hội nghị Khoa học quốc tế lần thứ 2 – năm 2025 do Bệnh viện Lê Văn Thịnh tổ chức, TS-BS Trần Chí Cường, Giám đốc Bệnh viện S.I.S Cần Thơ, trình bày tham luận với câu hỏi đầy trăn trở: Đừng chỉ nhìn vào Hà Nội hay TP HCM, hãy thử hỏi ở Cà Mau, An Giang hay những vùng núi, hải đảo xa xôi của Việt Nam, bệnh nhân đột quỵ có được tái thông chưa?

Bệnh nhân đột quỵ được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ

Theo BS Cường, để đánh giá năng lực điều trị đột quỵ, cần nhìn vào khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân ở những khu vực xa trung tâm.

"Ngay cả tại Nhật Bản một quốc gia phát triển nhưng tỉ lệ bệnh nhân tiếp cận thuốc tiêu sợi huyết (RT-PA) chỉ hơn 30% và chỉ 0,94% được lấy huyết khối. Nếu Việt Nam có thể đưa kỹ thuật này đến tận vùng sâu, vùng xa, đó đã là bước tiến rất lớn" - BS Cường nhìn nhận.

Từ con số 3% đến mạng lưới cấp cứu toàn vùng

BS Cường cho biết mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ, chiếm khoảng 10% tổng số giường nội trú trong các bệnh viện. Năm 2015, ngay cả tại các đô thị lớn, tỉ lệ bệnh nhân được điều trị trong "giờ vàng" chưa tới 3%.

Thế nhưng, chỉ sau một thập kỷ, gần như toàn bộ các bệnh viện tuyến tỉnh đã thành lập đơn vị đột quỵ, tỉ lệ lấy huyết khối cơ học tăng mạnh, mở ra bước ngoặt lớn trong điều trị. Ra đời với mong muốn phục vụ hơn 17 triệu người dân ĐBSCL, S.I.S Cần Thơ giúp người bệnh ở Cà Mau, An Giang không còn phải chuyển tuyến lên TP HCM khi vì lỡ "thời gian vàng".

Hiện mỗi ngày, bệnh viện này tiếp nhận 100–120 ca cấp cứu, trong đó phần lớn là đột quỵ; thực hiện 3–5 ca lấy huyết khối. Tỉ lệ bệnh nhân được cấp cứu trong "giờ vàng" đạt 24%, gấp 8 lần năm 2015. Mô hình cấp cứu bằng ca nô đã giúp rút ngắn thời gian vận chuyển cho người dân vùng sông nước.

Khoa học là công cụ kiểm soát bệnh mạn tính

Tại hội nghị, nói về các bệnh mạn tính, GS-TS-BS Nguyễn Trung Kiên, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, cho rằng các bệnh mạn tính như tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh thận hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 4 nhóm bệnh này chiếm tới 80% số ca tử vong do bệnh không lây nhiễm, trong đó 75% xảy ra tại các nước thu nhập trung bình và thấp.

Mỗi năm, Việt Nam có hơn 592.000 ca tử vong, trong đó 81,4% do bệnh mạn tính. Các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường và hô hấp chiếm tới 73,7% gánh nặng bệnh tật. Tỉ lệ người dân mang yếu tố nguy cơ ngày càng tăng với 20% bị tăng huyết áp, 7% mắc đái tháo đường và 15% rối loạn mỡ máu. Chi phí điều trị các bệnh này tăng mạnh, gây áp lực lớn cho hệ thống y tế và tài chính quốc gia.

GS Kiên nhấn mạnh nghiên cứu khoa học là công cụ quan trọng để kiểm soát bệnh mạn tính, giúp hiểu rõ cơ chế bệnh, phát hiện sớm và giảm chi phí điều trị.

Ông Kiên cho rằng các hướng nghiên cứu về gen, chỉ điểm sinh học và thuốc mới như nhóm ức chế SGLT2 (dapagliflozin) đang mở ra bước tiến lớn, góp phần giảm biến chứng tim, thận.

Hải Yến

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/nhieu-truong-hop-dot-quy-khong-co-yeu-to-nguy-co-196251025153259438.htm